Fan va innovatsiyalar vazirligi materialshunoslik universiteti

6.1. Sulfat anionining reaksiyalari
Sulfat ioni bilan ko`pchilik kationlar hosil qilgan tuzlar suvda yaxshi eriydi. BaSO<sub>4</sub>, SrSO<sub>4</sub>, CaSO,. PbSO<sub>4</sub>, Hg<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> tuzlar suvda kam eriydi. Ko`pchilik sulfatlar rangsiz, kuchsiz asoslar kationlarining eruvchan sulfatlari suvda kislotali muhitga ega.
l. Qo`rg`oshin nitrat – Pb(NO₃)₂ SO₄^2- bilan CH₃COONH₄ va NaOH da eriydigan oq chkma - PbSO₄ liosil qiladi:
Pb(NO₃)₂ + H₂SO₄ →PbSO₄↓ + 2HNO₃
Pb²⁺+SO₄^2-→PbSO₄↓
PbSO₄ cho'kmasi konsentrlangan H₂SO₄da Pb(NSO₄)₂ hosil qilib eriydi:
PbSO₄+ H₂SO₄→ Pb(NSO₄)₂
2. Kumosh nitratning 3-4 tomchi eritmasiga konsentrlangan H₂SO₄ dan 4-5 tomchi qo`shilsa. oq rangli Ag<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> cho`kadi:
2AgNO₃+ H₂SO₄→ Ag,SO₄↓ + 2HNO₃
Ag₂SO₄ suvda oz bo`lsa-da eriganligi sababli, uni suyultirilgan H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub> ta'siridan cho`ktirib bo`lmaydi.
3. Bariy karbonat - BaCO₃ suv hammomida sulfat ioni bilan qizdirilganda almashinish reaksiyasi tufayli bariy sulfat hosil bo`ladi:
BaCO<sub>3</sub> + SO<sub>4</sub><sup>2-</sup>→ BaSO<sub>4</sub>↓ + CO<sub>3</sub><sup>2-</sup>
Reaksiyani bajarish uchun tigelga neytral tekshiriladigan eritmadan 2-3 tomchi va kimyoviy toza BaCO<sub>3</sub> suspenziyasidan 3-4 tomchi solib, suv hammomida quruq qoldiqqacha bug`latiladi. Quruq qoldiqqa bir tomchi fenolftalein eritmasi tomizilganda, qizil rang paydo bo`ladi. Indikator rangining o`zgarishi erkin shaklga o`tgan karbonat ionning gidrolizi bilan tushuntiriladi:
CO₃^2- + HOH ↔ HCO₃^- + OH-
HCO₃^- + HOH↔ H₂CO₃ + OH^-