Eshonqulov O. E. va boshq. Genetika: Akad litseylar uchun darslik / A. E. Eshon e 99 qulov, K. N. Nishonboyev, M. Bosimov



Yüklə 2,96 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə84/90
tarix24.09.2023
ölçüsü2,96 Mb.
#147827
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   90
Genetika

1. Kerakli genni olish.
2. Olingan genni vektor molekula bilan bog‘lash.
3. Genni vektor yordamida xojayin hujayraga kiritish.
4. Gen kiritilgan hujayralarni tanlash va ulardan amaliyotda
foydalanish.
Genni asosan uch xil usulda olish mumkin.
1. Genni tabiiy manbalardan ajratib olish.
2. Genni kimyoviy sintez yordamida olish
3. Genni fermentativ sintez orqali olish.
Gen olishning birinchi bosqichi gen injeneriyasi rivojla- 
nishining dastlabki bosqichlarida qo‘llaniladi.
Buning uchun har xil to ‘qima hujayralaridan D N K ajratib oli- 
nadi va restriktaza fermentlari yordamida ayrim qismlarga ajratila- 
di. Restriktazalar D N K molekulasini m a’lum joylaridan kesuvchi 
fermentlardir. Keyin bu ajratilgan qismlarni vektor molekulalariga 
qo‘shib, retsipiyent hujayralarga kiritiladi va ular orasidan kerakli 
gen bo‘lganlarni tanlab olib klonlashtiriladi.
Genni sun’iy sintezlash uchun uning strukturasi o ‘rganilgan 
(sekvenirlangan) bo‘lishi kerak. Birinchi marta sun’iy gen 1969- 
yilda G. Korana tomonidan olindi. 1976-yilda G. Korana o ‘z 
shogirdlari bilan ichak bakteriyasining genini sintezladi va bu genni 
retsipiyent bakteriyaga kiritib funksiya bajarishini ta ’minladi.
Sobiq Ittifoqning har xil institutlari laboratoriyalarida soma­
totropin, bradikinin, angiotenzin va neyropeptidlar sintezlay oladi- 
gan ichak bakteriyasi shtammlari olindi.
Kimyoviy sintez yo‘li bilan kichik molekulali genlarni sintez- 
lash mumkin.
Murakkab genlarni fermentativ sintez yo‘li bilan olish 
mumkin.


152
Genetika
Murakkab genlarni olishda 
teskari transkripsiya
usulidan foy­
dalaniladi. Bu usulni amalga oshirishda avval kerakli genning 
informatsion RNKsi ajratib olinib, 

Yüklə 2,96 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   90




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin