Firuzə Məmmədli
262
kət (korporasiya), böhran (infilyasiya), ofis, yetərsay (kvorum),
seçim (vıbor), açıqca (otkrıtka), aksiya, duracaq (ostanovka),
yenidənqurma (perestroyka), qloballaşma, standart, petrol, ku-
pon, super
və s.
Doğrudur, yuxarıda sadalanan sözlərin heç də hamısı iqti-
sadiyyatla bağlı deyil, lakin dilimizin lüğət tərkibində neolo-
gizm kimi qiymətləndirilən «açıqca», «duracaq», «əyləc» söz-
lərinin kalka yolu ilə sabitləşdiyi məlumdur.
İqtisadiyyatla bağlı terminlərin dilimizə axını yeni iqtisa-
di-ictimai durumun bütün sahələrini əhatə edir. Bu mənada:
biznes, birja, kompaniya, korrupsiya, market, krizis, supermar-
ket, minimarket, sponsor, dotasiya, menecer, barter, bankomat,
reputasiya, kompitent, imic, biznesmen, şop, özəlləşdirmə
(türk), reket, yatırım qoymaq, investisiya, treninq, tender, mak-
ler, petrol, qrant, firma, fermer, yevro, aksiya, səhm, səhmdar,
infilyasiya, devolvasiya, nominasiya, arenda, auksion (hərrac),
debüter, debüter borc, resurs, merçardayzer, fotoşop, ipoteka,
liberallaşdırma, limit, infrastruktur, subsidiya, kommersiya, re-
gional, özəl sektor, şirkət, subsidiya
və s. Bu sözlərin bir qismi
artıq ümumişlək terminlər sırasındadır.
2. Tibb və səhiyyə
sahəsinə dair terminlər sistemində də
müəyyən qədər yeniliklər müşahidə olunmaqdadır. Bu yenilik-
lər daha çox farmokoloji istiqamətdə, yeni dərman adları ilə
bağlıdır. Dar sahə olmaqla bu istiqamətdəki yeniliklər tibb per-
sonalının müalicə proseduralarına söykənir. Müalicə üsulları,
xüsusən fizioterapiya, diaqnostika sahəsindəki texnoloji yeni-
liklər dilimizin lüğət tərkibini alınma terminlər hesabına bir qə-
dər də zənginləşdirmişdir. Bu mənada, artıq ümumişləklilik qa-
zanan aşağıdakı sözlərə diqqət yetirək:
terapeya, şokoterapeya,
uzi, tomoqrafiya, kompyuter tomoqrafiyası, diaqnostika, sera-
qem (massaj çarpayısı), şuntlama, autogen, test, hipnoterape-
ya, DNT, implant, implantasiya, epilasiya, sirkon, stenizilizasi-
ya, astiqtatizim, pasiyent
və s.
|