Geologiyasi
QATLAMNING NEFT-GAZGA TO’YINGANLIGINI
Yüklə 1,48 Mb.
|
|
7.5. QATLAMNING NEFT-GAZGA TO’YINGANLIGINI
ANIQLASH METODLARI Dastlab qatlamning neftga to’yinganligi to’g’risida ma’lumot beramiz. Qatlamning neftga to’yinganligi deganda qatlamdagi neft miqdorining neft saqlovchi jinslar g’ovaklari, kovaklari va yoriqlari hajmi yig’indisiga bo’lgan nisbati tushuniladi. Tabiiy sharoitlarda neft eng yirik g’ovaklarning ma’lum bir qisminigina to’yintiradi. Kichik g’ovaklar esa sirt tarangligi kuchi ta’sirida suv bilan to’ladi. G’ovaklar qancha kichik bo’lsa, qatlamlarda «ko’milgan» suv shuncha ko’p bo’ladi. Ayrim qatlamlarda bunday suvlar 40% ni tashkil etadi. «Ko’milgan» suv odatda uyumni ishlatish jarayonida namoyon bo’lmaydi va quduqdan faqat suvsiz neft chiqadi. Agar neft qatlamining ostki qismida ostki suvlar namoyon bo’lsa, ularda jins bo’ylab kapillyar ko’tarilish yuz beradi, natijada qo’shimcha ta’sir kuchi yuzaga kelib, suv yirik g’ovaklarni ham egallay boshlaydi. G’ovak kanallarining diametri qancha kichik bo’lsa, kapillyar ko’tarilish shuncha yuqori bo’ladi. SHu sababli suv- neft tutash yuzasi sathidan yuqoriroqda yuzaga keladigan neft-suv o’tish zonasining qalinligi 2-3 m ga etadi va suvning miqdori yuqoriga tomon kamayib boradi. Qatlam bosimining qiymati neftning gazga to’yinish bosimi qiymatidan past bo’lsa, gaz 190
o’tkazuvchanligi yaxshi bo’lsa, u holda ajralayotgan gaz uyumning yuqori qismiga tomon harakatlanib, gaz qalpog’ini hosil qiladi. Erkin gaz qatlamning neftga to’yinishini pasaytiradi. Qatlamning neftga to’yinganligini aniqlaydigan ikkita metod ma’lum: a) jins namunasini tahlil qilish asosida aniqlash; b) konda bajarilgan geofizik tadqiqotlar asosida aniqlash. a) Qatlamning neftga to’yinganligini jins namunalari asosida aniqlash Neftli qatlamdan olingan jins namunasini yer yuzasiga ko’tarish paytida bosim pasayib ketadi, shu sababli neftdan gaz ajralaboshlaydi. Ajralgan gaz g’ovaklardan uning tashqarisiga oldidagi neftni itarib chiqaradi. Binobarin, yer yuzasiga chiqarilgan jins namunasining neftga to’yinganligi qatlam sharoitidagi jinsning neftga to’yinganligidan farq qiladi. SHunga qaramay, bunday jinsning namunalari quyidagi maqsadlar uchun ishlatilishi mumkin: Yüklə 1,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|