Fesil-12. indd

Şəkil 2: Azərbaycanın rəqabətədavamlılığının 12 əsas atributunun 

Malayziya (effektiv-idarə olunan) və Avstirya (innovasiyalı idarə olunan) 

ilə müqayisəli sxemi

Mənbə: The Global Competitiveness Report 2011-2012 by World Economic Forum.

12.3.1. Orta-gəlirli ölkələr qrupuna yüksəlmə

ÜDM  artımı  və  yoxsulluğun  azaldılması.  Müstəqillik  dövründə 

Azərbaycanın  iqtisadiyyatı  istisnasız  olaraq  digər  keçmiş  SSRİ  ölkələri  kimi 

müəssisələrin təsərrüfat fəaliyyətinin aparılmasının daxili və xarici şərtlərinin 

kəskin dəyişikliyindən şok keçirdi.

1996-cı  ildə  Azərbaycan  Hökuməti  istehsal  həcmlərinin  azalmasını  da-

yandırmağa və onun cüzi artımını (1,3%) təmin etməyə müvəffəq oldu. Son-

rakı  illərdə  isə,  iqtisadi  artım  templərinin  əhəmiyyətli  dərəcədə  sürətlənməsi 

müşahidə  olundu.  1998-ci  ildən  başlayaraq,  müşahidə  olunan  yüksək  artım 

templəri,  2005-ci  ildə  islahatdan  qabaqkı  ÜDM  səviyyəsini  10%-dən  də  çox 

yüksəltməyə imkan verdi. 2005-2007-ci illər kifayət qədər uğurlu iqtisadi artım 

templəri ilə müşayiət olundu – həmin dövrdə müvafiq olaraq 26,4%, 34,5% və 

25,1% artım əldə olunmuşdu.

İqtisadiyyatın bərpa olunması və onun artım templərinin sürətlənməsində in-

kişaf etmiş ölkələrin böyük şirkətləri ilə  neft və qaz hasilatı üzrə birgə fəaliyyət 

haqqında 20 sentyabr 1994-cü ildə bağlanmış müqavilələr əhəmiyyətli rol oyna-

dı. Bu, neft və qaz sürətli inkişafına güclü təkan verdi.

---

376

Müstəqillikdən  əvvəlki  təsərrüfat  münasibətlərinin  qırılmasından  yaranan 

itkilərin nəticəsində artıq 1996-cı ildə adambaşına düşən ÜDM iki dəfədən də 

çox  azalmışdı.  Həmin  ildən  başlayaraq  qeyd  edilmiş  iqtisadi  artımdan  sonra 

adambaşına düşən ÜDM göstəricisi tədricən bərpa olunmağa başladı və 2005-ci 

ildə artıq 1991-ci ilin səviyyəsinə çatdı (şəkil 3). 2000-2010-cu illəri əhatə edən 

dövr ərzində Azərbaycan gəlirlərin əhəmiyyətli dərəcədə artmasına nail olma-

ğı  və  adambaşına  düşən  gəlirlərin  yuxarı  sərhədində  duran  ölkələrin  qrupuna 

keçməyi bacardı.