F. Q. Vahidov, T. B. Ağayev

Davranışın ictimai və  şəxsi motivləri:  əməlin ictimai faydalılığına  əminlik; cəmiyyət qarşısında borc, 
hüquqi vəzifə; peşə  məsuliyyəti hissi; əməlin başqaları üçün praktik faydası; hüquqi və ya əxlaqi məsuliyyətdən 
qorxu hissi; əməl-dən əldə edilən şəxsi fayda; xudbin maraqlar; hüquqi vasitələrlə həyata keçirilən mənfi motivlər 
və s. 
Sosioloji tədqiqatlar göstərir ki, sosial-hüquqi fəallıq 
[273 - 274]
 müxtəlif yaş və peşələrə malik olan bir çox 
vətəndaşlar üçün səciyyəvidir və o, təhsil və iş təcrübəsinin artması ilə nəzərə-çarpacaq dərəcədə artır. 
Hüquqi davranış subyektlərinin ən çoxsaylı qrupunu gənclər və orta yaşlı insanlar təşkil edir. Hüquqa zidd 
davranış sahəsində  də oxşar hal müşahidə olunur. Hədd-buluğa çatmamışlar arasında da cinayət  əməlləri ciddi 
düşündürücü faktdır. Kriminoloji tədqiqatlar göstərir ki, bütün cinayətlərin orta hesabla 10%-ə qədəri həddi-buluğa 
çatmamışlar (14 yaşından 17 yaşına qədər) tərəfindən törədilir. 
Hüquq pozuntularının səbəblərinə sosioloji yanaşma daha konkret səviyyədə sosial qanunlardan 
kənaraçıxma hallarının öyrənilməsini nəzərdə tutur. Burada müxtəlif sosial, peşə, yaş qruplarının həyat tərzlərinin 
öyrənilməsi vacibdir. Sosioloji və kriminoloji tədqiqatlar göstərir ki, insanın həyat tərzindəki  əyintilər onun 
davranışına mənfi təsir göstərə və münaqişələrin mənbəyi ola bilir; cəmiyyət üçün bütövlükdə səciyyəvi olan əxlaqi 
dəyərlərdən kənaraçıxma hallarına gətirib çıxarır və sosial nəzarəti zəiflədə bilir ki, bu da cəmiyyətəzidd əməllərin 
törədilməsini asanlaşdırır və subyektin maraqlarına cavab verən qanuni imkanların gerçəkləşdirilməsini 
çətinləşdirir. Bütövlükdə, bu cür hadisələr şəxsiyyətin hüquqi davranışına mənfi təsir göstərdiyi üçün onlara qarşı 
mübarizə istiqamətində müvafiq profilaktik işin aparılması vacibdir.