68 kullanışlı olmayan çok küçük bir birimdir. Besinlerin enerji içeriklerini ölçmek için
kullanılması tercih edilen birim
kilokalori dir. Bir kilokalori bin kaloridir ve 1 kilogram
suyun sıcaklığını 1
0
C yükseltmek için gerekli ısı miktarıdır.
Tablo 7- 1. İnsan Metabolizması İçin Önemli Besinler Besin
İşlevleri
Kaynakl
arı
Karbonhidratlar
(şeker & nişasta)
Vücut işlemlerine enerji sağlar
Şeker: meyve ve
çay şekeri,
tatlılar, şuruplar, pelt
e Nişasta : ekmek,
tahıl, patates,
pirinç, mısır, bakla, makarna
Katı yağlar ve
Sıvı yağlar
Enerji sağlar; vücutta yakıt olarak
depol
anır
Margarin, tereyağı, pişirme
yağları, et yağı, kabuklu mey.
Proteinler
Büyüme ve vücut dokularının
onarımı; enerji sağlayabilir
Et, süt, balık, yumurta, fasulye,
bezelye
Su
Kimyasal tepkimeler için çözücü,
materyallerin taşınımı
İçme suyu ve diğer iç
ecekler;
çoğu yiyecekler; metabolik su
Mineraller
Vücudun yapımı; metabolizmanın
düzenlenmesi
Et, süt, sebzeler, meyve
Kalsiyum
Kemikleri ve dişleri yapar; normal
kas hareketi ve kanın pıhtılaşması
için gerekli
Süt ve süt ürünleri, yapraklı
sebzeler, meyveler
Fosfor
ATP, ADP v.b.’nin yapısal parçaları;
kemikleri yapar
Süt ve süt ürünleri, yapraklı
sebzeler, meyveler
Demir
Hemoglobinin bileşeni
Karaciğer, kırmızı et, yumurta,
yeşil yapraklı sebzeler
İyot
Tiroid hormonunun bileşeni
Deniz ürünleri, iyotlu
sofra tuzu
Vitaminler
Çoğu metabolik reaksiyonlarda
koenzim olarak ödev yapar.
Hastalıklara yenik düşmeyi önler
Değişik besinler
A
Büyüme, gece görme yeteneği
Sebzeler, meyve
D
Sağlıklı kemik ve dişler için,
raşitizmi önler
Yumurta, et, süt
C
Vücut dokularını sağlıklı tutar,
iskorbütü önler
Narenciyeler, domates
B (bileşik)
Hücre metabolizmasında koenzimler
Karaciğer, yumurta, süt, katkılı
ekmek, tahıl ürünleri
Bir kalorimetrenin kullanılmasıyla, 1 gram karbonhidrat veya 1 gram proteinin serbest
bıraktığı ısı miktarı yaklaşık 4 kilokalori olarak belirlenmiştir. Diğer taraftan, 1 gram yağ 9
kilokalori ısı salar. Yağ, aynı ağırlıktaki karbonhidrat veya proteinden iki kattan daha fazla
kalori içerir.
Kilo kaybetme perhizlerinin çoğunda yağ tüketiminin kısıtlanması bundandır.
69 Bireylerin günlük kalori gereksinimleri değişiktir. Genel olarak gençler yaşlılardan,
erkekler kadınlardan, faal olanlar faal olmayanlardan daha fazla kaloriye gereksinim
duyarlar. Yiyecekleri, ihtiyacından çok kalori içerenler kilo
alır, az olanlar kilo kaybeder.
