F. M. Xalimova turizm geografiyasi o‘quv qo‘llanma


 Tabiiy resurslarni iqtisodiy-geografik baholash va ulardan



Yüklə 1,98 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə58/86
tarix20.06.2023
ölçüsü1,98 Mb.
#133305
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   86
43268edc535ab8ed1b63397f9298c36b TURIZM GEOGRAFIYASI

11.4. Tabiiy resurslarni iqtisodiy-geografik baholash va ulardan 
foydalanish 
Tabiiy resurs bu inson hayoti va faoliyati davomida bevosita foydalaniladigan 
barcha xil tabiat ne’matlari hisoblanadi. Tabiiy resurslar inson hayotida hamisha katta 


102 
o‘rin to‘tib kelgan. Eng asosiysi ular avvalo jamiyat hayotining moddiy negizi 
sifatida xizmat qiladi. Shu sababli mamlakatlar taraqqiyotida tabiiy resurslarning 
o‘rni katta. Albatta harbir mamlakatning tabiiy resurslar bilan ta’minlanganlik 
darajasi muhim iqtisodiy har bir davlatning bu ko‘rsatkich, tabiiy resurslarni 
iqtisodiy-geografik baholamay turib anglash qiyin. Tabiiy ressrularni iqtisodiy-
gegorafik baholash nafaqat mamlakatning hozirgi salohiyatini, balkim kelajak 
istiqbollarini bilishda ham ahamiyatga ega.
Mamlakatimiz 
tabiiy 
resurslarga 
boy 
mamlakatlardan 
hisoblanadi. 
iqtisodiyotimiz rivojlanishda tabiiy resurslarning o‘rni katta ekan, ularni iqtisodiy-
geografik baholash, resurs turini imkoniyat darajasi aniqlab beradi. Bu o‘z navbatida 
iqtisodiyot tarmoqlari joylashishiga, rivojlanish imkoniyatlarini belgilashda katta 
ahamiyatga ega. 
Tabiiy resurslarni demografik jihatdan bahosi asosiylardan bo‘lib, boyliklarga 
nisbatan aholi joylanishi, ta’minlanishini malakalik darajasi va ularni kelajak 
faoliyatlari ham aniqlanadi. 
Ma’lumki, yirik aholi punktlari bu iste’molning yuqoriligini bildiradi. Yirik 
sanoat markazlariga yaqin foydani qazilmalarning foydaliligi koeffitsienti yuqori 
bo‘ladi. Misol taraqasida Toshkent viloyatida joylashgan. Angren ko‘mir konini 
oladigan bo‘lsak, bu zaxira ko‘miri qo‘ng‘ir tusli ko‘mir bo‘lib, kaloriyasi kam 
hisoblanadi. ekin bu konning aholi soni ko‘p, sanoati rivojlangan iqtisodiy rayonda 
joylashganligi, ya’ni iste’molchi yaqinida ekanligi o‘tgan asrimzning 40 – yillarida 
ishga tushishiga sabab bo‘ladi. 
Tabiiy resurslarni sonli bahosi, u qancha zahiraga, maydonga, hajmga ega. 
undan foydalanish holati, muhlatlari, unga sarf etiladigan harajat va kelgusida 
olinadigan foydasi izohlanadi. Shuningdek sonli baho narxli va balli baholarda 
beriladi.
Agarda mamlakatimiz viloyatlarini yoqilg‘i resurslari bilan ta’minlanganligini 
shartli ravishda 10 balli sistemada baholasak, qo‘yidagi holatni ko‘rishimiz mumkin: 


103 

Yüklə 1,98 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   86




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin