Funksiyanın verilməsinin əsas üç üsulu vardır: analitik üsul (düstur şəklində), qrafik üsul və cədvəl üsulu.
Analitik üsul. Funksiya bir və ya bir neçə düstur və ya tənlik vasitəsilə verilir. Məsələn,
𝑦=2𝑥3; 𝑦2−4𝑥=0.
Funksiya analitik üsulla verildikdə onun təyin oblastını (həmçinin qiymətlər çoxluğunu) tapırıq. Məsələn y= funksiyasının təyin oblastı 𝑥-ın 1−𝑥2≥0 bərabərsizliyini ödəyən bütün qiymətlər çoxluğudur, bu isə [−1,1] parçasıdır, yəni 𝐷(𝑓)=[−1,1]. Qiymətlər çoxlu-ğu isə (𝑓)=[0,1].
Qrafik üsul. Bu halda sadacə qrafik verilir və həmin qrafikə əsasən 𝑥-in hər bir qiymətinə qarşı, 𝑦-in qiyməti tapılır.
Bu qrafiklər xüsusi cihazlar vasitəsilə verilir.
Cədvəl üsulu. Sətirlərin birində 𝑥 dəyişəninin, o birində isə 𝑦 dəyişəninin uyğun qiymətləri yazılmaqla funksiya cədvəl şəklində verilir.
(0)=4, (2)=−1 və s.
Bundan başqa, bir çox hallar-da funksiya 𝑓 qanunauyğunluğunu sözlərlə ifadə etməklə verilir. Məsələn
Funksiyanın təyin oblastından götürülən və 𝑥0 nöqtə-sinə yığılan ixtiyarı
𝑥𝑛 (𝑥𝑛≠𝑥0) ardıcıllığı üzrə, funksi-yanın (𝑥𝑛) qiymətlər ardıcıllığı 𝐴 ədədinə yığılarsa, yəni olarsa, 𝐴 ədədinə (𝑥) funksiyasının 𝑥→𝑥0 olduqda limiti deyilir və və ya 𝑓(𝑥) → 𝐴, 𝑥 → 𝑥0 kimi işarə olunur.
Funksiyanın limiti və onun xassələri.
Dostları ilə paylaş: |
