FəNN: makroiQTİsadiyyat

Üçüncü istiqamət–firmaların istehsal, kommersiya və maliyyə fəaliyyətləri ilə əlaqədar qüvvədə olan vergi güzəşt-lərinin təhlili və on­lardan istifadə edilməsi. Bununla əlaqə-dar olaraq şirkətlərin maliyyə mütəxəssisləri vergilərin sti-mullaşdırılması sahəsində baş verən dəyi­şiklikləri çox yaxşı bilməli və onları daim izləməlidir. Ona görə ki, əsas kapita-lın amortizasiyasının hesablanmasında çox sürətli dəyişik-liklər baş verir; amortizasiya normaları, "gizli" ehtiyatların reallaşdırılması və yeni texnologiyadan istifadə üçün müka-fatlandırma, gənclərin isteh­salat təlimi qaydaları sürətlə dəyişir.
Dördüncü istiqamət – mənfəətdən və sərbəst kapital-dan ən əl­verişli şərtlərlə istifadə edilməsi, investisiya siya-sətinin seçilməsi. Bu, əlavə vergi güzəştləri əldə edilməsi, hətta əvvəllərdə ödənilmiş vergilərin bir hissəsinin geri qay-tarılmasını təmin edə bilər.
Dövlətin iqtisadi siyasətində investisiya mükafatları, dotasi­yalar, ETTKI-nin maliyyələşdirilməsi, ixtisasın artırıl-ması, sosial və eko­loji tədbirlər üzrə güzəştlərə geniş yer verilir. Bu güzəştlər əsas eti­barilə sahələr, regionlar üzrə çox vacib və orta müddətli ümummilli döv­­lət proqramlarında nəzərdə tutulur. Əgər şirkətlərin investiya siya­səti dövlət proqramlarının məqsəd və şərtlərinə uyğun gəlirsə, onlar vergilərin azaldılmasına ümid bəsləyə bilərlər. Məsələn, XX əsrin 80-ci illərinin axırlarında Hollandiyada firmalar dövlə-tin orta müddətli proq­ramına uyğun olaraq kapital qoyar-kən onlara, sərf olunan inves­tisiyanın 25-30%-i qədər vergi güzəştləri edilmişdir. Braziliyada bu gü­zəştlər kapital qoyu-luşunun 1/3-ni təşkil edir. Vergilərin tənzim­lənməsi istiqa-mətləri dəyişməz deyildir. Konkret şəraitdən asılı olaraq onların tənzimlənməsində müəyyən dəyişikliklər edilə bilər və edilir.


4. Vergitutmanın beynəlxalq aspektləri.

Vergi sisteminin seçilməsi və dəyişdirilməsi, vergi dərəcələri və güzəştlərin müəyyən edilməsi ayrı-ayrı ölkələ-rin qanunverici və icrae­di­ci orqanlarının səlahiyyətlərinə daxildir. Lakin müxtəlif ölkələrin höku­mət orqanları vergi siyasəti sahəsində öz aralarında fəal əməkdaşlıq edir­lər. Bunu zəruri edən əsas şərtlər ölkələr arasında ikitərəfli və çox­tə­rəfli təsərrüfat əlaqələrinin intensivləşməsi, iqtisadi inteqrasiyanın inki­şaf etməsi və bununla da dünya bazar-larında bərabər rəqabət şəraitinin yaradılması və s.-dir.

Ayrı-ayrı ölkələrdə istehsal olunan əmtəə və xidmət-lərin rəqa­bət qabiliyyətinin, onların kapital ixracı imkanla-rının artırılması təkcə bütövlükdə milli iqtisadiyyatın səmə-rəliliyindən deyil, həm də milli fir­maların xarici iqtisadi fəa-liyyətdə üzləşdikləri çətinliklərdən ası­lı­dır.