FəLSƏFƏ, onun predmeti VƏ CƏMİYYƏTİn məNƏVİ İNKİŞafinda rolu


 Məkan və zaman materiyanın mövcudluq formalarıdır



Yüklə 1,62 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə79/132
tarix28.11.2023
ölçüsü1,62 Mb.
#169340
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   132
Fəlsəfə mühazirə

 
4. Məkan və zaman materiyanın mövcudluq formalarıdır
 
4. 
Dünyada mövcud olan predmet və hadisələrə müəyyən təriflərdən ölçü 
anlayışını tətbiq etmək mümkündür. Bu ölçü ən müxtıüf xarakter daşıya bilər. Ölçü
 
olaraq cisimlərin uzunluğunu, enini, hündürlüyünü, onların
 
həcmlərini nəzərdə 


tutmaq mümkündür. Predmetlər bir
-
birinə nəzərən müxtəlif vəziyyətlərdə 

yuxanda, aşağıda, solda, sağda və s. yerləşə bilərlər. Cisimlərin malik olduqları bu 
xassə və münasibətlər 
məkan 
kateqoriyasının məzmununu təşkil edir.
Predmet və hadisələrin nisbi sabitliyinin, dayanaqlığının, keyfiyyət 
bütövlüyünün də 
ölçüsü
 
vardır. Həmin olçü predmetin və ya prosesin 
mövcudluq,
 
davametmə müddətini ifadə edir və 
sürəklik 
adlanır. Cisim və hadisələr nəinki öz 
yerləşmələrinə görə, həmçinin universal yaranma və yox olub getmə aktlarına 
nəzərən də bir
-
biri ilə müəyyən münasibətlərdə olurlar. Bu axırıncılar 
öz
 
əksini 
"əvvəl", 
"sonra", "gec",
"tez" 
və s. kimi anlayışlarda tapır.
Obyekt və proseslərin 
sürəkliyi və onlar arasındakı 
"gec", "tez" 
qəbildən olan münasibətlər 
zaman 
kateqoriyasının mahiyyətini təşkil edirlər

Məkan və zaman varlığın ən xarici və bilavasitə bəlli olan xarakteristikaları 
olduqlarına görə, dialektik materializm onları materiyanın mövcudluğun obyektiv
-
real formaları kimi nəzərdən 
keçirir. 
Deməli, məkan və zaman varlığın, materiyanın mövcudluğunun o
byektiv real 
formalarıdır. Gerçəklikdəki bütün cisim və proseslər müəyyən məkan və zaman 
mövcuddurlar. 

Yüklə 1,62 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   132




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin