Elektrotexnika, elektromexanika va elektrotexnologiya

4. Taxogeneratorlar

63-rasm. O‘zgarmas tok taxogeneratorining elektr sxemasi (a) va tashqi tavsifi (b).
Texnologik qurilmaning tezligini o‘lchash va uni boshqarish maqsadida qo‘llaniladigan elektr mashinani taxogenerator deb ataladi. O‘zgarmas tok generatorlarini taxogenerator sifatida xam qo‘llash mumkin. Bunda tezlik generatordan olinayotgan kuchlanishning kattaligi bilan aniqlanadi. Taxogenerator sifatida mustaqil qo‘zatishli o‘zgarmas tok generatori ko‘proq qo‘llanadi (63-rasm).

Taxogeneratorning sifati uning yakorining klemmalaridan olingan kuchlanish bilan aylanish tezligi orasidagi bolanishni ifodalovchi tashqi xarakteristikasi, yaoni U=f(n) bolanish yordamida aniqlanadi. Taxogeneratorning bu xarakteristikasi yuk o‘zgarmagan xolda olinadi. Bu xarakteristikaning to‘ri chiziqli qismida taxogenerator aniq ishlaydi, 63-ramdagi 1-chiziq magnit tizimi to‘yinmagan taxogeneratorlarga taaluqli bo‘lib, 2-chiziq esa magnit tizimni to‘yingan taxogeneratorlarga taaluqli. Taxogeneratorlar qo‘zatish tizimiga boliq ravishda, doimiy magnitli va elektromagnitli qo‘zatishli bo‘lishi mumkin. Doimiy magnitli taxogeneratorning yakor cho‘lg‘amining uchlaridagi elektr yurituvchi kuch tezlikka to‘ri proporsional bo‘ladi:

E_t=S_eFn

Taxogenerator yordamida texnologik qurilmaning tezligini o‘lchash uchun qurilmaning valini taxogeneratorning vali bilan mufta yordamida birlashtiriladi. xozirgi vaqtda SL, TD, TG seriyali va doimiy magnitli TGP seriyali taxogeneratorlar ishlab chiqarilmoqda.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. 
   Voldek A.I. Elektricheskie mashinq. Moskva. Energiya, 1974
   
2. 
   Kostenko M. P. i Piotrovskiy L.M. Elektricheskie mashinq Ch.1 i Ch. 11, 1973
   
3. 
   Ibroximov U. «Elektr mashinalari» Darslik. T. Ukituvchi 1972
   
4. 
   Tixomirov M.P. Raschet transformatorov. Moskva. Energiya 1978