«Nurli yo’l fermer xo’ialigi» Korxona nomi KASSA CHIQIM ORDERI № I I
Sana
oy
01
03
Bering Allayarov Karim Urazimbetovichga Asos xo ‘ialik xaraiatlari uchun 128000 (Bir yuz yigirma sakkiz ming) so‘m tiyin “ yozuv bilin Ilova Bosh buxgalter Muratboyeva E. Oldim Bir yuz yigirma sakkiz ming so‘m 00 tivin Yozuv bilan « 01 » mart 2012_y. Imzo: Allayarov К pasport seriva CA №690721, Amudarvo tumani [IB tomonidan berilean, 2007-vil I9-dekabr. Axborot ta’minoti tizimidagi maqomi bo'yicha hujjatlar oddiy hujjatlar va qat’iy hisobot blankalariga bo'linadi.
KASSA DAFTARI
1-mart 2012-y. 42-bet
Hujjat raqa- mi
Kimdan olindi yoki kimga berildi
Korresponden siyalanuvchi schot
Ki rim
Chiqi m
Kun boshiga qoldiq
X
1785-00
X
112
Xudoyorov Rustamdan - ishlatilmagan hisob- dor summa
4420
3500
-
113
Ish haqi uchun bankdan olindi
5110
156500
-
114
Sotilgan materiallar uchun
9010
15000
-
82
14-hisoblashuv-to‘lov vedomosti bo'yicha ish haqi tarqatildi
6710
50000
115
Maxsus schotdan olindi
5530
58000
-
116
Xudoyorov Rustamdan -ishlatilmagan hisob- dor summa
4420
3500
-
83
Bankka - daromad va deponent ish haqi
5110
-
8000
84
Allayarov Karimga - xo'jalik xarajatlari uchun
4430
-
28000
6.2-rasm. Oddiy hujjatlar - eng ko‘p qo'llaniladigan dastlabki hisob hujjatlaridir. Ularga umum qabul qilingan hujjatlar aylanishi tatbiq qilinadi, tuzish va saqlashga oddiy talablar qo'yiladi.
Qat’iy hisobot blankalari maxsus shakldagi hujjatlar bo‘lib, ulaming ro'yxati O'zbekiston Respublikasi qonunchiligi bilan belgilanadi.
Tuzilgan joyiga ko‘ra hujjatlar ichki va tashqi hujjatlarga bo‘linadi.
Ichki hujjatlar korxonaning o‘zida rasmiylashtiriladi va qo'llaniladi ulaming ko‘p qismi mazkur korxonada muomalada bo'ladigan hujjatlar hisoblanadi. Bularga hisobdor shaxslaming avans hisobotlari, ish vaqtini hisobga olish tabeli, asosiy vositalami hisobga olish inventar kartochkalari, kirim orderlari va boshqalar kiradi.
Tashqi hujjatlar korxonadan tashqaridagi boshqa korxona va tashkilotlar tomonidan tuziladi. Ular korxonaga kiritilayotganida ro'yxatga olinishi lozim. Bularga schot-fakturalar, to‘lov topshiriq- nomalari va shunga o‘xshashlar misol bo‘ladi. Ichki va tashqi hujjatlarga qo'yiladigan talablar asosan bir xil. Ammo barcha tashqi hujjatlar unifikatsiyalangan shakllardagi blankalarda rasmiylashtirishi lozim. Bunday shakllar bo'lmagan holda ular o‘miga majburiy rekvizitlarga ega bo'lgan boshqa hujjatlami taqdim etish mumkin.
Hisob yozuvlari qatorlarining soniga ko'ra hujjatlar bir qatorli (materiallami olish uchun talabnoma, kassa chiqim orderi) yoki ko‘p qatorli (limit-zabor kartasi, hisoblashuv-to‘lov vedomosti, to'lov vedomosti va h. k.) bo'lishlari mumkin.
Bir qatorli hujjatlar tor ixtisoslashgan tavsifga ega bo'lib bir turdagi hisob obyektlariga kiradigan bitta nomdagi obyektning harakatini aks ettirish bilan cheklanadi.
Agar hujjatlarda bir necha nomdagi obyektlaming harakatiga doir muomalalar aks ettirilsa, hatto bular bir guruh (guruhcha)ga kirgan holda ham, bunday hujjatlar ko‘p qatorli hujjatlar deyiladi. Ko'p qatorli hujjatlar so‘nggi vaqtlarda hisobchilik amaliyotida keng qo‘llanilmoqda. Ularning afzalligi axborotlaming tig‘iz joylashtirganligida bo'lib bunday hujjatlarga hisobga olinadigan obyekt bo'yicha ma’lumotlar bir marta kiritiladi. Ular buxgalteriya hisobi avtomatlashtirilgan sharoitda qulay.
Bir turdagi niuomalalarni rasmiylashtirish bo'yicha hujjatlar unifikatsiyalangan va boshqa hujjatlarga bo'linadi.
Unifikatsiyalangan hujjatlar - belgilangan tartibda tasdiqlangan va har xil mulkchilik shakli va har xil tarmoq xususiyatlariga ega korxonalarda bir turdagi xo'jalik muomalalarini rasmiylashtirish uchun mo'ljallangan hujjatlardir. Unifikatsiyalangan hujjatlarga avans hisobotlari, to'lov topshiriqnomalari, kassa kirim va chiqim orderlari va shunga o'xshashlar misol bo‘ladi. Ular mulkchilik shaklidan qat’i nazar O‘zbekiston Respublikasi hududida faoliyat ko'rsatayotgan barcha korxonalarda qo‘llanilishi majburiydir.
Buxgalteriya hisobini avtomatlashtirish unifikatsiyalangan dastlab- ki hujjatlami va ulaming elektron versiyalarini ishlab chiqish hamda qo'llash imkoniyatlarini kengaytiradi.
Hujjatlami unifikatsiyalash hujjatlashtirishni tartibga solishga olib keladi. U hujjatlami standartlashtirish, ya’ni ular blankalarining bir xil hajmlarini ishlab chiqish bilan bir vaqtda amalga oshirilishi lozim. Bu hujjatlami tayyorlash uchun qog'oz sarfini kamaytiradi, ulami ishlash va saqlashni soddalashtiradi.
Yuqorida ko'rsatilgan ro'yxatga kiritilmagan hujjatlar boshqa hujjatlar toifasiga kiradi. Boshqa hujjatlarga jamlovchi hujjatlar: asosiy vositalar eskirishini hisob-kitob vedomosti, savdo ustamalarini sotilgan va sotilmagan tovarlar o'rtasida taqsjmlash vedomosti va boshqalar kiradi. .