##Fakültənin adı: Məktəbəqədər təhsil, Psixoloji xidmət və Korreksiyaedici təlim

1 
 
##book_id= 694//book_name= 
S/ F Loqopediyanın aktual problemlə
ri //  
##fk=125//ks=04//fn=694// sumalltest= 518 //  
##Fakültənin adı: 
Məktəbəqədər təhsil, Psixoloji xidmət və Korreksiyaedici təlim. 
 
##İxtisas: Korreksiyaedici təlim  
##Fənnin adı:S/ F Loqopediyanın aktual problemləri  
##Bölmə: Azərbaycan (əyani)  
##Kurs: IV qr. 406, 407  
##Müəllim: G. E. Vəliyeva  
##Kafedra müdiri: dos. N. Hüseynova  
##İşçi qrupu: 
m. Abasova Səlbi  
## ped. ü. f. d. Aslanova Səbinə  
##ps. ü. f. d. Məmmədova Minarə
 
 
##num= 1// 
level= 1// sumtest=29 // name= Loqopediyanın əsasları və aktual 
problemləri // 
 
1. Loqopediya n
əyi öyrə
nir?  
A) Loqopediya anomal uşaqların nitq qüsurlarını öyrənir. 
B) Nitq qüsurlarının yaranma səbəblərini və müalicə yollarını öyrənir.  
C) Loqopediya pəltəkliyin xüsusi təlim – tərbiyə yolu ilə aradan qaldırılmasıdır.  
D) Loqopediya lal, pəltək uşaqları tədqiq edən elm sahəsidir.  
E) Nitq qüsurlarının yaranma səbəblərini , gedişini və xüsusi təlim –tərbiyə sistemi ilə aradan qaldırma və 
qarşısını almanı. 
2. Nitqin anatomik 
–
 fizioloji mexanizmin
ə
 n
ə
 aiddir?  
A) Mərkəzi hissə ( baş beyin, ötürücü yollar, artikulyasiya aparatını baş beynlə əlaqələndirən sinirlər ) , 
pefeferik hissə ( nəfəs, səs və artikulyasiya şöbələri )  
B) Baş beyin, tənəffus üzvləri, artikulyasiya aparatı  
C) Baş beyin ( sol yarımkürə ) , artikulyasiya aparatı, nəfəs şöbəsi və sinirlər aiddir.  
D) Qabıqaltı düyünlər və törəmələr, üzunsov beyin, beynin alın, gi və ənsə şöbələləri, artikulyasiya aparatı 
daxildır.  
E) Mərkəzi sinir sistemi, tənəffüs aparatı və artikulyasiya üzvləri.  

2 
 
3. 
Kiçik mə
kt
ə
blinin oxu v
ərdişlə
rin
ə
 yiy
ə
l
ə
nm
ə
sinin m
ə
rh
ə
l
ə
l
ərini ardıcıl düzün:
  
1 - analitik - sintetik m
ə
rh
ə
l
ə
  
2 - analitik m
ə
rh
ə
l
ə
  
3 - sintetik m
ə
rh
ə
l
ə
  
A) 3 1 2 
B) 1 2 3  
C) 2 3 1  
D) 2 3 1 
E) 2 1 3  
4. Loq
opediya qarşısında hansı ə
sas v
ə
zif
ə
 durur?  
A) Nitqi qüsurlarının profilaktikası. 
B) Nitqi qüsurlarının təlim –tərbiyə prosesində korreksiyası və profilaktikası 
C) Təlim prosesində korreksiyası  
D) Kompensasiya və profilaktikası  
E) Nitqi qüsurlarının yaranma səbəblərini, əlamət və simptomlarını, korreksiya və profilaktika tədbirlərini 
araşdırmaqdır.  
5. 
Nitqin növlə
rin
ə
 aid olmayanlar?  
1 - Konkret, 
mücə
rr
ə
d; 2 - Dialoji, monoloji; 3 - Xarici, daxili; 4 - Vasit
ə
li, vasit
ə
siz ; 5 
- M
ənalı
, ifad
ə
li; 6 - 
Şif
ahi, 
yazılı 
; 7 - 
Aydın
, t
ə
sirli;  
A) 2; 3; 4 
B) 2; 3; 4  
C) 2; 4; 7  
D) 3; 4; 7  
E) 1; 5; 7 
6. 
Loqopediya hansı və
zif
ə
l
ə
ri yerin
ə
 yetirir?  
A) Anomal uşaqların nitq qüsurlarını öyrənir, loqopedik köməyin təşkilini yerinə yetirir. 
B) Nitqi qüsurlarının yaranma səbəblərini, əlamət və simptomlarını, korreksiya və profi - laktika tədbirlərini 
araşdırır.  

3 
 
C) Nitqi qüsurlu uşaqların xüsusi təlim –tərbiyə qanunauyğunluqlarını, nitq qüsurlarının strukturunu, onun 
psixi inkişafa təsirini, diaqnostika korreksiya və profilaktika metod və vasitələrini tədqiq edir və əhaliyə 
lazımı loqopedik köməyin təşkilini yerinə yetirir. 
D) Xüsusi təlim –tərbiyə qanunauyğunluqlarını, diaqnostika korreksiya və profilaktika metod və vasitələrini 
tədqiq edir .  
E) Nitqi qüsurlarının psixi inkişafa təsirini, diaqnostika korreksiya və profilaktika metod və vasitələrini 
tədqiq edir.  
7. Loqopediyanin 
ə
sas prinsipl
əri hansılardır
?  
A) Fərdi yanaşma, inkişaf və sistemli yanaşma prinsipi. 
B) İnkişaf , sistemli yanaşma və nitq qüsurlarının psixi inkişafın digər tərəfləri ilə əlaqəli öyrənilməsi 
prinsipi. 
C) İnkişaf prinsiupi, sistemli yanaşma , yaşauyğunluq prinsipi  
D) Determinizm, şüur və fəaliyyətin vəhdəti prinsipi, psixikanın fəaliyyətdə inkişafı prinsipi  
E) Fərdi yanaşma, şüurlu mənimsəmə, yaşa uyğunluq prinsipi, nitq qüsurlarının psixi inkişafın digər tərəfləri 
ilə əlaqəli öyrənilməsi prinsipi.  
8. 
Nitqin neçə
 
forması var
?  
A) Beş: xarici , daxili, monoloq dialoq və replika 
B) Üç: xarici, daxili və yazılı  
C) Dörd: monoloq dialoq, replika və yazılı  
D) İki : xarici və daxili 
E) İki: şifahi və yazılı  
9. A. N. Leontyev
ə
 
görə
 
uşağın neçə
 
inkişaf mə
rh
ə
l
ə
si var?  
A) Hazırlıq, məktəbəqədər yaşdan əvvəlki, məktəbəqədər və məktəb yaşı mərhələsi.  
B) Məktəbəqədər, məktəb yaşı mərhələsi  
C) Hazırlıq, məktəbəqədər, məktəb yaşı mərhələsi  
D) Hazırlıq, məktəbəqədər, məktəb yaşı və yaşlılar mərhələsi  
E) Məktəbəqədər yaşdan əvvəlki, məktəbəqədər, məktəb yaşı mərhələsi  
10. 
İnkişaf prinsiupi pedaqoji cə
h
ə
td
ə
n n
ə
l
əri araşdırmağa kömə
k edir?  
A) Tələffüz, lüğət və qrammatik quruluş qüsurlarını 
B) Nitqi qüsurlarının baş vermə səbəblərini təhlil edərək, onun inkişaf xəttini araşdırır. 
C) Nitqi qüsurlarının psixi inkişafa təsirini, diaqnostika korreksiya və profilaktika metod və vasitələrini  

4 
 
D) kliniki – pedaqoji və pedaqoji – psixoloji cəhətdən nitq qüsurlarını  
E) Tələffüz qüsurları, səs yaradıcılığı qüsurları və disqrafiyanı.  
11. 
Sistemli yanaşma prinsipi pedaqoji cə
h
ə
td
ə
n n
ə
l
əri araşdırmağa kömə
k edir?  
A). Nitqi qüsurlarının baş vermə səbəblərini təhlil edərək, onun inkişaf xəttini araşdırır. 
B) Şifahi və yazil nitq qüsurlarının baş vermə səbəblərini, əlamət və simptomlarını araşdırır.  
C) Xüsusi təlim –tərbiyə qanunauyğunluqlarını, diaqnostika korreksiya və profilaktika metod və vasitələrini 
tədqiq edir .  
D) Ümumi nitq inkişafsızlığı və fonetik – fonematik cəhətdən nitqin inkişafsızlığını araşdırır.  
E) Nitq funksiyalarının mürəkkəb strukturunu :onun səs, tələffüz, fonematik proses, leksi - ka və qramatik 
quruluşunu araşdırır 
12. R. E. 
Levina nitqin ümumi inkişaf lə
ngim
əsinin neçə
 s
ə
viyy
ə
sini 
müə
yy
ə
nl
əşdirmişdir
?  
A) Dörd səviyyə:I, II, III və IV 
B) İki səviyyəsini: I və II  
C) Üç səviyyəsini: I, II və III səviyyə 
D) İki: ümumi inkişafsızlıq və nitqin ümumi inkişafdan geri qalması  
E) Üç:nitqin ümumi inkişafsızlıq, nitqin ümumi inkişafdan geri qalması və nitq vasitələrin - dən istifadənin 
pozulması.  
13. 
Nitq qüsurlarını yaradan sə
b
ə
bl
ər hansılardır
?  
A) MSS –nin bətndaxili inkişafına mənfi təsir göstərən viruslu –infeksiyalı xəstəliklər, mə - nəvi və fiziki 
xəsarətlər, zəhərlənmələr, qan xəstəlilkləri vəs.  
B) Artikulyasiya aparatının patoloji çatışmazlıqları.  
C) Mərkəzi nitq aparatının müxtəlif səbəblərdən inkişafdan qalması.  
D) Mərkəzi və pereferik nitq aparatının müxtəlif səbəblərdən inkişafdan qalması.  
E) Pereferik nitq aparatının fizioloji cəhətdən yetişməməsi.  
14. 
Nitq qüsurlarını hansı metodlarla aradan qaldırılır
?  
A) Tibbi - pedaqoji 
B) Yamsılama və cərrahi  
C) Kompleks təsir metodu, mexaniki, cərrahi, təqlid 
D) Tibbi –pedaqoji - psixoloji  

5 
 
E) Təlqin, autotrininq, hipnoz  
15. 
Pereferik nitq aparatı ibarə
tdir:  
A) Köks qəfəsi, qırtlaq və artikulyasiya aparatından 
B) İki şöbədən :mərkəzi və səs şöbəsi  
C) Ağ ciyərlər, bronxlar və traxeyadan  
D) Üç şöbədən: tənəffüs, səs və artikulyasiya 
E) Köks qəfəsi, ağ ciyərlər, bronxlar, qırtlaq və artikulyasiya aparatından  
16. T
ə
n
əffüs şöbəsi hansı funksiyaları daşıyır
?  
A) Səs yaradıcılığı, qaz mübadiləsi və artikulyasiya funksiyalarını daşıyır.  
B) Nəfəs alma və nəfəs vermə funksiyalarını daşıyır.  
C) Nəfəs alma, nəfəs vermə, səs və artikulyasiya funksiyalarını daşıyır  
D) Nəfəs alma, nəfəs vermə və qaz mübadiləsi funksiyalarını daşıyır.  
E) Nəfəs alma, nəfəs vermə, səs və qaz mübadiləsi funksiyalarını daşıyır.  
17. 
İnsanın əsas nitq orqanlarının yerləşmə
 s
xemini ağızdan başlayan ardıcıllıqla ver
  
1 - damaq p
ə
rd
ə
si  
2 - dodaq  
3 - udlaq borusu  
4 - dil  
5 - 
qırtlaq
  
6 - 
Dişlə
r  
7 - 
qırtlaqüstü
  
A) 2, 4, 6, 7, 5, 3, 1 
B) 2, 6, 4, 7, 5, 1, 3  
C) 1, 3, 5, 7, 6, 4, 2  
D) 2, 6, 4, 1, 3, 7, 5 
E) 2, 3, 4, 5, 1, 7, 6  
18. 
Danışarkə
n t
ə
n
əffüsün hansı növündə
n istifad
ə
 edilir?  
A) Diafraqma və ya qarın tənəffüsü 

6 
 
B) Sinə və ya döş qəfəsi tənəffüsü  
C) Qarışıq (sinə və diafraqma tənəffüsü) 
D) Qarınboşluğu və daxili əsələlərin iştirak etdiyi tənəffüs  
E) Qabırğalararası, diafraqma  
19. S
əs şöbə
si ibar
ə
tdir:  
A) Qirtlaq, qırtlaqüstü , udlaq və səs tellərindən. 
B) Qırtlaq, səs telləri və dafraqmadan  
C) Qırtlaq, səs telləri , dafraqma və qabırğalararası əzələlərdən  
D) Qırtlaq, səs telləri , dafraqma , qabırğalararası əzələlər və döş qəfəsindən  
E) Qırtlaq və səs tellərindən 
20. 
Qırtlağın quruluşu neçə
dir?  
A) Qırtlaq boyunun ön hissəsində yerləşən qısa, enli boru olub, yuxarıdan udlağa, aşağı - dan nəfəs borusuna 
keçən, qığırdaq və yumşaq toxumadan ibarətdir.  
B) Qırtlaq qısa, enli boru olub, qığırdaq və yumşaq toxumadan ibarətdir.  
C) Qırtlaq yuxarıdan udlağa, aşağıdan nəfəs borusuna keçən, qısa, enli borudur.  
D) Qırtlaq boyunun ön hissəsində yerləşən qısa, enli borudur.  
E) Qırtlaq Qırtlaq yuxarıdan udlağa, aşağıdan nəfəs borusuna keçən, qığırdaq və yum - şaq toxumadan 
ibarətdir  
21. S
əsin hansı fiziki xassə
l
əri vardır
?  
A) Səsin amplitudası, tezliyi, tonu və çalarlığı 
B) Səsin amplitudası, tezliyi və çalarlığı  
C) Səsin amplitudası, tezliyi, agəngi və çalarlığı  
D) Səsin gücü, ucalığı və tembri. 
E) Səsin amplitudası, tezliyi, tonu , ahəngivə çalarlığı  
22. 
Artikulyasiya şöbə
sin
ə
 daxildir?  
1 Dil, dodaqlar, 
çə
n
ə
l
ə
r, damaq,  
2 Dilçə
k, diafraqma  
3 Damaq, alveollar, 
dilçə
k v
ə
 
köks qə
f
ə
si  
4 Alveollar, 
dilçə
k  

7 
 
5 Ağız və
 burun b
oşluğu
.  
6 Qırtlaq
  
A) 1, 3, 6 
B) 2, 3, 5  
C) 1, 4, 5 
D) 1, 2, 4, 5  
E) 1, 4, 6  
23. 
İnsana xass olan nitq orqanların yerləşmə
 
sxemini qırtlaqdan başlayan 
ardıcıllıqla ver
  
1 - 
qırtlaqüstü
  
2 - dodaq  
3 - udlaq borusu  
4 - dil  
5 - 
qırtlaq
  
6 
–dişlə
r  
A) 5, 1, 3, 4, 2, 6 
B) 5, 3, 2, 6, 1, 4  
C) 5, 2, 4, 1, 6, 3  
D) 5, 6, 4, 2, 3, 1  
E) 5, 1, 3, 4, 6, 2 
24. 
Artikulyasiya şöbə
sind
ə
 
ə
n 
ə
sas v
ə
 f
əal üzv hansıdır7
  
A) Ön, orta və arxa hissədən ibarət olan, böyük kütləli əzələ olan dildir.  
B) Alt çənədir.  
C) Böyük kütləli əzələ olan dildir.  
D) Dilçək  
E) Dodaqlar.  
25. 
Nitq sürətinin pozulmaları zamanı yeniyetmə
 v
ə
 
böyüklə
rl
ə
 
aparılan loqopedik 
işin I mə
rh
ə
l
ə
sinin m
ə
qs
ə
di n
ə
d
ə
n ibar
ə
tdir?  
A) Loqoritmika. 

8 
 
B) Səslərin təkrarı.  
C) Süjetli şəkillər üzərində iş.  
D) Ayrı - ayrı şəkillərlə iş.  
E) Susmaq rejimi. 
26. 
Nitq sürətinin pozulmaları zamanı yeniyetmə
 v
ə
 
böyüklə
rl
ə
 
aparılan loqopedik 
işin II mə
rh
ə
l
ə
sinin m
ə
qs
ə
di n
ə
d
ə
n ibar
ə
tdir?  
A) Süjetli şəkillər üzərində iş. 
B) Ayrı - ayrı şəkillərlə iş.  
C) Aram nitqin mənimsənilməsi məqsədi ilə yüksək tonla oxunun üzərində iş. 
D) Loqoritmika.  
E) Səslərin təkrarı.  
27. 
Sensor alaliya zamanı korreksion
 - t
ə
sir sisteminin m
ə
qs
ədi hansıdır
?  
A) Səsin bərpası 
B) Nitq fəaliyyətinin mexanizmlərinin yaranması.  
C) Motorikanın inkişafı.  
D). Nitqin psixofizioloji əsaının formalaşması. 
E) Səs tləffüzünün formalaşması.  
28. Akustik - 
qnostik afaziya zamanı korreksion
 - 
pedaqoji işin ə
sas v
ə
zif
ə
si 
hansıdır
?  
A) Ümumi motorikanın inkişafı. 
B) Səs tələffüzünün inkişafı.  
C) Səsin qorunması.  
D) Nitqin zənginləşməsi.  
E) Fonematik eşitmənin bərpası. 
29. 
Semantik afaziya zamanı loqopedik işin ə
sas v
ə
zif
ə
si n
ə
d
ə
n ibar
ə
tdir?  
A) İmpressiv aqrammatizmlərin aradan qaldırılması.  
B) Sözün səs - hərf tərkibibnin təhlili.  
C) Eşitmə - nitq yaddaşınınbərpası.  
D) Lüğətin inkişafı.  

9 
 
E) Fonematik eşitmənin inkişafı.  
##num= 2// level= 1// sumtest=33 // name= Norma və anomaliya anlayışı, onun 
loqopediyada rolu //  
1. 
Anormal uşaq anlayışı nə
dir?  
A) Ağır nitq pozulmaları olan uşaqlar 
B) Daun sindromlu uşaqlar  
C) Fiziki və psixi qüsurlar nəticəsində ümumi inkişafın pozulması olan uşaqlar 
D) Sensor pozulmalar olan uşaqlar  
E) Davranış pozulmaları olan uşaqlar  
2. Fiziki v
ə
 
psixi qüsurlar nə
tic
ə
sind
ə
 
ümumi inkişafın pozulması olan uşaqlar necə
 
adlanır
lar?  
1 - 
fiziki pozulmaları olan uşaqlar
  
2 - 
sensor pozulmaları olan uşaqlar
  
3 - 
xüsisi qayğıya ehtiyacı olan uşaqlar
  
4 - 
nitq pozulmaları olan uşaqlar
  
5 - 
sağlamlıq imkanları məhdud olan şə
xsl
ə
r  
6 - ilkin autizm  
7 - 
anomal uşaq
  
8 - 
oliqofren uşaql
ar  
A) 2, 4, 6, 8 
B) 1, 3, 7  
C) 3, 5, 7 
D) 4, 5, 8  
E) 1, 2, 5, 7  
3. V. A. 
Lapşın və
 B. P. 
Puzanov pozulmalarının təsnifatında hansılar “anomal” 
uşağın kriteriyasına uyğundur
?  
1 - 
Sensor pozulmaları olan uşaqlar
  
2 - 
İntelektual pozulmaları olan uşaqlar
  
3 - 
Daun sindromlu uşaqlar
  

10 
 
4 - 
Oliqofren uşaqlar
  
5 - 
Disharmonik inkişafı olan uşaqlar
  
A) 1, 2, 5  
B) 2, 4  
C) 1, 4, 5  
D) 3, 5  
E) 1, 3, 4, 5  
4. 
Normada psixi inkişafa aiddir:
  
1 - qeyri - iradi psixi prosesl
ərin iradi olması
  
2 - 
fiziki inkişaf
  
3 - iradi diqq
ə
t  
4 - 
düşünülmüş qavrama
  
5 - m
ə
ntiqi hafiz
ə
  
6 - 
nitq pozulmaları
  
A) 1, 3, 5 
B) 1, 3, 6  
C) 1, 2, 4, 6  
D) 1, 3, 4, 5 
E) 1, 2, 6  
5. 
Artikulyasiya aparatının anatomik xüsusiyyə
tl
ə
ri 
əsasında yaranan nitq qüsurları 
hansı 2
 - 
cili qüsuru ə
m
ə
l
ə
 g
ə
tirir?  
1 - 
görmə
  
2 - 
yazı
  
3 - oxu  
4 - diqq
ə
t  
5 - motorika  
A) 1, 3 
B) 3, 4 

11 
 
C) 1, 3, 4, 5  
D) 1, 2, 3, 4  
E) 1, 5  
6. 
Anomal uşağın tə
limind
ə
 
yaranan çə
tinlikl
əri araşdırmaq üçün nə
 
lazımdır
?  
A) normal uşağın psixikasını bilmək 
B) anomal uşağın inkişaf xüsusiyyətlərini  
C) sinir sisteminin xüsusiyyətlərini öyrənmək  
D) normal inkişafın qanunauyğunluqlarını bilmək 
E) xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşağın temperament xüsusiyyətlərini öyrənmək  
7. H
ər uşağın tə
krarolunmaz anadang
ə
lm
ə
 
sinir sisteminin xü
susiyy
ə
tl
ə
ri var v
ə
 
bunlar hansılardır
?  
1 - 
gücü
  
2 - sinir prosesl
ə
rinin h
ə
r
ə
k
ə
tliyi  
3 - 
şə
rti 
ə
laq
ə
l
ə
rin 
ə
m
ə
l
ə
 g
ə
lm
ə
 
sürə
ti  
4 - dinamikliyi  
5 - 
möhkə
mliyi  
A) 1, 3, 5 
B) 1, 3, 4, 5  
C) 2, 4, 5  
D) 2, 3, 4, 5  
E) 1, 2, 3, 4, 5 
8. 
Defektologiyanın obye