Ər psixologiya elminin sürə



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə43/50
tarix13.04.2017
ölçüsü5,01 Kb.
#13830
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   50

özünüinkişaf    motivlə
rinin   
yaranmasına    gə
tirib  
çıxarmış  olur. Qrup  üzvləri  özlərinin  gündə
lik  h
ə
r
ə
k
ə
t  v
ə
  d
avranışına  görə
  
cavabdehlik  daşıyır, üzə
rin
ə
  
öz  üzvlərinin  müdafiəsi funksiyasını  götürür, öz  
imkanları    daxilində
   
onları    rəğbə
tl
əndirir,  müsbə
t    h
ə
r
ə
k
ə
tl
ə
rini    t
ə
qdir    edir. 
Aydındır  ki,  hə
r  bir  insan  m
ə
suliyy
ətli  davranışa  malik  olmazda
n  
ə
vv
əl, öz  
hissl
ərini  düzgün  qiymə
tl
ə
ndirm
ək bacarıqlarına  sahib  olmalıdır. Ona  görə
  
d
ə,  görüş    qruplarının    liderləri    olan    uşaqlar    digər    iştirakçılar    üçün    şə
xsi  
nümunə
   
roluna  praktik    olaraq    sahib    olmalıdırlar.  Onlar    rə
hb
ə
rlik    etdikl
ə
ri  
qrupda   psixoloji  yaxınlıq, şə
xsiyy
ə
tl
ərarası  inam mühiti  yaratmalı, oz  şə
xsi  
davranışı  ilə
  
nümunə
  
göstə
rm
ə
lidir. 
        
Görüş    qruplarında    işin    təşkilinin    ə
sas    m
ə
rh
ə
l
ə
l
əri    aşağıdakılardan  
ibar
ə
tdir: 
1. 
Şə
xsiyy
ə
tl
ərarası  ə
laq
ə
l
ə
rin    qurul
ması. Bu prosesi  asanlaşdırmaq  üçün  
qrupa  düşünülmüş  ad  qoyulur və
 
qrup  üzvlə
ri  bir-birin
ə
 t
ə
qdim  olunur. 
B
ə
z
ə
n  bu  m
ə
qs
ə
dil
ə
 
qrup  üzvləri  arasında 
qeyri-verbal 
ə
laq
ə
l
ə
rin  
yaradılması (bir
-birinin   
ə
lind
ən  tutmaq, üz
-
üzə
    durmaqla    bir-birini  vizual  
qavramaq,  ünsiyyət    zamanı    tə
r
əfdaşın    ə
l    h
ə
r
ə
k
ə
tl
ə
rini    izl
ə
m
ə
k, 
ə
l-
ə
l
ə
  
tutub  z
ə
ncir  yaratmaq v
ə
 
s.) lazım  gə
lir; 
2. 
Qarşılıqlı    inam    münasibə
tl
ərinin  qurulması  (mə
s
ə
l
ən,    qrup    üzvlə
rind
ə
n  
biri gözlə
ri  yumulu  v
ə
ziyy
ə
td
ə
  
arxaya  yıxılarkə
n  t
ə
r
əfdaş  onu  tutur  və
  
döşə
m
ə
y
ə
  
yıxılmasının  qarşısını  alır);
 
3.  Yarana  bil
ə
c
ək  münaqişə
l
ərin  aradan  qaldırılması;
 
4. 
Özünütə
nqidetm
ə
y
ə
 
qarşı  müqavimətin  aradan  qaldırılması; 
 
5.  T
ə
r
əfdaşın  halına  acımaq  və
  bir-birin
ə
  d
ə
st
ək  göstə
rm
ə
k. 
        
Görüş    qrupları    tipli    şə
xsi    psixoterapiya  v
ə
    psixokorreksiya  
metodlarının  praktikada tətbiqi  heç  də
  h
əmişə
   
gözlə
nil
ə
n    s
ə
m
ə
r
ə
    vermir. 
Güclü    emosional    təəssüratlı    adamlar    belə
    metodlarla      korreksiyaedici  

 
259 
 
 
t
ə
mrinl
ə
r    zaman
ı
 
situasiyaya    uyğunlaşmaqda    çətinlik    çəkir,      gündə
lik  
h
ə
yatda    bel
ə
  m
əşqlə
rin    n
ə
tic
ə
l
əri    onların    davranış    və
    r
əftarında    hiss  
olunmur. Onlar  k
ə
skin  psixoloji  v
ə
  etik  konfliktl
ər  zamanı özlə
rini  
ə
l
ə
  ala  
bilmir, güclü  emosiyalar  keçirirlə
r. 
        
Geştalt  qrupların
  T 

 qruplar  v
ə
  
görüş  qruplarından təcrübə
d
ə
  
özünü  
göstə
r
ə
n  
ə
sas f
ə
rqi  ondan  ibar
ə
tdir  ki,  
geştalt    qrupların    rə
hb
ə
rl
ə
ri  eyni  
vaxtda  qrupun  bir neçə
  
iştirakçısı  ilə
  deyil, onlardan  
ə
sas  rolu  ifa  etm
ə
y
ə
  
şəxsi  razılığı  olan  
h
ər  hansı  biri  ilə
  
iş  aparır. Belə
  
şə
xs  qrupda  m
ə
rk
ə
zi  
fiqur,  ―qaynar    nöqtə‖  rolunda    çıxış    etmə
li    olur.  Qrupun    dig
ər    üzvlə
ri    is
ə
  
qrup    r
ə
hb
ə
ri    il
ə
 
―müştəri‖ rolunda çıxış  edən  könüllü  iştirakçının  qarşılıqlı  
münasibə
tl
ərinin    müşahidəçisi    olurlar.  Belə
 
müşahidə
    n
ə
tic
ə
sind
ə
    qrupun  
müşahidə
  
rolunda  çıxış  edən iştirakçıları  özlə
rini  x
ə
yal
ən  müştə
ri  rolunda  
çıxış    edən    iştirakçının  yerində
    hiss    ed
ə
r
ək    öz    şə
xsi    probleml
ə
rini  daha 
yaxşı    anlamaq    və
    d
ə
rk    etm
ək  imkanı    ə
ld
ə
    edirl
ər.  Geştaltterapiyanın   
s
ə
m
ə
r
əsi    insanın   bu   zaman  özünü    necə
    d
ə
rk    etm
ə
sind
ə
n,    indiki    halda  
qarşılaşdığı  carı    qayğılara    reyaksiyasından    asılı    olur.  Təcrübə
   
zamanı  
geştaltqrup  üzvlə
rind
ə
n  t
ə
l
əb  olunur  ki, onlar  keçmiş  təcrübə
y
ə
  
müraciə

etm
ə
d
ə
n,    g
ə
l
ə
c
ək    haqqında    düşünmə
d
ə
n  m
əhz    indiki    situasiyanın  
t
ə
l
ə
bl
ə
rin
ə
  
uyğun  hə
r
ə
k
ə
t  etsinl
ə
r.  
        
Geştaltqruplarda    iş  zamanı    istifadə
 
olunan    piyomlar    sırasında  
d
ə
rketm
ənin    genişlə
ndirilm
ə
si, 
ə
kslikl
ərin    inteqrasiyası,    h
issl
ə
r
ə
   
qarşı 
diqq
ətin    güclə
ndirilm
əsi,  arzularla    iş,  cavabdehliyi    öz    üzə
rin
ə
   
götürmə
  v
ə
  
müqavimətin aradan qaldırılması mühüm yer  tutur. 
D
ə
rketm
ənin  genişlə
nm
ə
si 
insana  
ə
hat
ə
  
olunduğu ə
traf  al
ə
md
ə
 v
ə
  
özündə
  n
ə
l
ərin  baş  verdiyini daha 
yaxşı
  
anlamaq  imkanı  vermiş  olur.  Bunun  üçün qrup  üzvləri  cütlə
r
ə
  
ayrılır 
v
ə
    t
ə
r
əfdaşla  ünsiyyət  zamanı psixi  və
ziyy
ə
tind
ə
   
baş  verə
n    d
əyişikliklə
ri  
qeyd
ə
  
alır. Əksliklə
rin  d
ə
rk  edilm
ə
si  insana  onun  psixi  al
ə
mind
ə
  bir-birini  
tamamlayan      ziddiyy
ətli,    müsbə
t    v
ə
    m
ənfi    xarakterli    xüsusiyyə
tl
ə
ri, 
m
ə
s
ə
l
ən,  doğruçuluq  və
   
yalançılıq,    prinsipiallılıq    və
    prinsipsizlik  v
ə
  s. 

 
260 
 
 
anlamağa    tə
kan    verir.  Hissl
ə
r
ə
   
qarşı    diqqətin    güclə
ndirilm
əsi  iştirakçıya 
şə
xsi    emosional  v
ə
ziyy
ə
tini    v
ə
    ya
şantılarını  daha    də
rind
ə
n    anlamaq    v
ə
  
d
ə
rk    etm
ə
kd
ə
   
kömə
k    edi
r.  Arzularla  iş    priyomu    insanın
   
özünü    bir  
şə
xsiyy
ət    kimi  daha    yaxşı    qiymə
tl
ə
ndirm
ək    imkanlarına    geniş    meydan  
açmış  olur. Mə
suliyy
əti  öz  üzə
rin
ə
  
götürmək  üzrə
  t
ə
mrinl
ər  iştirakçıya  öz 
imkanlarını    qiymə
tl
ə
ndirm
ək  ,  özünü    yoxlamaq,  inam    qazanmaqda  kömə
k  
edir.  Daxili    psixoloji    müqavimətin    aradan    qaldırılması    əsasında    insan  
özünü  riskli  aparmaqda ona  mane  olan  psixoloji  sə
dl
əri  aradan  qaldırmaq  
imkanı ə
ld
ə
 e
tmiş olur. 
 
        Psixodrama 
üzrə
  t
ə
mrinl
ər    zamanı  insanın    daxili    alə
mini    daha  
d
ə
rind
ən  açmağa  imkan  verə
n  h
əyati  situasiyaların  dramatik  improvizasiyası  
elementl
ə
rind
ə
n  istifad
ə
    olunur.  Bu    metodika   
əsasında    treninqlər    zamanı  
süjetin  seçilməsi,  rol  bölgüsü, onların  ifa  tə
rzl
ə
ri  k
ənar  şə
xsl
ə
r  t
ə
r
ə
find
ə
n  
deyil, müştərinin  özü  tə
r
ə
find
ən  aparılır. Bu  halda  
rollu  oyunlardan  daha  
geniş    istifadə
   
olunur.  İştirakçı    oyunun    başlanğıcında rol    davranışının    elə
  
formalarından    istifa
d
ə
    edir    ki,  o,    sonralar    h
ə
min    f
ərdin    şə
xsiyy
ə
tinin  
strukturuna    daxil  olaraq    onu      müxtə
lif    h
əyat    şə
raitin
ə
   
daha    yaxşı  
uyğunlaşmasına  kömək  etmiş  olsun.
 
        Psixoterapevtik  qruplara  
müxtə
lif eksperimental  rollarda  daxil  olmaq  
insa
na  daha  yaxşı  özünüdə
rketm
ə
  
imakanı  verir. 
 
        B
ə
d
ən  terapiyası  qruplarında
  
insanın öz bə
d
ə
ni  il
ə
  
―ünsiyyə
t
ə‖, onun  
idar
ə
  edilm
ə
sin
ə
 v
ə
  insanlara  b
ə
d
ə
n  s
ə
viyy
ə
sind
ə
  t
əsir  üsullarına   xüsusi  
ə
h
ə
miyy
ət    verilir.    Psixoterapiyanın    bu 
  tipin
ə
 
daxil    olan  metodikaların 
əsasında belə
  
bir  inam  dayanır  ki, insana  özünü  normal  aparmaqda  və
  
inkişaf    etmə
kd
ə
    mane    olan    amill
əri  birbaşa    cismani    ə
laq
ə
l
ə
r    adlanan  
psixoloji  müdafiə
  mexanizml
ə
ri  il
ə
 
aradan  qaldırmaq  mümkündür. 
 
        
Bacarıq  treninqi  qrupları
  
biheviorist ideyaların  təsiri  altında  insanın  
h
ə
yata  f
əali   uyğunlaşması  üçün  zəruri  olan   faydalı  bacarıq  və
  v
ərdişlə
rin  
t
əcrübə
d
ə
  t
ə
tbiqi  m
ə
qs
ə
dl
ə
ri  
əsasında  meydana  gəlmişdir. Bacarıq  treninq  

 
261 
 
 
qru
pları      adə
t
ən    başqa    adamlarla    ünsiyyə
t    prosesind
ə
    kommunikativ  
çə
tinlikl
ə
ri  olan  v
ə
  
kommunikativ  bacarıq  və
  v
ərdişlər  üzrə
  
öyrədici  xüsusi  
kurs  keçmiş  adamlardan  təşkil  olunur. Belə
  qruplar
a  ünsiyyə
td
ə
  
çə
tinlikl
ə
ri  
olan v
ə
  bu  sah
ə
d
ə
 
vacib  bacarıq  və
  v
ərdişlə
r  
ə
ld
ə
  etm
ə
k  ist
ə
y
ən  şagirdlə
r  
d
ə
  c
ə
lb  oluna  bil
ə
rl
ə
r. Bu  c
ə
h
ə
td
ə
n  yeniyetm
ə
  v
ə
  erk
ə
n  g
ənclik  yaşında  
olan  uşaqların  belə
  qruplarda  treninql
ər  keçməsi  faydalıdır. Bacarıq  treninq  
qruplarının  təşkili  zamanı  zəruri  xarici  davranış  formalarının  ə
ld
ə
  edilm
ə
si  
ə
sas    m
ə
qs
ə
dl
ə
rd
ən    biridir.  Bunların    sırasına    hə
y
ə
can,    qorxu,  h
ə
dsiz  
emosional  g
ə
rginlik    kimi      psixi  v
ə
ziyy
ə
tl
ərin    aradan    qaldırılması,  habelə

peşə
kar    f
ə
aliyy
ət    üçün    zə
ruri    olan      q
ə
rar    q
əbulu,    danışıqların    və
  
diskusiyaların      aparılması    bacarıqlarının    formalaşdırılması    aiddir.  Belə
  
qruplarda    iş    zamanı    iştirakçılara    öz  üzə
rind
ə
   
müşahidə
   
aparmaq,  özü  
haqqında  məlumatları  qeydə
   
almaq  öyrədilir. Bacarıq  treninq  qruplarında  
öyrə
dil
ən    bacarıqlar    sırasında    özünəinamın    yaradılması    da    mə
xsusi  
ə
h
ə
miyy
ə
t  k
əsb  edir. Bir  çox  adamlar  uşaqlıq  illə
rind
ə
  s
ə
rt  c
ə
za,  fiziki  v
ə
  
m
ə
n
əvi    zorakılıq  mühitində
   
böyüdüklə
rin
ə
   
görə,  onlarda    öz    qüvvə
    v
ə
  
inamlarına
   
inamsızlığın    simptomları    meydana    gəlir.  Başqa    adamlarla  
ünsiyyə
t    prosesind
ə
    bel
ə
    adamlar    s
ə
b
əbsiz    günah  hissi    keçirir,  hə
dsiz  
qorxaq  v
ə
  h
ə
y
əcanlı  olurlar. Onlarda  davamlı  olaraq  yaşanan  belə
  hissl
ə
r  
asosial  davranışın  ağır  formalı
  t
əzahürlə
rind
ə
n   biri  olan   t
əcavüzkarlığa
   
g
ətirib    çıxarır.  Təcavüzkar    adam    başqalarının    şəxsi    hüquqlarını    pozur, 
onlara    qarşı    kobud,    qaba,    ə
d
əbsiz    davranışı    ilə
    probleml
ər    yaradır,  
əhvalını  korlayır.Təcavüzkar  adamlar  öz  fikrini  hakim  tutaraq  başqalarına  
t
əzyiq  göstə
rir, onlari  t
əhqir  edir, alçaltmaqdan  belə
  
çə
kinmir.  
        
Bacarıq    treninq    qruplarında  iş    zamanı    iştirakçılarla    ə
vv
ə
lc
ə
    sad
ə
  
h
əyati  situasiyalar,  daha  sonra  mürə
kk
ə
b,  konfliktli  v
ə
ziyy
ə
tl
ə
rin  h
əlli  üzrə
  
davamlı    məşqlər    keçirilir.    Belə
    hallarda    h
ər    bir    iştirakçı  yaranmış  
v
ə
siyy
ə
td
ə
  
hamını  qane  edə
  bil
ə
c
ə
k  
ən  optimal  çıxış  yolunu  tapmalı  olur.  
Qruplar  üzrə
  m
əşqlər  zamanı  bə
z
ə
n  konfliktli  situasiyalardan  b
ə
hs  ed
ə
n  

 
262 
 
 
audio    v
ə
   
video    yazıların    nümayişi    və
  ya    s
ə
sl
ə
ndirilm
ə
sind
ə
n    istifad
ə
  
olunur.   
        
Bacarıq  treninq  qruplarının  iştirakçıları  özünə
  
qarşı  inamsız, hə
y
əcanlı  
adamlar olduqda, 
onlarla  iş  zamanı   
autogen   m
əşqlə
rd
ə
n  
( ―auto‖ 

özü, 
―genes‖ 

ə
m
ə
l
ə
    g
ə
tirm
ə
k)    istifad
ə
    olunur.  Autogen    m
əşqlə
r    v
ə
   
ya    qısa  
olaraq autotreninq  insanın  özü  tə
r
ə
find
ən  özünə
  
yönəlmiş,  psixi  və
  fiziki  
v
ə
ziyy
ə
tl
ərin  özünütə
nzimin
ə
    xidm
ə
t    ed
ə
n    t
ə
mrinl
ər  sistemidir.  Yüksə
k  
emosional    g
ə
rginlik    t
ə
l
ə
b    ed
ən  peşə
l
ə
rd
ə
   
çalışan,    insan    münasibə
tl
ə
ri  
z
ə
minind
ə
    tez-tez    konfliktl
ə
rl
ə
   
qarşılaşan  insanlar    adə
t
ən    yüksə
k    psixi  
sarsıntıya,  ruh    düşkünlüyünə
,  stress
ə
    m
əruz    qalırlar.  Autogen    məşq  
priyomlarından    istifadə
    etm
ə
kl
ə
   
insan  öz   
psixoemosional    v
ə
ziyy
ə
tini
əhvalını, sə
hh
ə
tini v
ə
 
normal  iş  qabiliyyə
tini  b
ə
rpa  etm
ək  imkanı  ə
ld
ə
  
etmiş  
olur.    Sistematik    olaraq  autogen    m
əşqlə
rl
ə
    m
əşğul    olan    hə
r    bir    adam  
gündə
lik  h
əyatda  öz  qüvvəsini  rasional  şə
kild
ə
  paylamaq, q
ə
na
ə
tl
ə
  istifad
ə
  
etm
ək,  lazımi    anlarda    isə
   
qüvvə
sini    tam    s
ə
f
ə
rb
ə
rliy
ə
   
almaq      imkanına  
malik  olur. 
        
Autotreninq  insanın  özü  tə
r
ə
find
ən  öz  orqanizminə
  v
ə
  sinir  sistemin
ə
  
müxtə
lif  psixoloji  t
ə
sir  vasit
ə
l
ə
ri  il
ə
 
şüurlu    tə
sir
ə
 
əsaslanır.  Belə
  t
ə
sir 
vasit
ə
l
ə
rin
ə
  skeletd
ə
ki    v
ə
   
daxili    orqanlardakı    ə
z
ə
l
ə
l
ə
rin    tonusunu  
d
əyişdirmək  üçün  nə
z
ə
rd
ə
  
tutulan  xüsusi  tə
mrinl
ə
r  aiddir. Autogen  m
əşqlə
r  
zamanı  ifadə
  vasit
ə
sil
ə
   s
ə
f
ə
rb
ə
r  olunan t
ə
s
əvvürlər,  hissi  obrazlar,  sözlü  
özünütə
lqin    f
ə
a
l    rol    oynayır.  Psixoloji    təsirin    bütün    bu    vasitə
l
ə
rind
ə

autotreninq  zamanı kompleks  şə
kild
ə
  istifad
ə
  olunur. Autotreninqin  praktik  
olaraq  h
əyata  keçirilməsinin  xüsusi  texnikası  vardır. Autotreninq  texnikası  
diqq
ə
tin    idar
ə
   
olunması,  hi
ssi    obrazlarla   
ə
m
ə
liyyatlar    aparmaq,   
sözlü  
özünütə
limat,  
ə
z
ə
l
ə
  tonusunu iradi  olaraq  t
ə
nziml
ə
m
ə
k  v
ə
  t
ə
n
əffüs  ritmini  
idar
ə
    etm
ə
y
ə
   
yönəlmiş    tə
mrinl
ə
rd
ə
n    ibar
ə
tdir.  Diqq
ə
ti    idar
ə
    etm
ə
k  
sistemin
ə
    diqq
ə
ti    h
ər    hansı    obyektə
,    hadis
ə
,   
əş
ya  v
ə
   
fakt    üzə
rind
ə
  
konsentrasiya  etm
ə
k, c
ə
ml
əşdirmə
k  qabiliyy
ə
ti  daxildir.  

 
263 
 
 
        Hissi  obrazlarla  
ə
m
ə
liyyat  aparmaq  qabiliyy
ə
ti  diqq
ə
tin  xarici  al
ə
md
ə
n  
daxili  al
ə
m
ə
, daha  sonra  is
ə
  
duyğulara  və
  
hissi  obrazlara  köçürülmə
sin
ə
  
istiqam
ə
tl
ənmiş    xüsusi    tə
mrinl
ə
r      vasit
ə
sil
ə
   
ə
ld
ə
    edilir.  Nisb
ə
t
ə
n    sad
ə
,  
v
ərdiş    halına    salınmış  tə
s
əvvürlər  autotreninq    zamanı    tə
dric
ə
n      daha  
mürə
kk
ə
b,    m
ə
s
ə
l
ə
n,    b
ə
d
ə
nin    bir    hiss
ə
sind
ə
n    dig
ə
rin
ə
   
yayılan ağırlıq   və
  
istilik  hissi,  t
ə
bi
ə
t  m
ə
nz
ə
r
ə
l
ə
ri  v
ə
  s. kimi  t
ə
s
əvvürlə
r
ə
  
doğru  yönəlmiş  olur. 
Müxtəlif ucalıqda tə
l
əffüz  edilən   xüsusi  sözlə
rin  v
ə
  ifad
ə
l
ə
rin,  daxili  v
ə
  
öz
-
özünə
  
nitq  planında  sözlü özünütə
lqin  v
ərdişləri  qazanılmış  olur.
 
        
İnsan    tə
r
ə
find
ən    bacarıqla
  istifad
ə
    edildikd
ə
,   
bu    cür    özünütə
lqin 
psixoloji    v
ə
  ya    fizioloji    v
ə
ziyy
ətin    lazımı    sə
viyy
ə
d
ə
    d
əyişmə
sini  
sürə
tl
əndirmiş    olur.  Autotreninq    zamanı    sözlü    özünütə
lqin    t
ə
n
əffüslə
  
özünə
m
əxsus    şə
kild
ə
    birl
əşmiş    olur.  Tə
n
əffüs    ritminin    idarə
    edilm
ə
si  
öyrə
dil
ən    şə
xsl
ə
rd
ə
    t
ə
mrinl
ə
r    vasit
ə
sil
ə
    t
ə
l
ə
b    olunan    h
ə
dd
ə
    q
ə
d
ə
r  
çatdırılır. Bütün  bu  tə
mrinl
ər  üç  ə
sas  v
ə
ziyy
ə
td
ə
 - 
uzanmış,  oturaq və
 ayaq  
üstə
  
dayanmaqla  aparılır. 
 
        
Ə
z
ə
l
ə
    tonusunun    ixtiyari    t
ə
nzimi    il
ə
   
bağlı    tə
mrinl
ə
r    d
ə
 
müə
yy
ə
n  
sistem    v
ə
   
ardıcıllıq    əsasında    ə
ld
ə
    edilir.  T
əcrübə
y
ə
    c
əlb    edilmiş    adam  
ə
vv
ə
lc
ə
   
öz    qol    və
    ayaq   
ə
z
ə
l
ə
l
ərini,    daha  sonra    boyun,    baş,    çiyin    və
  
qarın    ə
z
ə
l
ə
l
ə
rinin    tonusunu    z
ə
ifl
ə
tm
ək    üzrə
    m
əşqlər    aparır  və
    n
ə
hay
ə
t  
daxili  orqan  
ə
z
ə
l
ə
l
ə
rinin  tonusunu  t
ə
nzim  etm
ə
y
ə
  
alışır. 
 
        Autotreninqin  t
ə
rkibin
ə
  daxil  olan  daha  vacib  v
ə
  
mürə
kk
ə
b  t
ə
mrinl
ə
r  
sırasında    başın    və
    b
ə
d
ənin    qan    damarlarının    və
ziyy
ə
tini    t
ə
nziml
ə
y
ə
n,  
orqanizmin    tonusunu    artır
an    v
ə
    f
əallaşdıran    tə
mrinl
ər    xüsusi    yer    tutur. 
Bel
ə
  t
ə
mrinl
ər  zamanı  insanın  ovucunun  tə
bii  istisi v
ə
  
iradi  yolla  yaradılan  
istilik  v
ə
 
ya  soyuqluq  haqqında  tə
s
əvvür obrazlarından  istifadə
  olunur. 
        Qeyd  olunan  autogen  m
Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   50




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin