Eshonqulov O. E. va boshq. Genetika: Akad litseylar uchun darslik / A. E. Eshon e 99 qulov, K. N. Nishonboyev, M. Bosimov

Xromosomalarnnng o‘lchami va sentromerasining joylashishiga
qarab klassifikatsiyalanishi
Xromosomalar guruhi
Kariotipdagi nomeri
xromosomalar
xarakteristikasi
A (I)
1, 2, 3
1,2, 3 —
yirik metatsentrik
B (II)
4, 5
Yirik submetatsentrik
C (III)
6—12 va X (23)
O‘rtacha submetatsentrik
D (IV)
13—15
O‘rtacha akrotsentrik
E (V)
16—18
Mayda submetatsentrik
F (VI)
19—20
Eng mayda metatsentrik
G (VII)
21—22 vaY (23)
Eng mayda akrotsentrik
Bu disklarning joylashishi har bir xromosomada o ‘ziga xos 
ko‘rinishga egadir. Bu — differensial bo‘yash usuli, oddiy usulga 
nisbatan ishonchli natija beradi 
(33-rasm).
Sitologik preparatlarda nuklein kislotalarini duragaylash usuli 
ham yaxshi natija berishi mumkin. Nishonlangan DNK va RNK 
yordamida xromosoma DNKsining duragaylashishi, xromosoma- 
larning nozik tuzilishi va interfaza yadrosida genlarning joy- 
lashishini aniqlash mumkin. Bu usullarning aniq bayoni ko‘pgina 
monografiyalarda keltirilgan.

---

91
Sitotrofoblast
t
r
♦
4 V % 
9 *
2
3
4
2
3
4
Em brional hujayralar
* t» 
S.-
t A
■ # J
4 w
2
3
4
2
3
4
2 -
p i
+
f it c
3 - F r r c
4
-PI
33-r a s m.
Differensial bo‘yash asosida tuzilgan xromosomalarning 
umumlashtirilgan ifodasi.
Hozirgi vaqtda xromosomalarni farqlashda va idiogrammalarni 
tuzishda kompyuter dasturlaridan foydalanish usuli yo‘lga qo‘yil- 
gan 
(34-rasm).

---

92
Genetika
34-r a s m.
Xromosomalarni farqlashda va idiogrammalarni tuzishda 
kompyuter dasturlaridan foydalanish.
Sitogenetikada keng qo‘llaniladigan usullardan biri odam 
somatik hujayralarida jinsiy