Феъл сыз туркуми

tinchi, boyi kabi.
9. –qir, illa qo'shimchalari taqlidiy so'zlardan o'sha ishni bajarish 
ma'nosidagi fe'lni yasaydi. Masalan: hayqir, o'shqir, piqilla, vichilla, taqilla, 
chirqilla, chirilla, guvilla kabi.
10. –ka affiksi ot negiziga qo'shilib, negizdan anglashilgan predmetni 
sezish ma'nosidagi fe'lni yasaydi. Bu qo'shimcha unumsiz bo'lib, ayrim 
so'zlargina yasaladi. Masalan: iska.  
11. –sa qo'shimchasi ham –ka qo'shimchasi kabi negizdan anglashilgan 
predmetni istash ma'nosidagi fe'lni yasaydi. Bu qo'shimcha ham unumsizdir. 
Masalan: suvsa kabi.
12. –dan, -lash qo'shimchalari ayni bir vaqtda ham fe'l, ham fe'lning biror 
nisbat formasini yasaydi. Bu qo'shimchalar asosan, ot, sifat, sondan fe'l yasaydi. 
Masalan: otlan, jonlan, zavqlan, ajablan, lazzatlan, bahslash, gaplash, 
birlash, ikkilan, shodlan kabilar.
 
3. Fe'llarning sintaktik usulda yasalishi.  
Sintaktik usul bilan murakkab fe'l hosil qilinadi. Murakkab fe'llarning 
ikkinchi qismi har vaqt fe'l bo'lib, birinchi qismi fe'l bo'lishi ham, fe'ldan boshqa 
so'z turkumi, masalan, ot, sifat va boshqalar bo'lishi mumkin. Murakkab fe'llar 
birinchi qismning fe'l yoki fe'ldan boshqa so'z turkumiga oid bo'lishiga ko'ra ikki 
turga bo'linadi:
a) birinchi tip murakkab fe'llar; 
b) ikkinchi tip murakkab fe'llar.
Birinchi tip murakkab fe'llar fe'l bo'lmagan so'zlarning fe'l bilan birikishidan 
tuziladi. Masalan, himoya qilmoq, oh urmoq, qo'l qo'ymoq, hurmat qilmoq, qaror 
qil, ado et kabi. Birinchi tip murakkab fe'llarni yasashda et, ayla, qil, bo'l, 
ko'makchi fe'llari, shuningdek, ber, qo'y, sol, chek, sur, ur kabi fe'llar ishtirok 

---

23 
etadi. Masalan, javob ber, qo'l qo'y, yod ol, nazar sol, imzo chek, umr sur, oh ur 
kabilar.
Ikkinchi tip murakkab fe'llar kamida ikki fe'lning birikish usuli bilan 
yasaladi. Bunda birinchi qism