Forobiv foz1l odamlar t o s h k e n t «o z b e k I s t o n m I l L i y e n s I k L o p e d I y a s i» d a V l a t L m I y n a s h r I y o t I 84(5U)1 a b u n a s r f o r o b I y. F 4 Fozil odam lar shahri

Jaholatdagi shaharlar 
a h o l i s i n i n g m a s h g ‘u lo tla ri h a m
y u q o r id a a y tilg a n m a q s a d la r g a x iz m a t qiladi.
44

---

------------------------------------------------------
F O Z I L O D A M L A R S H A H R I
B e n o m u sla r sh a h r in in g
o d a m l a r i f o z i l l a r s h a h r i
o d a m l a r i d a y b a x t - s a o d a t n i , x a q - t a o l o n i , u y a r a t g a n
h ilq a tla r n i, a q ln i va b o s h q a n a r s a la r n i b ila d ila r, va ularga 
i s h o n a d i l a r , a m m o u la rg a a m a l q ilm a y , y u q o r i d a a y t g a n i m i z
j a h o l a t d a g i s h a h a r l a r n i n g a h o lisig a o 'x s h a b y a sh ay d ilar.
Beqaror shahar. 
B u n d a y s h a h a r a h o l s i n i n g n a z a r i y
q a ra s h la ri va a m a l i y ishlari avvallari fozillar s h a h r i a h o lis in in g
q a r a s h la r i va ishlariga o 'x s h a s h b o 'l g a n , a m m o k e y in c h a lik
b u y u r t g a b e g o n a g ' o y a l a r a s t a k irib o l i b , u n i n g a h o lis i 
q a r a s h la r in i b u t u n l a y o 'z g a r t i r i b y u b o r g a n .
Adashgan shahar 
a h o lis in in g fik ric h a , b a x t - s a o d a t g a faq at 
o ' l g a n d a n k e y i n y e t i s h i s h m u m k i n . A m m o , b u s h a h a r
x a l q i n i n g A l l o h - t a o l o a z z a va j a l l a h a q i d a , u n i n g y a ra tg a n
h ilq a tla r i va faol a q lg a d o i r f i k r - m u l o h a z a l a r i , t a s a w u r l a r i
s h u q a d a r c h a l k a s h i b k e t g a n ki, b u n d a y t a s a v v u r l a r halo! 
y a s h a s h u c h u n a so s b o 'l o l m a y d i , b u ( c h a l k a s h ) ta s a v v u rla r 
All o h y a r a tg a n h i l q a t l a r n i n g su v ra tla ri ni h a m aslini h a m ak s 
e t t i r m a y d i .
B u n d a y s h a h a r n i n g b i r i n c h i b o s h lig 'i o 'z i n i ilohiy n u r
so h ib i qilib k o 'r s a t a d i , a m m o a slid a b u n d a y e m a s ; u o 'z i n i n g
ilo h iy lig in i i s b o tla s h u c h u n a l d o v , riy o , k i b r u - h a v o b ila n
ish tu ta d i.
B u n d a y s h a h a r l a r n i n g h o k i m l a r i f o z i l l a r s h a h r i
h o k i m l a r i n i n g tesk arisid ir. S h a h a r n i b o s h q a r is h u su llari h a m
m u t l a q o q a r a m a - q a r s h i d i r . Bu fikr s h u s h a h a r l a r a h o lisig a 
h a m taallu q lid ir. Fozil s h a h a r l a r n i n g b ir-b irig a iz d o s h b o 'lg a n
i m o m - b o s h l i q l a r i y a g o n a a b a d iy b o s h l i q n i n g y a g o n a ru h in i 
m u j a s s a m e ta d ila r. M a b o d o b i r z a m o n d a k o 'p c h i l i k s h u n d a y
s h a h a r l a r n i n g h o k im la r i y a s h a s a la r u la r h a m birg alik d a y a g o n a
ab ad iy h u k r n d o m i , u la rn in g ruhlari esa y a g o n a ab ad iy h u k m d o r
ru h in i m u ja s s a m e tad ilar. F o z illa r s h a h r i o d a m l a r i d a n b a'z ilari 
h a m m a u c h u n m u s h t a r a k — u m u m i y b o ' l g a n b i l i m l a r n i
o ' r g a n i b is h y u r i t a d i l a r , b a ’z i l a r i e s a f a q a t m u a y y a n
m a v q e d a g i o d a m l a r bilishi z a r u r b o 'l g a n b ilim la r n i o 'r g a n i s h
va ish y u ritis h b ilan s h u g 'u l l a n a d i l a r . Bu o d a m l a r n i n g h a r
biri, s h u n d a y u m u m i y v a x u su siy b i l i m l a r va fa o liy a tla r orqali 
s a o d a t g a e r is h a d ila r. H a r b i r sh a x s b a x t - s a o d a t g a e ltu v c h i 
faoliyat b ilan q a n c h a u z o q r o q va av v alg id an y a n a d a y ax sh iro q
s h u g 'u l l a n a v e r s a u n i n g k o 'n g l i , r u h i y h o l a t i h a m s h u n g a
45

---

A B U N A S R F O RO B I Y
m u v o fiq k o m i l r o q , fozil ro q b o l i b b o rad i. G o ' y o m o h i r x a tto t 
h u s n ix a t b ilan u zlu k siz s h u g ‘u l l a n a v e r g a n i d a d a stx a ti to b o r a
g o ' z a l l a s h i b , b u n d a n t o b o r a o ‘z i n i n g h a m z a v q i o s h i b
b o r a v e r g a n i d e k , k a m o l o t o r q a l i , b a x t - s a o d a t t o p i s h g a
in tilu v c h i z o t n i n g h a m qalbi t o b o r a p o k l a n i b , y ax sh ilik lar 
q ilg a n iga o 'z i n i n g h a m k o 'n g li o 's ib , zavqi o s h ib b o ra v e ra d i. 
B u n d a y z o t n i n g k o 'n g li — r u h i s h u q a d a r y u k sa lib , g o 'z a l -
la s h ib , b a r k a m o l l a s h i b b o r a d i k i , e n d i u n i n g r u h i m o d d i y
t a y a n c h l a r g a yoki v o sitalarg a b o g 'l i q b o ' l m a y , t o b o r a u la r d a n
o z o d b o 'l i b b o rad i va oxiri m o d d i y h o l a t n i n g v ayronligi yoki 
y o 'q o l i s h i b a r k a m o l r u h u c h u n a h a m i y a t s i z b o 'l i b q o lad i.
R u h m o d d i y l i k d a n , h a y u l o t d a n ajralib, b o s h q a b ir v ujud 
sh ak lig a h a m k i r m a g a c h , u e n d i v u j u d d a y u z b e r u v c h i turli 
h o l a t l a r d a n h a m holi b o 'l a d i . E n d i b u ru h g a n is b a ta n h a r a k a t 
yoki s u k u n a t d a d e g a n f i k r la m i a y tib b o 'l m a y d i . E n d i b u n d a y
ru h g a n is b a ta n v u ju d s iz ( y a ’ni soO ru h larga is h la tila d ig a n
sifatlarnigina q o 'lla s h m u m k in . I n s o n aql ida m o d d iy vujudlarga 
n is b a ta n q o 'l l a n i l a d i g a n b a r c h a n a rs a la rn i (va h o d is a la rn i — 
tarjimon)
e n d i v u j u d d a n q u t u l g a n r u h g a n is b a ta n q o 'l l a n i s h
m u m k i n e m a s . R u h n i n g b u n d a y h o la tin i a n g la sh va ta sa v v u r 
qilish m u s h k u l va g 'a y r i c h a d i r . O z o d b o 'l g a n r u h l a r n i n g bir- 
b ir id a n farqi n i m a d a ? F a r q s h u n d a k i , m a z k u r r u h l a r j i s m d a
e k a n lig id a , i n s o n v u ju d la r in in g m izo jlari tu rlic h a lig i tufayli 
r u h l a r h a m t u r l i c h a b o 'l a d i . V u j u d l a r n i n g h o la ti o 'z g a r is h i 
b i l a n r u h l a r h a m o ' z g a r i s h i t a b i i y d i r . J i s m l a r n i n g
o ' z g a r u v c h a n l i g i c h e k s i z b o ' l g a n i k a b i r u h l a r n i n g
 z g a r u v c h a n lig i h a m c h e k s iz d ir.