58
hücrenin besinlerden enerji açığa çıkarması işlemi ile bu enerjinin hücrenin kendisi ve bir
bütün olarak organizmanın canlılık işlevlerinin yararına sunulması
değerlendirilmektedir.
Hücresel solunum, organizmaların hücrelerinde,
besinlerdeki
biyokimyasal enerjiyi
ATP’ye dönüştüren ve atık ürünler açığa çıkaran bir dizi metabolik tepkimeler ve
işlemlerden ibarettir.
Hücresel solunumun
içerdiği bu tepkimeler
, bir
molekülün
yükseltgenmesine ve diğer bir molekülün indirgenmesine yol açan yıkım reaksiyonlarıdır.
Hayvan ve
bitki hücrelerinde hücresel solunumda yaygın olarak kullanılan besinler glikoz,
aminoasitler ve yağ asitleridir ve en fazla oksidize olan (yükseltg
enen) ara
cı
(elektron
alıcısı) moleküler oksijen
(O
2
)’
dir.
Bakteriler ve archaea (bakteriler) lithotroph da olabilmektedirler ve bu organizmalar
elektron verici ve alıcıları olarak, kükürt, metal iyonları, metan ve hidrojen gibi büyük bir
çeşitlilikteki inorganik molekülleri kullanarak hücresel solunum yapabilirler.
Hücresel
solunumda son elektron alıcısı olarak oksijeni kullanan organizmalar
aerobik
olarak
nitelendirilirler, diğer yandan son elektron alıcısı olarak
oksijeni kullanmayanlar ise
anaerobik
olarak nitelenirler.
Hücresel solunumda açığa çıkan enerji
,
depo edildiği ATP
sentezinde kullanılır.
ATP’de depolanan enerji, biyosentez,
hareket veya moleküllerin
hücre zarından geçişini içeren
,
enerji gerektiren değişik işlemler için kullanılabilmektedir
.
ENERJİNİN DEPOLANMASI VE AKTARIMI
6-2 ATP ve ADP
Hücre solunumu sırasında açığa çıkan enerji doğrudan kullanılmaz. Önce
ATP
olarak
kısaltılan,
adenozin trifosfat
denilen bir bileşiğin moleküllerinde “denk” yapılır.
Şekil 6
-1
ATP molekülünün yapısını göstermektedir.
Dostları ilə paylaş: