Fənn: Kompüter qrafikası İxtisas: İnformasiya texnologiyaları Qrup

Fraktal qrafika ilə iş.

Ötən əsrin 70-ci illərində meydana çıxan “fraktal”, “fraktal həndəsə” və “fraktal qrafika” anlayışları bu gün riyaziyyatçı və proqramçıların gündəlik həyatına çox sıx daxil olmuşdur. “Fraktal” sözü “fracrus” latın sözündən yaranıb və “bölünmüş”, “parçalanmış”, yaxud “qırılmış” anlamını verir. Bu termin 1975-ci
ildə fransız riyaziyyatçısı Benua Mandelbrot [Benoit Mandelbrot] tərəfindən perio- dik olmayan, yalnız özünə bənzər strukturları bildirmək üçün təklif olunub.
Bu gün kompyuter qrafikasında fraktalların rolu çox böyükdür. Fraktal qrafikanın əsasında fraktal həndəsə dayanır. Burada görüntülərin yaradılması üsulu
varis-obyektlər tərəfindən həndəsi xassələrin “valideynlərdən” irsən alınmasına əsaslanır.
Fraktal elə strukturdur ki, hissələri müəyyən mənada onun özünə ox şayır.
Fraktalın başlıca xassələrindən biri özünəoxşarlıqdır. Özünəoxşar obyektlər elə obyektlərə deyilir ki, onların böyüdülmüş hissələri özünə və bir-birlərinə bənzəyir. Başqa sözlə, fraktalın

kiçik bir hissəsi bütöv fraktal haqqında informasiyanı özündə saxlayır.

Təbiətdə olan bir çox obyektlər fraktal xüsusiyyətlərinə malikdir: qar dənəciyi böyüdüldükdə fraktal olur; ağac və bitkilər fraktal alqoritmlər üzrə böyüyür; dənizin sahil xətlərinə böyüdülmüş miqyasda baxdıqda əvvəlkilərə bənzər yeni-yeni girinti-çıxıntılar üzə çıxır
Fraktallar bənzərliyin sonsuz təkrarı ilə özlərini təyin edən həndəsi formalardır. Fraktal qrafika bu formaların kompüter tərəfindən yaradılmış şəkilləridir. Belə qrafiklər mürəkkəb riyazi tənliklərdən istifadə etməklə hazırlanır.

Fraktal qrafika tez-tez sənət və dizaynda istifadə olunur. Bu qrafika maraqlı və estetik cəlbedici təsvirlər yarada bilər və elmi iş üçün də istifadə edilə bilər. Məsələn, meteorologiya və coğrafiyada təbii fraktal formaların modelləşdirilməsi üçün istifadə edilə bilər.

Fraktal qrafika yaratmaq üçün bir çox proqram mövcuddur. Bu proqram riyazi tənlikləri emal edərək fraktal formaların ətraflı təsvirlərini yarada bilər. GIMP, Apophysis və Mandelbulb 3D belə proqramlardan bəziləridir.

Fraktal qrafika yaratmaq adətən kompüter qrafikasında müəyyən təcrübə tələb edir. Bununla belə, internetdə çoxlu pulsuz fraktal qrafika yaratmaq üçün proqramlar mövcuddur və onlardan istifadə etmək çox sadədir.

Nəticədə, fraktal qrafika fərqli formaları və detalları ilə diqqəti cəlb edən maraqlı təsvirlərdir. Bu cür qrafikalardan həm sənətdə, həm də elmdə istifadə oluna bilər və kompüter proqram təminatı ilə asanlıqla yaradıla bilər.