7- 3 Beslenme Türleri Organizmaların ihtiyaç duydukları besinleri sağlamalarının iki temel yolu vardır. Bazı
organizmalar bu besinleri basit inorganik maddelerden yapma ya da sentezleme
yeteneğindedir. Bu organizmalar
ototroflar dir. Yeşil bitkiler, yeşil algler ve değişik diğer
mikroorganizma çeşitleri ototroftur. Ototrofların pek çoğu, kendi organik bileşiklerini
yapmak için ışık enerjisi ile çevrenin karbondioksit ve suyunu kullandıklarından
fotosentetiktirler. Bu organizmalara
fototroflar denir. Bununla birlikte, bazı ototrof bakteri
çeşitleri, enerji kaynağı olarak ışık kullanmazlar. Bunlar kemosentetiktir, enerjiyi, özel
kimyasal tepkime çeşitlerinden sağlarlar. Bu organizmalara
kemotroflar denir. Kendi
organik besinlerini sentezleyemeyen organizmalar
heterotroflar dır. Bütün hayvanlar ve
belirli mikroorganizma çeşitleri heterotroftur. Bu tür organizmalar besin içeriklerini diğer
bitki veya hayvanların hazırladığı besinlerden almak veya yemek zorundadırlar.
7-4 Sindirim Bir organizmada hücrelerin kullanacağı bir besinin, mutlaka hücre zarlarından geçmesi
gerekir. Yiyeceklerdeki besin molekülleri, çoğunlukla hücre zarlarından geçemeyecek
büyüklüktedir. Bu yüzden, hücrelerin kullanacağı besin moleküllerinin çoğunun daha
küçük ve basit şekillere parçalanması gerekir. Besin moleküllerinin parçalandığı bu işleme
sindirim denir.
Sindirim terimi çoğunlukla, besinlerin basit bileşiklere kimyasal parçalanmasını ifade
der. Pek çok organizmada, besin parçaları kimyasal değişikliğe uğramadan, önce kesilir,
ezilir ya da küçük parçalara ayrılır. Bu işlem besinlerin mekanik parçalanmasını sağlar.
Kimyasal sindirim, besin taneciklerinin yüzeyinde görev yapan, sadece sindirim enzimleri
tarafından yürütülür. Böylece, mekanik parçalanma, daha fazla besin yüzeyini sindirim
enzimlerinin işleyişi ile karşı karşıya getirerek, besinleri, daha hızlı bir kimyasal sindirim
için hazırlar. Kimyasal sindirim, mekanik sindirim gibi değişik evrelerde meydana gelir.
Büyük moleküller daha küçük moleküllere bölünür, arkasından bunlar daha da basit
şekillere parçalanır. Kullanılabilir en basit sindirim ürünleri, sindirimin son ürünleridir.
Omurgalı hayvanların sindirim organları omurgasızlara göre daha fazla farklılık
gösterir. Omurgalılar, kullandıkları besin çeşidine göre