Elmi müşahidə tədqiqatın məqsədlərinə uyğun olaraq gərəkli faktların seçilməsi yolu ilə həyata keçirilməli, nəticələr yazılmalı və qeydə almmalıdır. Pedaqoji-psixoloji müşahidə prosesində şəx- siyyətin kommunikativ-davramş, emosional-iradi, ailədə yaşlılar və kiçiklərlə qarşılıqlı münasibətlər (o cümlədən ər-arvad, bacı-qar- daş, gəlin -qaynana və s.), qarşılıqlı təsirin xarakteri (xeyirxahlıq, empatiya, təşəbbüskarlıq, səmimiyyət, qayğıkeşlik, kobudluq, qor- xu, zorakılıq, laqeydlik, utancaqlıq, qapalılıq, isteriklik, depressiv- lik, inamsızlıq, hörmət, məhəbbət və s.) öyrənilir.
İnkişaf qüsurlan olan ailələrdə uşaqlarm müşahidə metodu vasi- təsilə öyrənilməsi prosesində onların emosional-iradi, onlann va- lideynlərin fərdi-psixoloji xüsusiyyətləri müşahidə obyekti kimi gö- türülür. Şəxsi reaksiyalann müşahidəsi əsasmda ailə üzvlərinin nitqinin tonallığı, səsin titrəməsi, sifət əzələlərinin dəyişməsi, jestlər və s. kimi gündəlik ünsiyyətdə daha çox əhəmiyyət kəsb edən xüsusiyyətlər şəx- siyyətin xarakter dəyişkənliyinə təsir fonunda öyrənilir.