Firuddin cəFƏrov hasil fəTƏLİyev

 Yapon  kukumariyasının  daxili  orqanlarından  hazırlanan 
perspektivli  məhsullar.  Kukumariyanın  daxili  orqanlarının 
konserv  yarımfabrikatları  müxtəlif qida məhsullarına  əlavə kimi 
istifadə edilmişdir. 
Tərkibində kukumariya içalatı olan çörək və kökə məmulatları 
bütün ənənəvi məmulatların standartlarına cavab vermişdir. Mə-
mulatın rəngi qızılı və çörəyin içi sarı, həcmi böyük, məsaməliyi 
isə yaxşı olmuşdur. Saxlanma dövrü ərzində bu keyfiyyətlər itmə-
mışdır.  
Kukumariya içalatından hazırlanan konserv yarımfabrikatları-
nın şirəsinin əsasında şəkərli tipli peçenye hazırlanmışıdr. Peçenye 
qızılı rəngli olub, saxlanma müddətinin təminatı qurtardıqdan son-
ra, balıq yağının zəif iyi hiss olunmuşdur. 
Kukumariya  içalatının  suda  cövhərindən  “Sitron”  tipli 
pomadka konfeti hazırlanmışdır.  
Alkoqolsuz  qazlaşdırılmış  tonuslaşdırıcı  xüsusiyyətli  içkilər 

---

251
 
hazırlamaq üçün reseptə kukumariya içalatının, dəniz kirpisi kürü-
sünün su-spirt çövhəri əlavə edilmiş və bu məmulata funksional 
xüsusiyyət verilmişdir.  
Fermentləşdirilmiş  sous şəklində-preservlər Şərq ölkələrində 
geniş  yayılmışdır.  Rusiyada  soya  sousu  daha  çox  istifadə  edilir. 
Kukumariyanın  daxili  orqanları  əsasında  sous  hazırlanmışıdr  ki, 
bunun reseptinə duz, ədviyyəli qarışıqlar, şəkər və ya süd turşusu 
acıtmaları  daxildir.  Qarışıqların  fermentləşməsi  prosesinə,  bufer 
həcminə və orqanoleptik göstəricilərinə görə nəzarət olunmuşdur. 
Sousun  tərkibində  5,35%  quru  maddə  vardır.  Onun  69%-ni  tam 
qiymətli  zülallar;  6,2%-ni  karbohidratlar;  19,3%-ni  mineral 
maddələr; 5,5%-ni lipidlər təşkil edir. Bu qiymətli qida məhsulu, 
xüsuslilə ferment sistemi zəifləyən yaşlı insanlar üçün əvəzolun-
mayan qida məhsuludur.  
Qoloturiyanın  toxuma  və  şirəsinin  qida  məhsullarına  əlavə 
edilməsi onun bioloji dəyərinin və əmtəə keyfiyyətinin yüksəlmə-
sinə, saxlanmasının yaxşılaşmasına, onda funksional xüsusiyyətin 
yaranmasına səbəb olur. 
Qida rasionunda belə  məhsulların  istifadə edilməsi  insan or-
qanizminin adaptasiya imkanlarının artmasına köməklik edir.