FƏrrux rüSTƏmov tamilla dadaşova ali MƏKTƏb pedaqogikasi
Yüklə 6,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
fonnasiya verilməli, müvafiq bacarıq və vərdişlər aşılanmalıdır; 469
* əmək və istirahətin mədəni təşkili tələbə məişətinin ayrılmaz tərkib hissəsinə çevrilməlidir; * tələbələrin aktiv təlimdənkənar fəaliyyətinin kollektiv formaları inkişaf etdirilməlidir; * tələbələrdə asudə vaxtın düzgün təşkili və vaxt büdcəsi mədəniyyəti inkişaf etdirilməlidir. ƏSAS MÜDDƏALAR Pedaqoji ünsiyyət «insan-insan» münasibətlərinə söykənir və bu zəmində inkişaf edir. Müəllim-tələbə münasibətləri, ənənəvi pedaqogikada olduğu kimi, «subyekt-obyekt» deyil, «insaıı-insan», «subyekt-subyekt» rabitələri kimi səciyyələndirilməlidir. Müəllim-tələbə münasibətləri yalnız bu əsasda psixoloji və pedaqoji baxımdan səmərəli inkişaf edə bilər. «Subyekt- obyekt» rabitələri daxilində nə müəllimin, nə də tələbənin bir şəxsiyyət kimi inkişafı üçün səmərəli şərait yaranmır. Tələbənin mütəxəssis kimi formalaşması, zəngin mənəviyyata, yüksək əxlaqi keyfiyyətlərə malİk şəxsiyyət kimi inkişafı yalnız «sub- yekt-subyekt» rabitələri sistemində mümkündür. Yeni pedaqoji təfəkkür təhsil alanın həyatdakı mövqeyini insan ölçüləri ilə, pedaqoji ünsiyyətin bənzərsiz, təkrarolunmaz xüsusiyyətləri ilə mənalandırır. Yeni pedaqogika bu önəmli ideyaya istinad edərək, təhsil alana ali məktəbin obyekti kimi yox, subyekti kimi yanaşır. Müasir təhsil konsepsiyası, sivil təhsil sistemi təhsilin humanistləşdirilməsi prinsipini əsas götürməklə, pedaqoji proses, pedaqoji ünsiyyət kontekstində tələbənin statusunun reallaşdırılması kimi qlobal problemin həlli üçün geniş imkanlar yaradır. Təhsilin humanistləşdirilməsi Azərbaycan Respublikasının Təhsil Qanununda özünə yer alan əsas prinsiplərdən biridir. Bu prinsip təhsil alanın yaradıcılıq imkanlarının reallaşdırılma- sını, onun gələcəyə yönəlməsini təmin edir. Humanizm prinsipinin paradiqmaları aşağıdakılardır; * müəllim-tələbə, tələbə-tələbə münasibətlərinin humanistləşdirilməsi; * tələbənin şəxsiyyət kimi formalaşdırılması; 470
* ali təhsil müəssisələrində sağlam, yüksək mənəvi-psixoloji iqlimin yaradılması; * təhsil alanın inkişafının təlim-idrak fəaliyyətində reallaşdırılması; * təhsil-tərbiyənin məzmun, fonna və metodlarının köklü surətdə yenidən qurulması; * şəxsiyyətə məxsus keyfiyyətlərin səmərəli inkişafı üçün optimal şəraitin yaradılınası; * hər bir insanın mükəmməl təhsil alınaq istəyinin reallaşdırılması; * humanizm və inkişaf ideyalarının üzvü vəhdətdə həyata keçirilməsi; * inkişafctdirici təlim formalarının yaradılınası və geniş tətbiqi. Bütün
bunlar təhsil
alanlara «subyekt-subyekt» mövqeyindən yanaşma tərzi əsasında gerçəkləşə bilər. Tələbənin psixi sağlamlığı da, yaradıcılıq- .uğurları da bilavasitə onun «sosiumunun» sosial-psixoloji xüsusiyyətləri ilə, pedaqoji münasibətlər sistemi ilə bağlıdır. Pedaqoji münasibətlərin «vektoru» - müəllim-tələbə münasibətləridir. «Müəllim-müəlIiın», «müəllim - ali təhsil müəssisəsinin rəhbərlərin; «tələbə-tələbə»; «tələbə-rəhbərlik nümayəndələrin tipli çoxşaxəli pedaqoji münasibətlərin mürəkkəb kontinumunda «müəllim-tələbə» münasibətləri sferası mərkəzi və stistemli münasibətlərdir. Müəllim özünün statusu, həyat təcrübəsi, peşə səriştəsi, pedaqoji məharəti ilə pedaqoji münasibətlərin sadəcə iştrakçısı deyil, həm də təşkilatçısıdır. Ali təhsil müəssisəsinin hər bir müəllimi, hər bir işçisi özünün çoxcəhətli təhsil-tərbiyə fəaiyyətində belə bir prinsipi əsas götürməlidir: şəxsiyyətlərarası münasibətlər - insanın özünəməxsus mövcudluq fonnasıdır, insan bu münasibətlərdə yaşayır. İnsan ömrünün mənası bu münasibətlərdədir. Tələbə şəxsiyyəti pedaqoji ünsiyyətin müxtəlif sferalarının mərkəzinə qoyulmalıdır. Yalnız bu yolla peşəkar mütəxəssis yetişdirmək mümkündür. 471
XIV FƏSIL
TƏLƏBƏ KOLLEKTİVİ VƏ ŞƏXSİYYƏTLƏRARASI MÜNASİBƏTLƏR 14.1. TƏLƏBƏ QRUPU ANLAYIŞI VƏ ONXnSf XARAKTERİSTİKASI Psixoloqlar qrup dedikdə, tarixan miiayyan cəmiyy.v çiVfXsincİF) yaranmış ümumi mənafe, sərvətlər və davranış normalarına malik olan adamların nisbətən sabit məcmusunu nəzərdə tuturlar. Hər bir qrupda fərdlərin biri-birilə və bütövlükdə cəmiyyətlə özünəməxsus qarşılıqlı əlaqələri təzahür edir. Qrup həm kəmiyyətcə, həm də keyfiyyətcə xarakterizə oluna bilər. Qrup dedikdə, hər şeydən əvvəl, bir neçə nəfərin müəyyən sosial şəraitdə birgə iştirak etməsi başa düşülür. Məhz bir nəfərin
Deməli, qrup müəyyən fərdlər çoxluğudur. İki və ya üç adam birləşəndə qrupun həyatı ilə yaşamağa başlayır. Qrupun üzvlərinin hər birində fərdin psixologiyası ilə izah edilə bilməyən yeni cəhətlər meydana çıxır. Bu yeni cəhətləri qrupun sosial-psixoloji qanunauyğunluqları ilə izah etmək mümkündür. Bu, qrupun keyfiyyət xarakteristikasıdır. Qrup - özünəməxsus strukturu olan mürəkkəb sistemdir. Qrupa daxil olan hər kəs onda müəyyən rol və vəzifə daşıyır. Hər bir qrup öz üzvlərinə müntəzəm nəzarət edir. Qrup üzvləri müvafiq normaları və dəyərləri mənimsəyir. Qrup üzvlərində tədricən tərəfdaşlıq - «biz» hissi formalaşır. Qrup üzvləri biri-birilə doğmalaşır, biri-birinin sevinci və kədəri ilə yaşamağa başlayır. Qrupun hər bir üzvündə ümumi iş üçün məsuliyyət və borc hissi yaranır. Beləliklə, qrup mahiyyət etibarilə fəaliyyət göstərməyə, təşəkkül etməyə başlayır. Qrup - adamların qeyri-mütəşəkkil yığımı, təsadüfi birliyi deyil. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, qrup üzvləri qarşılıqlı münasibətlərdə olan, qrup üçün tipik olan fəaliyyət 473
növlərinə qoşulan adamların elə bir sabit məcmusudur ki. bu məcmu qrupun norma və qaydalarını qəbul edir, onu «özününkü» hesab edir, onlara tabe olur və məsuliyyət hiss edir. Mürəkkəb sistem olan qrupun struktur (təşkilati) elementləri aşağıdakılardır: • qrupun həcmi; • qrupun tərkibi; • kommunikasiya kanalları; • rolların bölüşdürülməsi; • tabelilik sistemi; • şəxsiyyətlərarası münasibətlər; • qrupun normaları və dəyərləri; • rəhbərlik üslubu; • liderlik və s. Bunu sxematik olaraq belə göstərmək olar:
İnsanın daxil olduğu qrupların miqdarı və istiqamətəri (məzmunu), bir qayda olaraq, onun tələbatlarının genişliyinə və müxtəlifliyinə, kommunikatiiv xüsusiyyətlərinə uyğun gə 4.74 lir. Şəxsiyyəti tədqiq edərkən onun daxil olduğu müxiəlil' qruplarla əlaqələrini nəzərə almaq lazımdır. Şəxsiyyətin sosial-psixoloji baxımdan xarakteristikası zamanı üç cəhət mütləq nəzərə alınmalıdır: • şəxsiyyət kiçik qrupların üzvüdür; • şəxsiyyət müəyyən cəmiyyətin üzvüdür; • şəxsiyyət aktivdir. Şəxsiyyət özünün mövqe və rollarına görə sosial qrupun - kollektivin həyatında müəyyən rol oynayır, ictimai rəyin İbrmalaşmasına müəyyən dərəcədə təsir edir. Qrup da öz növbəsində şəxsiyyəti təsirə məruz qoyur. Həm də bu təsir
Qrupun əmələ gəlməsi üçün ən azı iki adam arasında qarşılıqlı münasibət yaranmalıdır. Bu halda qrup ikitərəfli münasibət kimi meydana çıxır və formalaşır. Psixoloqların diadlar adlandırdığı bu qruplarda adamlar arasında ancaq emosional münasibət mümkündür və genetik cəhətdən ünsiyyətin ilk formasıdır. Çoxcəhətli münasibətlərin yaranması üçün üçüncü adamın iştirakı zəruridir. Üç nəfər arasında qarşılıqlı münasibət qrupun ən aşağı həddini təşkil edir. Üç adamın ünsiyyəti diadlardan fərqli olaraq ünsiyyəti mürəkkəbləşdirir. Tələbə qrupu - kiçik qruplar sırasına daxildir. Kiçik qrupun üzvləri kimi tələbələr vahid fəaliyyət çərçivəsində birləşir və biri-birilə bilavasitə şəxsi rabitələrə daxil olurlar. Bu, kiçik qrup kimi tələbə qrupu üçün spesifik əlamət hesab olunur. Tələbə qrupunun strukturu, bir tərəfdən, onun fəaliyyət göstərdiyi sosial mühitin təsirləri, digər tərəfdən, qrup daxilindəki şəxsiyyətlərarası münasibətlərin xarakteri ilə müəyyənləşir. Formal qrup kimi tələbə qrupunda münasibətlər inzi- bati-hüquqi yolla müəyyən olunur və tənzimlənir. Tələbə qrupunun üzvləri arasında qeyri-formal münasibətlər də yaranır. Ümumiyyətlə, formal qrup olan tələbə qrupunun müxtəlif 475
fəaliyyət növlərinin müvəffəqiyyəti qeyri-formal strukturların biri-birinə uyğunluğundan çox asılıdır. Tələbənin qrup daxilində bir şəxsiyyət kimi inkişafının empirik göstəricilərini belə ifadə elmək olar; tələbələrin ilkin qruplarda ünsiyyətinin strukturu {məzmunu və forması, həcmi və intensivliyi); sS tələbənin qrup daxilində yoldaşları ilə ünsiyyətdən məmnunluq, razılıq hissinin səviyyəsi; ^ qarşılıqlı yoldaşlıq yardımı, qarşılıqlı hörmət və tələbkarlıq; ^ tələbə qrupunun bütöv, möhkəm kollektiv kimi təzahür etdiyi situasiyalar (intizam, təlim müvəffəqiyyəti, ictimai işlər və s.);
məzmun); jsS qrupun əxlaqi dəyərləri (strukturu və məzmunu); jss tələbənin qrup tərəfindən təqdir edilən, qiymətləndirilən şəxsi keyfiyyətləri (tələbə fəaliyyətinin preslij xüsusiyyətləri);
mexanizmi; jss qrup ənənələri və onun tələbələrin əxlaqi durumuna təsiri; Ä" qrup daxilində konfliktli situasiyaların səbəbləri; Ä" ilkin tələbə qruplarının ali məktəbin təlim, elmi, ictimai, mədəni həyatında iştirakı (əsas fəaliyyət forması); ^ kollektiv fəaliyyətin müxtəlif formalarında tələbələrin qarşılıqlı ünsiyyətinin xarakteri (yoldaşlıq, dostluq, səmimiyyət, simpatiya, antipatiya, konfliktlər və s.). 476
14.2. TƏLƏBƏ QRUPU VƏ ONUN MÜTƏXƏSSİSƏ MƏXSUS ŞƏXSİ KEYFİYYƏTLƏRİN FORMALAŞMASINA TƏSİRİ Mütəxəssis şəxsiyyətinin ləşəkküliı ali
təhsil müəssisələrində üç tip tələbə qrupunda təzahür edir: /. Akademik qvıtplar Akademik qruplar (tədris qrupu, kurs, taküliə. elmi dərnəklər və s.) ləlim prosesinin təşkili ilə müəyyənləşir.
Tərbiyə qrupları tərbiyə prosesinin təşkili və tələbə- gənclərin ictimai-siyasi, sosial sahədə fəaliyyəti ilə müəyyənləşir {gənclər təşkilatları, gənclər klubu, bədii özfəaliyyət qrupları, divar qəzetlərinin redaksiya heyəti və s.).
Bu qruplar formal olaraq heç yerdə qeydə alınmırlar və buradakı münasibətlər qeyri-rəsmi münasibətlərdir. Tələbə bu birliklər daxilində çoxcəhətli fəaliyyət göstərir və digər üzvlərlə bilavasitə şəxsi əlaqələrə girir. Şəxsi əlaqələrin köməyi ilə tələbə konkret sosial mühitlə - ali məktəb kollektivi ilə qarşılıqlı münasibətlərə girişir. Bu sosial mühit kollektiv nəzarət yolu ilə tələbənin davranışına qüvvətli təsir göstərir. Müxtəlif tələbə birliklərində şəxsiyyətlərarası münasibətləri öyrənmədən mütəxəssis şəxsiyyətinin təşəkkülü haqqında fikir yürütmək çətindir. Tədqiqatlar göstərir ki, tələbələr qrup (kollektiv) həyal tərzinə üstünlük verirlər. Onlar asudə vaxtlarında dostlar və tanışlarla olur, teatra, kinoya, tamaşalara, ədəbi-musiqili gecələrə gedir, kitabxanada işləyir, idmanla məşğul olurlar. Ümumiyyətlə, tələbələrin böyük hissəsi asudə vaxtını dostlar və tanışlarla keçirməyə üstünlük verir. Tələbələrin təlim, ictimai, mədəni fəaliyyət prosesində, habelə asudə vaxtlarında və məişətdə münasibətləri hansı mənəvi, əxlaqi amillərə istinad edir? Maraq və tələbatların, baxışların ümumiliyi, birgə fəaliyyət, ümumi məqsəd, ideallara sadiqlik, elmə və təlimə maraq, həyat tərzinin oxşarlığı 477
belə amillərdəndir. Şəxsi münasibətlər maraqların, tələbatların, məqsədlərin, baxışların mənəvi-əxlaqi əsasını təşkil edir. Məhz ünsiyyət davranış normalarını, ideoloji, mənəvi dəyərləri, şəxsiyyətin davranışı üzərində kollektiv nəzarəti, ictimai rəyi formalaşdırır və şəxsiyyətin tərbiyəsinin həlledici amillərinə çevrilir. Ünsiyyət-qrup (kollektiv) fəaliyyətin funksiyasıdır. Ali təhsil müəssisələri, bu baxımdan, tələbələrin şəxsi əlaqələrinin təşəkkülü və möhkəmlənməsi, dolayısı ilə mütəxəssis şəxsiyyətinin formalaşması üçün obyektiv şərait yaradır. Tələbələrin birgə fəaliyyətinin ilkin əsasını akademik qrup təşkil etdiyindən və o, özünəməxsus qrupdaxili ünsiyyət formalarına malik olduğundan mütəxəssisin təşəkkülü məhz burada baş verir.
yetirmələri məqsədilə yaranmış birliyidir. Təlim fəaliyyətinin professional əlamətləri və ixtisas maraqları akademik qrupun xarakteristikasını təşkil edir. İdeoloji birlik olan akademik qrup özünüidarə orqanlarına malikdir. Özünüidarə orqanları akademik qrupun vahid, monolit, mütəşəkkil kollektivin formalaşması üçün şərait yaradır. Qrupdaxili münasibətlərin xarakteri və səviyyəsi son dərəcə mütəhərrik və dəyişkəndir. Təşkilatçılar və icraçılar; «zəif!ər» və «qüvvəlilər», «fəallar» və «passivlər» arasında, müxtəlif yaşlı və müxtəlif cinsli tələbələr arasında mürəkkəb, çoxçalarlı münasibətlər özünü göstərir. Akademik qrupda bir sıra hallarda qarşılıqlı münasibətlərdən narazılıq halları təzahür edir. Tədqiqatlarla müəyyən edilmişdir ki, akademik qrupda tələbələrin 30%-i qrupdaxili münasibətlərdən razı qalır; 37%-i qrupdakı yoldaşlıq münasibətlərindən o qədər də razı deyil; 14%-i qrupdakı yoldaşlıq və dostluq münasibətlərini qənaətbəxş hesab etmir; 14%-i cavab verməkdə çətinlik çəkir; 6%-i isə ümumiyyətlə cavab verməkdən imtina edir. 478
Buradan belə bir zərurət meydana gəlir ki. tələbələrin cəhd etdiyi, arzusunda olduğu qrupdaxili münasibətlərin modeli müəyyənləşdirilməlidir.
Qrupdaxili kollektiv nəzarətin əhəmiyyətini xüsusilə qeyd elmək lazımdır. Qrup nəzarətinin olmaması akademik qrupda ictimai rəyin tələbə şəxsiyyətinə təsir gücünü azaldır. Deyilənlərdən aydın olur ki, akademik qrup olduqca müxtəlif münasibətlərə əsaslanan mikroqruplan birləşdirən mürəkkəb strukturlu birlikdir. Akademik qrup daxilindəki mikroqruplar öz üzvlərinə effektiv təsir göstərir. Bu isə o deməkdir ki, kollektiv sosial nəzarət faktik olaraq vahid kollektiv olan akademik qrup tərəfindən deyil, onun struktur törəmələri olan mikroqruplar tərəfindən həyata keçirilir. Qrupdaxili mikroqruplar arasındakı münasibətlər mürəkkəb, bəzən isə ziddiyyətli xarakter daşıyır. Simpatiya, bağlılıq, yaxınlıq əsasında yaranan «dos- lanə» münasibətləri kollektiv münasibətlər hesab elmək olmaz. Çünki əsl kollektiv münasibətlər şüurlu intizam və ləlim uğurlarını təmin edən aktiv fəaliyyətlə bağlıdır. Mi- kroqruplarda isə belə fəallığı müşahidə etmək mümkün deyil. Və təbiidir ki, mikroqruplarm sosial nəzarəti fəal təlim-tərbiyə fəaliyyətinə təkan verə bilmir. Bu isə akademik qrupun kollektiv davranış və fəaliyyətində pərakəndəliyə, fikir müxtəlilliyinə səbəb olur. Davranış normaları, dəyərlər, ictimai rəy və s. üzərində qrupun sosial nəzarəti onun üzvlərinin vətəndaşlıq fəaliyyətində, əxlaqi davranışında daha qabarıq təzahür edir. Təbiidir ki, akademik qrupa daxil olan tələbələr biri- birilərinə münasibətdə eyni mövqedə dayanmırlar. Qrupdaxili münasibətlər paritet (latınca «parita.s» və ya «paritatis» - bərabərlik deməkdir) xarakter daşımır. Qrupda şəxsiyyətlərarası münasibətlər tələbələrin sosial-psixoloji statusunu müəyyənləşdirir. 479
Hər bir qrupun öz başçısı olur. Rshhərlik - nisbətən yüksək səviyyəli təşkilatlar lərəfın- dən rəsmi surətdə təsdiq edilmiş əsasnamə çərçivəsində rəsmi səlahiyyətin tətbiqi yolu ilə kollektivin idarə olunması prosesidir.
yoldaşlarının davranışına təsiri, onları bu və ya digər fəaliyyətə təhrik etməsi başa düşülür. Lider özünün işgüzarlığı, kommunikativ bacarığı, intellekti, iradi-emosional sferasının xüsusiyyətləri, təşkilatçılıq qabiliyyəti və digər şəxsi keyllyyətləri ilə fərqlənir. Məhz bunun sayəsində də lider öz qrup yoldaşlarının psixologiyasına təsir göstərə bilir. Bəzən qrup lideri bir deyil, bir neçə tələbədən ibarət olur. Sosioloqlar belə qrupu kollektiv subyekt adlandırırlar. Tələbə qrupu liderinin formalaşmasına, bir tərəfdən, makromühit (sosial-iqtisadi quruluş, ideologiya, siyasət, mədəniyyət), digər tərəfdən, mikromiihit (tələbə qrupunun fəaliyyətinin məzmunu, məqsəd və vəzifələri, qrupdakı psixoloji iqlim və s.) təsir göstərir. Psixoloqlar liderin üç əsas funksiyasını müəyyən edirlər. Bunu sxematik olaraq belə göstərmək olar:
4«0
Ä T
Təşkilatçılıq funksiyası (TF). Lider qrupun məqsədini müəyyən edir, işi planlaşdırır, metod və vasitələri seçir, rol və vəzifə bölgüsü aparır, nəzarət edir və s.
üçün zəruri olan informasiyanı toplayır və qrup üzvlərinə çatdırır.
keyfiyyətləri formalaşdırmaq və inkişaf etdirmək məqsədilə qrup üzvlərinə təsir göstərir. Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, liderin istifadə etdiyi pozitiv və neqativ sanksiyalar (latınca sanctio - pozulmuş qərar deməkdir. Hüquq normasının tərkib hissəsi) da sosial funksiyaya daxildir. Liderlik funksiyalarının reallaşdırılması mexanizmi və dinamikası, bir tərəfdəıu liderin Özünün sosial-psixoloji keyfiyyətləri, digər tərəfdən, akademik qrupun sosial-psixoloji xüsusiyyətləri ilə əlaqədardır. Tələbə qrupunun ınüvəf- fəqiyyəlləri və ya uğursuzluqları, qrupda həmrəylik .səviyyəsi liderlik funksiyalarının reallaşdırılması dinamikasında təzahür edir. Akademik qrupun təşkili, onun özünüidarə orqanlarının fəaliyyətindən, müvəkillərin şəxsi keyfiyyətlərindən çox asılıdır. Qrup liderləri arasında qrup nümayəndəsi mərkəzi mövqeni tutur. Qrupda məqsədəmüvafiq fəaliyyət növlərinin təşkilində təşəbbüskarlıq, müstəqillik, prinsipiallıq və intizamlılığın inkişafında, nəzarət sisteminin yaradılmasında qrup
nümayəndəsinin rolu böyükdür. Lakin birinci kursda tələbələrə hələ kifayət qədər bələd olmayan dekanın qrup nümayəndəsini özü ləyin etməsi və bu zaman tələbələrin rəyini nəzərə almaması nümayəndənin qrupa müsbət təsirini və qrupdakı rolunu zəiflədir. Qrup nümayəndəsi düzgün müəyyənləşdirildikdə isə o. özünün bu və ya digər əxlaqi keyfiyyətləri ilə qrupda əlverişli psixoloji mühitin formalaşmasına təsir edir. Müvafiq «qrup mühiti» həm də gələcək mütəxəssisin inkişafına ciddi təsir 481
göstərir. Qrup nümayəndəsinin ideoloji, mənəvi və əxlaqi simasını səciyyələndirən şəxsi psixi keyfiyyətlər tələbələr tərəfindən daha önəmli sayılır və yüksək qiymətləndirilir. Bu isə şəxsiyyəti məhz bu baxımdan qiymətləndirən ictimai rəyin formalaşmasına səbəb olur. Akademik qrupda tələbələrin, müxtəlif davranış normaları ictimai rəyin formalaşmasına rnüxtəlif cür təsir göstərir. Tələbələr arasında daha «mühüm», daha «əhəmiyyətli» və «ikinci də- rəcəli», «az əhəmiyyətli», yaxud «əhəmiyyətsiz» sayılan davranış normaları haqqında təsəvvürlər mövcuddur. İctimai rəy də bu əsasda formalaşır. Tələbələrin fikrincə, şəxsiyyətin qrup daxilində Yüklə 6,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|