birinchidan,
“Davlat xizmati to‘g‘risida” gi
Qonun loyihasi ishlab chiqilib, muhokama
qilinayotgan bo‘lsa-da, hali hamon mazkur Qonun qabul qilinganicha yo‘q. Shu sababdan “Davlat
xizmati to‘g‘risida” gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini, shuningdek davlat xizmatchilarining
Axloq kodeksini qabul qilish, mazkur normalarda davlat xizmatchilarining o‘z
faoliyatini olib
borish jarayonida amal qilishi lozim bo‘lgan hamda korrupsiyani vujudga kelishiga imkon yaratib
beruvchi sabab va shart-sharoitlarni oldini olishga qaratilgan meʼyorlar aks ettirilishi maqsadga
muvofiqdir;
ikkinchidan,
xalqaro va ilg‘or xorijiy davlatlar tajribasini chuqur o‘rgangan holda davlat
xizmatchilarining mol-mulki, daromadlari hamda katta hajmdagi harajatlarini deklaratsiya qilishni
tartibga soluvchi normalarni milliy qonunchilik tizimiga implemenetatsiya
qilish maqsadga
muvofiqdir. Bu esa o‘z navbatida mansabdor shaxslarning mol-mulkidagi o‘zgarishlarni
muntazam ravishda kuzatish imkoniniyatini beradi, deklaratsiyalarning ommaviyligi, yaʼni
jamoatchilik uchun ochiqligi esa ularning korrupsiyaga qarshi kurashishdagi
ahamiyatini yana-da
oshirishi shubhasizdir.
O‘ZBEKISTON
ham korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha qator chora-tadbirlarni amalga
oshirmoqda. So‘nggi yillarda, bu illatga qarshi kurash bo‘yicha aniq maqsadli strategiya
belgilandi.
Jumladan, 2017 yilda “Korrupsiyaga qarshi kurash to‘g‘risida”gi Qonunning qabul
qilinishi ham jamiyatimizda bu illatga qarshi kurashning yangi bosqichini belgilab berdi. Mazkur
qonun bilan korrupsiya, ya’ni poraxo‘rlik, mansabdan foydalangan holda qonunni suiiste’mol
qilish,
tanish-bilishchilik, qarindosh-urug‘chilik, iste’dodli kadrlarning o‘sishiga to‘siq bo‘lish,
inson huquqlarini buzish, tama’girlik qilish kabi holatlarda,
bunday qabihliklarni amalga
oshirganlar uchun davlatning qat’iy jazosi muqarrarligi aniq ravshan belgilandi.
Qabul qilingan qonun hujjatlari o‘zining samarasini bera boshladi. Xususan, mamlakatda
byudjet ochiqligining ta’minlanishi, O‘zbekiston turli xalqaro reytinglarida (“Xalqaro baxt
indeksi”da 47-o‘rin, “Qonuniy tartiblarga itoat qilish indeksi”ga ko‘ra 2-o‘rin va h.k.) ko‘tarilib
borayotganligi ahamiyatli.
Shu o‘rinda qonun hujjatlarini hayotga tatbiq etishda quyidagi jihatlarga alohida e’tibor
qaratish maqsadga muvofiq.
Bular:
- OAVning shu yo‘nalishdagi faoliyatini yanada rivojlantirish,
korrupsiya holatlarini
aniqlash, oqibatlarini yoritish borasidagi faoliyatini rag‘batlantirib borish mexanizmini joriy etish,
Oliy Majlis palatalarida Qo‘mitalar, Fraksiyalar yig‘ilishlari, Yalpi Majlislari, shuningdek,
Vazirlar Mahkamasi va uning barcha darajadagi tuzilmalarida bo‘layotgan yig‘ilishlarida
OAVlarining cheklovlarsiz ishtirok etishini kafolatlash;
- aholining turmush farovonligini oshirish va mehnatga munosib haq to‘lashni eng dolzarb
masalasi hisoblangan “Iste’mol savatchasi”ni joriy etishni tezlashtirish;
- diniy ulamolarimiz masjid va madrasalarda muntazam ravishda korrupsiya va uning salbiy
oqibatlari xususida targ‘ibotlar olib borish;
- “Korrupsiyadan xoli hudud” nominatsiyasi bo‘yicha keng jamoatchilik o‘rtasida ijtimoiy
so‘rovlar tashkil etish orqali, tanlovlar o‘tkazish;
- olimlar, tadqiqotchilar va izlanuvchilarning korrupsiyaga qarshi kurash bo‘yicha tadqiqot
natijalarini amaliyotga joriy etish mexanizmini rivojlantirish, innovatsion yondashuvlarni qo‘llab-
quvvatlash;
- aholi tomonidan eng ko‘p
murojaat etiladigan jabhalar, xususan, korrupsiya alomatlari
bo‘lishi mumkin bo‘lgan tarmoqlarda kafolatlangan shaffof elektron tizimni joriy etish. Masalan,
navbatlarning elektron shaklini yaratish va muntazamligini ta’minlash.