GiRİŞ canliliğin tanimi

42 
Şekil 3
-21. E
nzim çalışmasında kilit
-anahtar modeli 
Enzimler hiçbir değişime uğramadan tepkimelerden ayrılırlar. Bu nedenle aynı tepkime 
çeşidinde defalarca kullanılabilirler. 
Ya
pısı bozulan enzimlr yıkılır ve yeniden sentezlenir. 
Enzimler genelde belirli bir tepkimeye özgüdür. Bu nedenle her hücrede tepkime çeşidi 
kadar enzim çeşidi bulunur. Enzimlerin çoğu tersinirdir. Tepkimeleri iki yönlü 
gerçekleştirirler. Kırmızı kan hücrelerinde karbondioksit taşınımında görev alan karbonik 
anhidraz enzimi tersinir çalışan enzimlere örnektir (Şekil 
3-22). Sindirim enzimleri tersinir 
değildir. Tepkimeleri tek yönlü gerçekleştirirler. 
CO
2
+ H
2
O
karbonik anhidraz
H
2
CO
3
 
Şekil 
3-22
. Karbonik anhidraz enziminin çalışması
 
3-18
Enzim İşleyişinin Özellikleri
 
Aşağıdaki ifadeler, enzim faaliyeti için çoğunlukla geçerlidir.
Az 
miktarda enzim, çok miktarda substratın tepkimesine neden olabilir
. 
Bir enzim-substrat
kompleksinin oluşması ve tepkimenin meydana gelmesi için gerekli zaman çok kısadır. 
Enzimler çok hızlı çalışırlar
. 
Tek bir enzim molekülü, her bir saniyede binlerce substrat 
tepkimesini katalizleyebilir. 
Örneğin, hücresel solunum sonucu zehirli bir molekül olan 
hidrojen peroksit (H
2
O
2
) oluşur. Karaciğer hücrelerinde katalaz enziminin varlığında 
saniyede beş milyon 
H
2
O
2
, su oksijene yıkılabilir. Katalaz enziminin yokluğunda aynı 
miktarda H
2
O
2
’nin yıkımı üç yüz yıl alır. Bu yüzden, herhangi
bir enzimin, belirli bir anda 
sadece küçük bir miktarının hücre içinde
bulunmasına gereksinim duyulur.