Fan: Mehnat ta’limi

2. “Odam – texnika” (T). Bunday kasblar tipida mehnatning asosiy yetakchi fani texnika obyektlari (mashinalar, mexanizmlar va boshqa shunga o’xshashlar), materiallar, energiya turlaridan iborat bo’ladi. Jonsiz tabiat obyektlari (yer osti boyliklari, tuproq, suv, o’rmon va qishloq xo’jaligi mahsulotlari) ham ko’p jihatdan shularga o’xshagan bo’ladi.

3. “Odam – odam” (O). Bu yerda asosiy mehnat fani odamlardir. Mazkur mehnat sohasida mayllar, qiziqishlar qay darajada ekanini aniqlashda-o’quv fanlaridan tashqari, siz shaxsan o’zingiz jamoat ishlarida, jamoa ravishda o’tkazilgan tadbirlarni tashkil etishda ishtirok etib orttirgan tajribangiz ham yordam beradi.

4. “Odam – belgili tizim” (B-t). Kasblarning bu tipida shartli belgilar, raqamlar, yudlar, tabiiy yoki suniiy tillar asosiy yetakchi mehnat fani hisoblanadi. Hozirgi zamon kishisi belgilar va belgi tizimlari dunyosida – tekstlar, chizmalar, sxemalar, kartalar, jadvallar, formul;alar, yo’l belgilari ichida yashaydi. Binobarin, bularning hammasi biladigan tegishli mutaxassislar ham zarurdir.

5. “Odam – badiiy obraz” (B-o). Kasblarning bu tipida obrazlar, ularning tuzilishi usulari yetakchi mehnat fani hisoblanadi. Bu yerda quyidagi kasblarni ajratib ko’rsatish mumkin:

tasviriy faoliyat bilan bog’liq bo’lgan kasblar: badiiy mebellar ishlab chiqarish bo’yicha duradgor, toshga o’yib gul soluvchi, yorituvchi elektrotexnigi (teatrda), poyabzal kansturukto-modeleri, grafik-rassom va boshqalar;

musiqa faoliyati bilan bog’liq bo’lgan kasblar: pianino va poyallarni sozlovchi, opkestr artisti, kompozitor va boshqalar;

adabiy-badiiy faoliyat bilan bog’liq bo’lgan kasblar: badiiy adabiyot muharriri, adabiy hodim va boshqalar;

aktyorlik-sahna faoliyati bilan bog’liq bo’lgan kasblar: teatr artisti, estrada artisti va boshqalar;

Misollar yozing. (klaster).

Oq’uvchilar ikki guruhga ajratiladi. Guruhlar eng ko’p kasb tiplariga misollar yozadilar.

Odam tabiat	Odam-texnika	Odam-odam	Odam-belgilar tizimi	Odam-badiiy obraz
Zootexnik-agronom	Ko’tarma kran mashinisti	Hamshira	Texnik giodizist	Teatr artisti

O’yin.

Eslab qol: (8 yoki 10 ta o’quvchi tomonidan bajarilib, har bir kasb tipiga misollar aytiladi. Keyingi o’quvchi ketma-ketlikni buzmagan holda aytilgan kasblarni nomini takrorlaydi va o’zini qaysi kasb tipiga kelib qolgan bo’lsa,

o’sha tipga misol aytadi).

h

ar bir o’quvchi yakka tartibda ishlaydi. Unda oq’uvchilar quyoshning har bir nuriga tegishli tipga oid misollar yozadi.

o’sha tipga misol aytadi).

h

ar bir o’quvchi yakka tartibda ishlaydi. Unda oq’uvchilar quyoshning har bir nuriga tegishli tipga oid misollar yozadi.

Differensial-diagnostik so’rovnomasi bo’yicha

Javob varaqasi

Sinaluvchining familyasi _________________

Ismi____________________

Otasining ismi __________________

Tadqiqot o’tgan vaqt_________ Tadqiqotchi__________________

Test natijasi:

1-a	1-b	2-a	2-b	3-a
3-b	4-a	4-b	5-a	5-b
6-a	7-b	6-b	9-b	7-a
10-a	9-a	8-a	10-b	8-b
11-a	11-b	12-a	12-b	13-a
13-b	14-a	14-b	15-a	15-b
16-a	17-b	16-b	19-a	17-a
20-a	19-a	18-a	20-b	18-b