Funksiya va uning berilish usullari, asosiy elementar funksiyalar, funksiyaning juft toqligi, davriyligi, grafigi


g) funksiya nuqtalar yordamida berilishi mumkin (bunday berilish eksperiment natijasida olinadi, 79-chizma). 79-chizma



Yüklə 90,48 Kb.
səhifə3/6
tarix28.12.2023
ölçüsü90,48 Kb.
#200953
1   2   3   4   5   6
75 1 Xudayberganov G`ayrat domla ochiq dars

g) funksiya nuqtalar yordamida berilishi mumkin (bunday berilish eksperiment natijasida olinadi, 79-chizma). 79-chizma
bu yerda element o’zaro kesishgan chiziqlar bilan belgilanadi.


Funksiyalarni monotonligi, juft-toqligi va davriyligi.
funksiya biror sohada aniqlangan bo`lsin
1-Ta'rif. Agar y=f(x) funksiyada har bir x uchun shunday M soni mavjud bo’lib, f(x)M (1) tengsizlik bajarilsa, y=f(x) funksiya chegaralangan deyiladi. (1) tengsizlik geometrik nuqtai nazaridan chegaralangan funksiyani grafigi koordinata tekisligida –MyM gorizontal polasada joylashishini bildiradi.
Masalan: y=x-[x], xR funksiyaning grafigi butunicha 0y1 polasada joylashgan. Shuning uchun bu funksiya chegaralangan. y=x3 funksiya chegaralangan. (80,81-chizmalar)

80-chizma. 81-chizma.
2-Ta'rif. Agar f(x) funksiya argumentining ixtiyoriy ikkita x1D, x2D qiymatlari uchun x12 shartda f(x1) < f(x2) (yoki f(x1) > f(x2)) tengsizlik bajarilsa f(x) funksiya D sohada o’suvchi (yoki kamayuvchi) deyiladi.
3-Ta'rif: . Agar f(x) funksiya argumentining ixtiyoriy ikkita x1D va x2D qiymatlari uchun x12 shartda f(x1)  f(x2) (yoki f(x1)  f(x2)) tengsizlik bajarilsa, f(x) funksiya D sohada kamaymaydigan (o`smaydigan) deyiladi.
4-Ta'rif: Agar f(x) funksiyaning D sohadagi ixtiyoriy x qiymati uchun f(-x)=f(x) tenglik bajarilsa, y=f(x) funksiya juft funksiya deyiladi. Agar D sohadagi ixtiyoriy x qiymati uchun f(-x)=-f(x) tenglik bajarilsa, y=f(x) funksiya toq funksiya deyiladi. y=x2, xR funksiya juft funksiya, chunki y=(-x)2 =x2; y=x3 , xR funksiya toq funksiya, chunki y=(-x)3 =-x3
5- Ta'rif: Agar f(x) funksiya uchun shunday T>0 son mavjud bo’lib funksiyaning aniqlanish sohasidan olingan ixtiyoriy va uchun f(xT)=f(x) tenglik bajarilsa, u holda y=f(x) davriy funksiya deyiladi. ning eng kichik musbat qiymati mavjud bo`lsa unga f(x) funksiyaning davri deyiladi. y=sinx, y=cosx, y=tgx funksiyalar davriy funksiyalar.



Yüklə 90,48 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin