Axborot Ma’ruza, birgalikda o’qish usuli va "B.B.B" jadvali grafik organayzeridan foydalangan holda.
Ma’ruza mashg’ulotining rejasi
1. Suyuqlik harakatining ikki tartibi. Reynolds kritik soni.
2. Gidrodinamik o’xshashlik asoslari.
3. Laminar oqimda tezlikning silindrik truba kesimi bo’yicha taqsimlanishi.
4. Oqimning boshlang’ich bo’lagi.
5. Suyuqlik turbulent harakatlarining xususiyatlari.
6. Turbulent harakatda tezlikni tebranishi va o’rtacha tezlik.
7. Gidrodinamik yog’lash nazariyasi.
O’quv mashg’ulotining maqsadi: “Suyuqlik harakatining tartiblari va gidrodinamik o’xshashlik asoslari” talabalarda tushuncha hosil qilish. Ular ning muvozanat shartlarini o’rgatish.
pedagogik vazifalar: - Suyuqlik harakati tartiblari, lominar va turbulent harakatlarning xususiyatlarini, oqimning boshlang’ich bo’lagi, gidrodinamik o’xshashlik asoslari haqida tushuncha berish.
O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: - Suyuqlik harakatining tartiblari, laminar va turbulent harakat xususiyatlari, oqim boshlanganda suyuqlik zarrachalarining harakati – haqida tushunadi;
O’qitish uslubi va texnikasi.
Axborot Ma’ruza, birgalikda o’qish usuli va "B.B.B" jadvali grafik organayzeridan foydalangan holda.
O’qitish vositalari
Ma’ruzalar matni, proyektor, tarqatma materiallar, grafik organayzerlar.
O’qitish shakli
Jamoa, guruh va juftlikda ishlash.
O’qitish shart-sharoiti
proektor, komьyuter bilan jihozlangan auditoriya.
Bosqichlar, vaqti
Faoliyat mazmuni
O’qituvchi
Talaba
1-bosqich.
Kirish (10 min.)
1.1. Mavzu, uning maqsadi, O’quv mashg’ulotidan kutilayotgan natijalar ma’lum qilinadi.
1.1. Eshitadilar, yozib oladilar.
1.2. Ehtibor beradilar.
2- bosqich.
Asosiy (60 min.)
22.1. Talabalar ehtiborini rejadagi savollar va ulardagi tushunchalarga qaratadi. Blits-so’rov o’tkazadi.
2.2. Bilimlarni yanada aniqlashtirish maqsadida B.B.B jadvalini daftarga chizishni taklif etadi (1-ilova). Doskaga chiqaradi.
2.3. Muammoli savollarni o’rtaga tashlaydi va ularni birgalikda o’qishga chorlaydi:
Laminar va turbulent harakatga tezlikning truba kesimi bo’yicha qanday taqsimlanadi?
Gidrodinamik yog’lanishni tushuntirib bering?
Bu savollarga javob berish uchun avval: Suyuqlikni laminar tartibi harakati, cuyuqlikni turbulent tartibdagi harakati, Reynolds soni nimani ifodalashi, geometrik o’xshashlik nimaligi, o’xshashlik aniqlovchilarini tushuntiriladi. O’xshashlik tezlikni harakat kesimi bo’yicha taqsimlanishini tushuntiriladi. Tezlik pulg’satsiyasini tushuntiriladi. 2.4. Muammoni hal qilish uchun quyidagi savollarga aniqlik kiritadi:
- Suyuqlikni laminar tartibi harakati nima?
- Cuyuqlikni turbulent tartibdagi harakati?
- Reynolds soni nimani ifodalaydi?
- Geometrik o’xshashlik nima? degan savollarga Sxemalar va jadvallar yordamida javob beradi.
2.1. Talabalar javob beradilar, daftarlariga chizadilar, jadvalning 1 va 2 ustunlarini to’ldiradilar.
2.2. Muammoga ehtiborni qaratadilar va yozib oladilar. Yozib oldilar va o’z bilimlari bilan
solishtiradilar.
2.3 Muammo yuzasidan o’z yechimlarini taklif
qiladilar. Munozara
qiladilar. Javob beradilar.
2.5. Optimal
echimlar yuzasidan
takliflar beradilar.
B.B.B. jadvalining 5-
ustunini
to’ldiradilar.
3- bosqich.
Yakuniy (10 min.)
3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalarni asosiy masalarga qaratadi. Faol istirok etgan talabalarni rag’batlantiradi.
3.2. Mustaqil ish uchun vazifa: "Gidrodinamika" so’ziga klaster tuzishni vazifa qilib beradi, baholaydi.
3.1. Eshitadi aniqlashtiradi.
3.2. To’shiriqni yozib oladi.
1. Trubalarda bosimning kamayishi.
2. Quvurlarning uzunligi bo’yicha bosimning yo’qotilishi.
3. Truba devorining g’adir budirligi.
4. Gidravlik silliq va g’adir-budir trubalar.
5. Mahalliy gidravlik qarshiliklar. Ularning asosiy turlari.
6. Trubaning keskin kengayishida bosimni yoьqotilishi (Bord teoremasi).
7. Bosim yoьqotilishini umumlashtirish.
8. Reynolds sonining katta va kichik qiymatlarida mahalliy qarshilik koeffitsiyentlari.
9. Mahalliy gidravlik qarshiliklarda kavitatsiya hodisasi.
10. Kavitatsiyadan amalda foydalanish.
O’quv mashg’ulotining maqsadi: “Suyuqlik harakatida energiyaning yoьqotilishi” talabalarda tushuncha hosil qilish. Ular ning muvozanat shartlarini o’rgatish.
pedagogik vazifalar: - Suyuqliklarda energiyaning (bosimning) yo’qotilishi, quvur devoridagi g’adir-budirlik, gidravlik silliq va g’adir-budirlik quvurlar, mahalliy gidravlik qarshiliklar ularning asosiy turlari, bosim yo’qotilishini umumlashtirish haqida tushuncha berish.
O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: - quvurlarda bosimni yo’qotilish sabablari, mahalliy gidravlik qarshiliklar, ishqalanish qarshiligi haqida tushunadi;
O’qitish uslubi va texnikasi.
Vizual Ma’ruza, blits –so’rov, bayon etish, klaster.
O’qitish vositalari
Ma’ruzalar matni, proyektor, tarqatma materiallar, grafik organayzerlar.
O’qitish shakli
Jamoa, guruh va juftlikda ishlash.
O’qitish shart-sharoiti
proektor, komьyuter bilan jihozlangan auditoriya.
Bosqichlar, vaqti
Faoliyat mazmuni
O’qituvchi
Talaba
1-bosqich.
Kirish (10 min.)
1.1. Mavzu, uning maqsadi, O’quv mashg’ulotidan kutilayotgan natijalar ma’lum qilinadi.
1.1. Eshitadi, yozib oladi.
2- bosqich.
Asosiy (60 min.)
2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajasini aniqlash uchun tezkor savol-javob o’tkaziladi. Suyuqlik oqimini qanday tartiblarni bilasiz, suyuqlikning laminar va turbulent tartiblarini qanday tushunasiz, geometrik o’xshahslik nima?
2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda Ma’ruzani bayon etishni davom etadi.
2.3. Gidravlik silliq va g’adir–budir quvurlarni tushuntirishga doir chizma, Murin grafigi, mahalliy qarshiliklarga oid chizmalar, taqdimotlar namoyish etiladi.. Quvurlarda bosimning kamayishi sabablari, quvurlarning uzunligi bo’yicha bosimning yoьqotilishi, quvur devorining g’adir-budirligi haqida, gidravlik silliq quvurlar haqida tushuntiriladi. Mahalliy gidravlik qarshiliklarda kavitatsiya hodisasini tushuntiriladi.
2.4. talabalarga mavzuning asosiy tushunchalari, teorema va natijalariga e’tibor berish va yozib olish ta’kidlaydi.
2.1. Eshitadi. Navbat bilan bir-birini takrorlamay atmalarni aytadi. O’ylaydi, javob beradi.
Javob beradi va to’g’ri javobni eshitadi. 2.2. Sxema va jadvallar mazmunini muhokama qiladi. Savol berib asosiy joylarni yozib oladi. 2.3. Eslab qoladi, yozadi. Har bir savolga javob berishga harakat qiladi. Ta’rif, formula va teoremalarni yozib oladi.
3- bosqich.
Yakuniy (10 min.)
3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalarni asosiy masalarga qaratadi. Faol istirok etgan talabalarni rag’batlantiradi. Mustaqil ish uchun vazifa: "Bosim yo’qotilishi " so’ziga klaster tuzishni vazifa qilib beradi, baholaydi.
3.1. Eshitadi aniqlashtiradi.
3.2. To’shiriqni yozib oladi.
8 – MAVZU: SUYUQLIKLARNI TESHIKDAN, MAXSUS QURILMADAN OQIB CHIQISHI
Vaqti - 2 soat
Talabalar soni: 40-50 nafar
O’quv mashg’ulotining shalki
Kirish, vizual ma’ruza
Ma’ruza mashg’ulotining rejasi
1. Yupqa devorli kichik teshikdan va maxsus qurilmadan suyuqlikning oqib chiqishi.
2. Siqilish, tezlik va sarf koeffitsiyentlari
3. Suyuqlikning silindr naychadan oqishi.
3.1.Turli xil naychalar
4. Maxsus qurilmalarni turlari va ularning tafsiloti
5. Suyuqliklarning teshikdan o’zgaruvchan bosimda oqishi.
O’quv mashg’ulotining maqsadi: “Suyuqliklarni teshikdan, maxsus qurilmadan
oqib chiqishi” talabalarda tushuncha hosil qilish. Ularning muvozanat shartlarini o’rgatish.
pedagogik vazifalar: - Siqilish tezlik va sarf koeffisiyentlari, yuьqa devorli kichik teshikdan va turli xil naychalardan suyuqliklarning oqib chiqishi, suyuqliklarni teshik va naychalardan o’zgaruvchan va o’zgarmas bosimda oqib chiqishi haqida tushuncha berish.
O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: - suyuqliklarni silindr naylardan va kichik teshikdan oqib chiqishini, siqilish tezlik va sarf koeffisiyenlarni, naychalarni turlarini, suyuqliklarni o’zgaruvchan o’zgarmas bosimda oqishi – haqida tushunadi;
O’qitish uslubi va texnikasi.
Vizual Ma’ruza, blits –so’rov, bayon etish, klaster.
O’qitish vositalari
Ma’ruzalar matni, proyektor, tarqatma materiallar, grafik organayzerlar.
O’qitish shakli
Jamoa, guruh va juftlikda ishlash.
O’qitish shart-sharoiti
proektor, komьyuter bilan jihozlangan auditoriya.
Bosqichlar, vaqti
Faoliyat mazmuni
O’qituvchi
Talaba
1-bosqich. Kirish (10 min.)
1.1. Mavzu, uning maqsadi, O’quv mashg’ulotidan kutilayotgan natijalar ma’lum qilinadi.
1.1. Eshitadi, yozib oladi.
2- bosqich. Asosiy (60 min.)
2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajasini aniqlash uchun tezkor savol-javob o’tkaziladi. Sodda va murakkab quvurlarni tushuntiring? Sodda va murakkab quvurlarni hisoblashning asosiy tenglamalarini keltiring?
2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda Ma’ruzani bayon etishni davom etadi.
2.3. Cuyuqliklarni teshikdan, maxsus qurilmadan
oqib chiqishi haqidagi taqdimotlar namoyish etiladi:
a) Suyuqlikning oqib chiqishidoir chizma
b) Suyuqliklarning naychalardan oqib chiqishiga doir chizma.
Savolla ryordamida mavzu mustahkamlanadi: Naychalarning turlari suyuqliklarni yupqa devorli kichik teshikdan oqishini tushuntiriladi,
Suyuqlikni teshikdan o’zgaruvchan bosimda oqib chiqishini tushuntiriladi.
2.4. Talabalarga mavzuning asosiy tushunchalari, teorema va natijalariga e’tibor berish va yozib olish ta’kidlaydi.
2.1. Eshitadi. Navbat bilan bir-birini takrorlamay atmalarni aytadi. O’ylaydi, javob beradi.
Javob beradi va to’g’ri javobni eshitadi. 2.2. Sxema va jadvallar mazmunini muhokama qiladi. Savol berib asosiy joylarni yozib oladi. 2.3. Eslab qoladi, yozadi. Har bir savolga javob berishga harakat qiladi. Ta’rif va teoremalarni yozib oladi.
3- bosqich. Yakuniy (10 min.)
3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalarni asosiy masalarga qaratadi. Faol istirok etgan talabalarni rag’batlantiradi.
3.2. Mustaqil ish uchun vazifa: "Suyuqlik ning teshikdan oqishi" so’ziga klaster tuzishni vazifa qilib beradi, baholaydi.
3.1. Eshitadi aniqlashtiradi.
3.2. To’shiriqni yozib oladi.
9- MAVZU: QUVURLARNI GIDRAVLIK HISOBLASH
Vaqti - 2 soat
Talabalar soni: 40-50 nafar
O’quv mashg’ulotining shalki
Kirish, vizual ma’ruza
Ma’ruza mashg’ulotining rejasi
1.Trubalarni gidravlik hisoblash.
2. Sodda quvurlarni hisoblashning asosiy tenglamasi.
3. Trubalarni ketma-ket va paralel ulash.
4. Gidravlik zarba hodisasi.
5. To’g’ri zarba uchun N.E. Jukovskiy formulasi.
6. Teskari gidravlik zarba haqida tushuncha.
7. Gidravlik zarbani susaytirish usullari.
8. Gidravlik zarbadan amalda foydalanish.
O’quv mashg’ulotining maqsadi: “Trubalarni gidravlik hisoblash” talabalarda tushuncha hosil qilish. Ular ning muvozanat shartlarini o’rgatish.
pedagogik vazifalar: -Sodda quvurlarni hisoblash, murakkab quvurlarni hisoblash, quvurlarni parallel va ketma-ket ulash, gidravlik zarba hodisasi va uni susaytirish usullari haqida tushuncha berish.
O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: - quvurlarni hisoblashni o’rganish, ketma-ket va parallel ulash, gidravlik zarba va uni susaytirish usullari – haqida tushunadi;
O’qitish uslubi va texnikasi.
Vizual Ma’ruza, blits –so’rov, bayon etish, klaster.
O’qitish vositalari
Ma’ruzalar matni, proyektor, tarqatma materiallar, grafik organayzerlar.
O’qitish shakli
Jamoa, guruh va juftlikda ishlash.
O’qitish shart-sharoiti
proektor, komьyuter bilan jihozlangan auditoriya.
Bosqichlar, vaqti
Faoliyat mazmuni
O’qituvchi
Talaba
1-bosqich. Kirish (10 min.)
1.1. Mavzu, uning maqsadi, O’quv mashg’ulotidan kutilayotgan natijalar ma’lum qilinadi.
1.1. Eshitadi, yozib oladi.
2- bosqich. Asosiy (60 min.)
2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajasini aniqlash uchun tezkor savol-javob o’tkaziladi.
- Quvurlarni gidravlik hisoblash deganda nimani tushunasiz?
- Sodda va murakkab quvur nima?
- Uzun va qisqa quvurlar hada tushuncha?
2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda Ma’ruzani bayon etishni davom etadi.
2.3. Mavzu bo’yicha taqdimotlar namoyish etiladi. a) quvurlarni ketma-ket ulashga doir chizmalar b) Sodda va murakkab quvurlar chizmasi. v) gidravlik zarbani susaytirgichlar. Mavzu savollar yordamida mustahkamlanadi: Quvurlarni gidravlik hisoblash, uzun quvurlar va qisqa quvurlar, codda va murakkab quvurlarni, codda quvurlarni hisoblashning asosiy tenglamasini keltiri ladi va tushuntiirladi. Gidravlik zarba hodisasi, to’g’ri zarba uchun N.E. Jukovskiy formulasini keltiriladi.
2.4. talabalarga mavzuning asosiy formula, tushunchalar, teorema va natijalariga e’tibor berish va yozib olish ta’kidlaydi.
2.1. Eshitadi. Navbat bilan bir-birini takrorlamay atmalarni aytadi. O’ylaydi, javob beradi.
Javob beradi va to’g’ri javobni eshitadi. 2.2. Sxema va jadvallar mazmunini muhokama qiladi. Savol berib asosiy joylarni yozib oladi. 2.3. Eslab qoladi, yozadi. Har bir savolga javob berishga harakat qiladi. 2.4 Ta’rif va teoremalarni yozib oladi.
3- bosqich. Yakuniy (10 min.)
3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalarni asosiy masalarga qaratadi. Faol istirok etgan talabalarni rag’batlantiradi. Mustaqil ish uchun vazifa: "Trubalarni gidravlik hisoblash" so’ziga klaster tuzishni vazifa qilib beradi, baholaydi.
3.1. Eshitadi aniqlashtiradi.
3.2. To’shiriqni yozib oladi.
10-MAVZU:GIDROMASHINALAR HAQIDA UMUMIY TUSHUNCHALAR.
Vaqti - 2 soat
Talabalar soni: 40-50 nafar
O’quv mashg’ulotining shalki
Kirish, vizual ma’ruza
Ma’ruza mashg’ulotining rejasi
1. Gidromashinalarni mashinasozlikda tutgan o’rni
2. Gidromashinalarning turlari.
3. Dinamik va hajmiy nasoslarning ishlash printsiplari.
4. Nasoslarning asosiy ko’rsatkichlari.
5. Markazdan qochma nasoslar.
6. Nasos va turbinalar uchun Eyler tenglamasi.
7. Nasosning nazariy bosimi.
8. Markazdan qochma nasoslar xarakteristikalari.
O’quv mashg’ulotining maqsadi: “ Gidromashinalar. Kurakli gidromashinalar. Markazdan qochma nasoslar ” talabalarda tushuncha hosil qilish. Ular ning muvozanat shartlarini o’rgatish.
pedagogik vazifalar: - Gidromasinalar turlari, dinamik va hajmiy nasoslarning ishlash prinsplari, nasoslarning asosiy ko’rsatkichlari, markazdan qochma nasoslar xususiyatlari haqida tushuncha berish.
O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: - Nasoslarning turlari, dinamik va hajmiy nasoslarning ishlsh prinsьi va farqi, nasoslarning asosiy ko’rsatkichlari – haqida tushunadi;
O’qitish uslubi va texnikasi.
Vizual Ma’ruza, blits –so’rov, bayon etish, klaster.
O’qitish vositalari
Ma’ruzalar matni, proyektor, tarqatma materiallar, grafik organayzerlar.
O’qitish shakli
Jamoa, guruh va juftlikda ishlash.
O’qitish shart-sharoiti
proektor, komьyuter bilan jihozlangan auditoriya.
Bosqichlar, vaqti
Faoliyat mazmuni
O’qituvchi
Talaba
1-bosqich. Kirish (10 min.)
1.1. Mavzu, uning maqsadi, O’quv mashg’ulotidan kutilayotgan natijalar ma’lum qilinadi.
1.1. Eshitadi, yozib oladi.
2- bosqich. Asosiy (60 min.)
2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajasini aniqlash uchun tezkor savol-javob o’tkaziladi:
- Nasos nima?
- Naychalarning turlari?
2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda Ma’ruzani bayon etishni davom etadi.
2.3. Gidromashinalar haqidagi taqdimotlar namoyish etiladi. Dinamik va hajmiy nasoslarning ishlash prinsьiga doir chizma, nasoslarnig asosiy ko’rsatkichlari jadvali, nasoslarning turlariga doir chizma. Gidromashinalarni qisqacha tarixi, gidromashinalarni turlari.
Nasosning sarfi, nasosning bosimi, quvvati, FIKi tushuntiriladi. Markazdan qochma nasoslarni ishlash printsipi. Eyler tenglamasi qanaqa masalani hal qilishi mumkinligi va uni qo’llanish.
Nasosning nazariy bosimi haqida tushuncha beriladi.
2.4. Talabalarga mavzuning asosiy tushunchalari, teorema va natijalariga e’tibor berish va yozib olish ta’kidlaydi.
2.1. Eshitadi. Navbat bilan bir-birini takrorlamay atmalarni aytadi. O’ylaydi, javob beradi.
Javob beradi va to’g’ri javobni eshitadi. 2.2. Sxema va jadvallar mazmunini muhokama qiladi. Savol berib asosiy joylarni yozib oladi. 2.3. Eslab qoladi, yozadi. Har bir savolga javob berishga harakat qiladi. Ta’rif va teoremalarni yozib oladi.
3- bosqich. Yakuniy (10 min.)
3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalarni asosiy masalarga qaratadi. Faol istirok etgan talabalarni rag’batlantiradi. Mustaqil ish uchun vazifa: "Gidro mashina" so’ziga klaster tuzishni vazifa qilib beradi, baholaydi.
3.1. Eshitadi aniqlashtiradi.
3.2. To’shiriqni yozib oladi.
11-MAVZU: MARKAZDAN QOCHMA NASOSLARNING ISH XARAKTERISTIKASI VA NASOS QURILMASI.
O’quv mashg’ulotining maqsadi: “Kurakli nasoslarning ekspluatasion hisobi” talabalarda tushuncha hosil qilish. Ular ning muvozanat shartlarini o’rgatish.
pedagogik vazifalar: - Nasos qurilmasi Sxematik tuzilishi va ishlash prinspi nasoslarni parallel ulash va ketma-ket ulash, kurakli nasoslarda kavitasiya haqida tushuncha berish.
O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: - Nasos qurilmasi Sxematik tuzilishi, ihlash prinspi, qachon nasoslar ketma –ket va parallel ulanadi, nima uchun nasoslarda kavitatsiya hodisasi ro’y berishi – haqida tushunadi;
O’qitish uslubi va texnikasi.
Vizual Ma’ruza, blits –so’rov, bayon etish, klaster.
O’qitish vositalari
Ma’ruzalar matni, proyektor, tarqatma materiallar, grafik organayzerlar.
O’qitish shakli
Jamoa, guruh va juftlikda ishlash.
O’qitish shart-sharoiti
proektor, kompьyuter bilan jihozlangan auditoriya.
Bosqichlar, vaqti
Faoliyat mazmuni
O’qituvchi
Talaba
1-bosqich. Kirish (10 min.)
1.1. Mavzu, uning maqsadi, O’quv mashg’ulotidan kutilayotgan natijalar ma’lum qilinadi.
1.1. Eshitadi, yozib oladi.
2- bosqich. Asosiy
(60 min.)
2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajasini aniqlash uchun tezkor savol-javob o’tkaziladi:
- Nasoslarni qanday turlarini bilasiz?
- Dinamik va hajmiy nasoslar haqida tushuncha bering. 2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda Ma’ruzani bayon etishni davom etadi.
2.3. Kurakli nasoslar haqidagi taqdimotlar namoyish etiladi. a) Markazdan qochma nasos qurilmasigfa doir chizma b) Markazdan qochma nasos qurilishiga oid chizma; nasoslarni parallael va ketma-ket ulashga doir chizma.
Kurakli nasoslarni tuzilishi, Nasos bilan tahminlangan trubalarni hisoblash, So’rishni boshqarishning drossellash usuli, Bir nechta nasoslarni birgalikda ishlatish tushuntiriladi.
2.4. talabalarga mavzuning asosiy tushunchalari, teorema va xossalarga e’tibor berish va yozib olish ta’kidlaydi.
2.1. Eshitadi. Navbat bilan bir-birini takrorlamay atmalarni aytadi. O’ylaydi, javob beradi.
Javob beradi va to’g’ri javobni eshitadi. 2.2. Sxema va jadvallar mazmunini muhokama qiladi. Savol berib asosiy joylarni yozib oladi. 2.3. Eslab qoladi, yozadi. Har bir savolga javob berishga harakat qiladi. Ta’rif va teoremalarni yozib oladi.
3- bosqich. Yakuniy
(10 min.)
3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalarni asosiy masalarga qaratadi. Faol istirok etgan talabalarni rag’batlantiradi. Mustaqil ish uchun vazifa: "Kurakli nasos" so’ziga klaster tuzishni vazifa qilib beradi, baholaydi.
3.1. Eshitadi aniqlashtiradi.
3.2. To’shiriqni yozib oladi.
12-MAVZU:HAJMIY GIDRAVLIK MASHINALAR TO’G’RISIDA UMUMIY TUSHUNCHALAR .
Vaqti - 2 soat
Talabalar soni: 40-50 nafar
O’quv mashg’ulotining shalki
Kirish, vizual ma’ruza
Ma’ruza mashg’ulotining rejasi
1. Hajmiy nasoslar va ularning ishlash prinsipi.
2. Hajmiy nasoslarning umumiy xossalari va ularning klassifikatsiyasi.
3. Gidrouzatmalarning vazifalari, guruhlanishi, qo’llanish sohasi, afzalligi, kamchiligi
4. Hajmiy gidrouzatmalarning ishlash printsipi.
5. CHiqish tezligini drosellash va hajmiy boshqarish.
6. Hajmiy gidrouzatmalarning tavsiflari va FIK.
O’quv mashg’ulotining maqsadi: “Hajmiy nasoslar to’g’risida umumiy tushunchalar” talabalarda tushuncha hosil qilish. Ular ning muvozanat shartlarini o’rgatish.
pedagogik vazifalar: - Hajmiy nasoslar haqida umuniy tushuncha, porshenli va plunjerli nasoslarning tuzilishi va ishlatilishi, porshenli nasoslarning FIKlari haqida tushuncha berish.
O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: - Hajmiy nasoslar haqida umumiy tushunchalar va uningishlash prinsьi, porshenli nasoslarning FIKlarini aniqlash so’rish grafigi va uni tekislash usullarinin bilish, porshenli kompessorlar – haqida tushunadi;
O’qitish uslubi va texnikasi.
Vizual Ma’ruza, blits –so’rov, bayon etish, klaster.
O’qitish vositalari
Ma’ruzalar matni, proyektor, tarqatma materiallar, grafik organayzerlar.
O’qitish shakli
Jamoa, guruh va juftlikda ishlash.
O’qitish shart-sharoiti
proektor, kompyuter bilan jihozlangan auditoriya.
Bosqichlar, vaqti
Faoliyat mazmuni
O’qituvchi
Talaba
1-bosqich. Kirish (10 min.)
1.1. Mavzu, uning maqsadi, O’quv mashg’ulotidan kutilayotgan natijalar ma’lum qilinadi.
1.1. Eshitadi, yozib oladi.
2- bosqich. Asosiy (60 min.)
2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajasini aniqlash uchun tezkor savol-javob o’tkaziladi.
- Kurakli nasoslarni tuzilishini tushuntirib bering;
- Markazdan qochma nasoslar ishlash prinsьini tushuntiring.
2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda Ma’ruzani bayon etishni davom etadi.
2.3. Hajmiy nasoslar to’g’risida haqidagi taqdimotlar namoyish etiladi: a) Hajmiy nasoslarning ishlash prinsьiga oid chizma b)Gidrouzatmalarning vazifalari, guruhlanishi, qo’llanish sohasi, afzalligi, kamchiligi
ifodalanib aytiladi.
2.4. Talabalarga mavzuning asosiy tushunchalari, teorema va natijalariga e’tibor berish va yozib olish ta’kidlaydi.
2.1. Eshitadi. Navbat bilan bir-birini takrorlamay atmalarni aytadi. O’ylaydi, javob beradi.
Javob beradi va to’g’ri javobni eshitadi. 2.2. Sxema va jadvallar mazmunini muhokama qiladi. Savol berib asosiy joylarni yozib oladi. 2.3. Eslab qoladi, yozadi. Har bir savolga javob berishga harakat qiladi. Ta’rif formulalar, teoremalarni yozib oladi.
3- bosqich. Yakuniy (10 min.)
3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalarni asosiy masalarga qaratadi. Faol istirok etgan talabalarni rag’batlantiradi. Mustaqil ish uchun vazifa: "Hajmiy nasoslar" so’ziga klaster tuzishni vazifa qilib beradi, baholaydi.
3.1. Eshitadi aniqlashtiradi.
3.2. To’shiriqni yozib oladi.
13-MAVZU: PORSHENLI VA PLUNJERLI NASOSLAR
Vaqti - 2 soat
Talabalar soni: 40-50 nafar
O’quv mashg’ulotining shalki
Kirish, vizual ma’ruza
Ma’ruza mashg’ulotining rejasi
1. Porshenli va plunjerli nasoslarning tuzilishi hamda ishlatilish sohalari
2. Indikator diagramma
3. Porshenli nasoslarni foydali ish koeffitsiyentlari
4. So’rish grafigi va uni tekislash usullari
5. Porshenli kompressorlar
O’quv mashg’ulotining maqsadi: “Porshenli, plunjerli nasoslar va kompressorlar” talabalarda tushuncha hosil qilish. Ular ning muvozanat shartlarini o’rgatish.
pedagogik vazifalar: - Porshenli va plunjerli nasoslar haqida umuniy tushuncha, porshenli va plunjerli nasoslarning tuzilishi va ishlatilishi, porshenli nasoslarning FIKlari haqida tushuncha berish.
O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: - Porshenli va plunjerli nasoslar haqida umumiy tushunchalar va uningishlash prinspi, porshenli nasoslarning FIKlarini aniqlash so’rish grafigi va uni tekislash usullarinin bilish– haqida tushunadi;
O’qitish uslubi va texnikasi.
Vizual Ma’ruza, blits –so’rov, bayon etish, klaster.
O’qitish vositalari
Ma’ruzalar matni, proektor, tarqatma materiallar, grafik organayzerlar.
O’qitish shakli
Jamoa, guruh va juftlikda ishlash.
O’qitish shart-sharoiti
proektor, kompyuter bilan jihozlangan auditoriya.
Bosqichlar, vaqti
Faoliyat mazmuni
O’qituvchi
Talaba
1-bosqich. Kirish (10 min.)
1.1. Mavzu, uning maqsadi, O’quv mashg’ulotidan kutilayotgan natijalar ma’lum qilinadi.
1.1. Eshitadi, yozib oladi.
2- bosqich. Asosiy (60 min.)
2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajasini aniqlash uchun tezkor savol-javob o’tkaziladi.
- Kurakli nasoslarni tuzilishini tushuntirib bering;
- Markazdan qochma nasoslar ishlash prinsьini tushuntiring.
2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda Ma’ruzani bayon etishni davom etadi.
2.3. Hajmiy nasoslar to’g’risida haqidagi taqdimotlar namoyish etiladi: porshenli plunjerli nasoslarning tuzilishiga doir chizma. b) Indikator diagramma nimani ifodalanib aytiladi.
2.4. Talabalarga mavzuning asosiy tushunchalari, teorema va natijalariga e’tibor berish va yozib olish ta’kidlaydi.
2.1. Eshitadi. Navbat bilan bir-birini takrorlamay atmalarni aytadi. O’ylaydi, javob beradi.
Javob beradi va to’g’ri javobni eshitadi. 2.2. Sxema va jadvallar mazmunini muhokama qiladi. Savol berib asosiy joylarni yozib oladi. 2.3. Eslab qoladi, yozadi. Har bir savolga javob berishga harakat qiladi. Ta’rif formulalar, teoremalarni yozib oladi.
3- bosqich. Yakuniy (10 min.)
3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalarni asosiy masalarga qaratadi. Faol istirok etgan talabalarni rag’batlantiradi. Mustaqil ish uchun vazifa: " Porshenli va plunjerli nasoslar" so’ziga klaster tuzishni vazifa qilib beradi, baholaydi.
3.1. Eshitadi aniqlashtiradi.
3.2. To’shiriqni yozib oladi.
O’quv mashg’ulotining maqsadi: “Hajmiy rotorli nasoslar kompressorla”to’g’risida umumiy talabalarda tushuncha hosil qilish. Ular ning muvozanat shartlarini o’rgatish.
pedagogik vazifalar: - Hajmiy rotorli nasoslar va kompressorlar haqida umumiy tushunchalar va uning ishlash prinspi, shesternyali nasoslar, plastinkali nasoslar, vintli nasoslar va ularning umumiy xossalari haqida umuniy tushuncha, nasoslarning tuzilishi va ishlatilishi haqida tushuncha berish.
O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: - Hajmiy rotorli nasoslar va kompressorlar haqida umumiy tushunchalar va uning ishlash prinspi, shesternyali nasoslar, plastinkali nasoslar, vintli nasoslar va ularning umumiy xossalari – haqida tushunadi;
O’qitish uslubi va texnikasi.
Vizual Ma’ruza, blits –so’rov, bayon etish, klaster.
O’qitish vositalari
Ma’ruzalar matni, proyektor, tarqatma materiallar, grafik organayzerlar.
O’qitish shakli
Jamoa, guruh va juftlikda ishlash.
O’qitish shart-sharoiti
proektor, kompyuter bilan jihozlangan auditoriya.
Bosqichlar, vaqti
Faoliyat mazmuni
O’qituvchi
Talaba
1-bosqich. Kirish (10 min.)
1.1. Mavzu, uning maqsadi, O’quv mashg’ulotidan kutilayotgan natijalar ma’lum qilinadi.
1.1. Eshitadi, yozib oladi.
2- bosqich. Asosiy (60 min.)
2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajasini aniqlash uchun tezkor savol-javob o’tkaziladi.
- Kurakli nasoslarni tuzilishini tushuntirib bering;
- Markazdan qochma nasoslar ishlash prinsьini tushuntiring.
2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda Ma’ruzani bayon etishni davom etadi.
2.3. Hajmiy rotorli nasoslar va kompressorlar to’g’risida taqdimotlar namoyish etiladi: a) Hajmiy rotorli nasoslarning ishlash prinspiga oid chizma b) shesternyali nasoslar, plastinkali nasoslar, vintli nasoslarning tuzilishiga doir chizma. v) porshenli kompressorlarni tuzilishiga doir chizma.
2.4. Talabalarga mavzuning asosiy tushunchalari, teorema va natijalariga e’tibor berish va yozib olish ta’kidlaydi.
2.1. Eshitadi. Navbat bilan bir-birini takrorlamay atmalarni aytadi. O’ylaydi, javob beradi.
Javob beradi va to’g’ri javobni eshitadi. 2.2. Sxema va jadvallar mazmunini muhokama qiladi. Savol berib asosiy joylarni yozib oladi. 2.3. Eslab qoladi, yozadi. Har bir savolga javob berishga harakat qiladi. Ta’rif formulalar, teoremalarni yozib oladi.
3- bosqich. Yakuniy (10 min.)
3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalarni asosiy masalarga qaratadi. Faol istirok etgan talabalarni rag’batlantiradi. Mustaqil ish uchun vazifa: "Hajmiy rotorli nasoslar va kompressorlar" so’ziga klaster tuzishni vazifa qilib beradi, baholaydi.
3.1. Eshitadi aniqlashtiradi.
3.2. To’shiriqni yozib oladi.
15-MA’RUZA: TAQSIMLASH, TEKSHIRISH VA SOZLASH USKUNALARI
Vaqti - 2 soat
Talabalar soni: 40-50 nafar
O’quv mashg’ulotining shalki
Kirish, vizual ma’ruza
Ma’ruza mashg’ulotining rejasi
1. Drossel qurilmalarining vazifasi ishlash printsipi va xarakteristikasi.
2. Filtrlar
3. Gidroakkumulyatorlar.
4. Gidrochiziqlar.
O’quv mashg’ulotining maqsadi: “Taqsimlash, tekshirish va sozlash uskunalari” talabalarda tushuncha hosil qilish. Ularning muvozanat shartlarini o’rgatish.
pedagogik vazifalar: - Taqsimlash qurilmalari bilan tanishish, bu qurilmalarning turlari, klapanlarning ishlash prinsьlari va xarakteristikalari haqida tushuncha berish.
O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: - Drossel qurilmalarning tuzilishi ishlash prinsьi va vazifasi, gidro’nevmoyuritmalar ishlashida yordamchi qurilmalar vazifalari va tuzilishi, gidrmashinalarni ishlatishda texnika hafvsizligi qoidalariga rioya qilish – haqida tushunadi;
O’qitish uslubi va texnikasi.
Vizual Ma’ruza, blits –so’rov, bayon etish, klaster.
O’qitish vositalari
Ma’ruzalar matni, proyektor, tarqatma materiallar, grafik organayzerlar.
O’qitish shakli
Jamoa, guruh va juftlikda ishlash.
O’qitish shart-sharoiti
proektor, komьyuter bilan jihozlangan auditoriya.
Bosqichlar, vaqti
Faoliyat mazmuni
O’qituvchi
Talaba
1-bosqich. Kirish (10 min.)
1.1. Mavzu, uning maqsadi, O’quv mashg’ulotidan kutilayotgan natijalar ma’lum qilinadi.
1.1. Eshitadi, yozib oladi.
2- bosqich. Asosiy (60 min.)
Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajasini aniqlash uchun tezkor savol-javob o’tkaziladi.
a)Drossel qurilmalarning vazifasi, ishlash printsipi va xarakteristikasi haqida ayting
b) Filtrlar haqida tushuntiring
v) Gidroakkumulyatorlar haqida tushuntiring
g) Gidrochiziqlar haqida tushuntiring
2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda Ma’ruzani bayon etishni davom etadi.
2.3. Drosselb qurilmalari haqidagi taqdimotlar namoyish etiladi:
a) Drossell qurilmalariga doir chizmalar
b) Zolotnikli boshqaruvchi drossel chizmasi
v) palstinkali sodda filtr chizmasi haqidagi taqdimotlar namoyish etiladi. Drossel qurilmalarining vazifasi nimadan iborat?
2.4. Talabalarga mavzuning asosiy tushunchalari, teorema va natijalariga e’tibor berish va yozib olish ta’kidlaydi.
2.1. Eshitadi. Navbat bilan bir-birini takrorlamay atmalarni aytadi. O’ylaydi, javob beradi.
Javob beradi va to’g’ri javobni eshitadi.
2.2. Sxema va jadvallar mazmunini muhokama qiladi. Savol berib asosiy joylarni yozib oladi.
2.3. Eslab qoladi, yozadi. Har bir savolga javob berishga harakat qiladi. Ta’rif va teoremalarni yozib oladi.
3- bosqich. Yakuniy (10 min.)
3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalarni asosiy masalarga qaratadi. Faol istirok etgan talabalarni rag’batlantiradi. Mustaqil ish uchun vazifa: " Taqsimlash, tekshirish va sozlash uskunalari " so’ziga klaster tuzishni vazifa qilib beradi, baholaydi.
3.1. Eshitadi aniqlashtiradi.
3.2. To’shiriqni yozib oladi.
