Guliston davlat universiteti pedagogika va psixologiya kafedrasi oila pedagogikasi

“Umumiy psixologiya”
– psixologik hodisalarning umumiy qonuniyatlarini 
nazariy va amaliy jihatdan o’rgangan holda ruhiyat va shaxs xulq-atvori mohiyati 
yuzasidan eng umumiy tushunchalarni beruvchi fan. Ota-onalarning “Umumiy 
psixologiya” asoslari borasidagi bilimlarga ega bo’lishlari farzandlarning ruhiy 
holatlari, xulq-atvorlarini to’g’ri baholash, ularda ruhiyat salomatligini ta’minlash, 
ijobiy xulq-atvorni tarbiyalashga imkon yaratadi. Mazkur fan asoslariga oid 
bilimlarga ega bo’lish, shuningdek, ota-onalar tomonidan oilada sog’lom 
psixologik muhitning yaratilishi, oila a’zolari o’rtasida ijtimoiy munosabatlarni 
oqilona tashkil etilishiga zamin yaratadi. Qolaversa, ota-onalarning umumiy 
psixologik bilimlarga egaliklari farzandlarning komil inson bo’lib voyaga 
etishlarin ta’minlashga erishishda, shuningdek, farzandlarning ruhiyati va xulq-
atvoriga ijobiy ta’sir etishda qo’l keladi.
“Ijtimoiy psixologiya”
– ijtimoiy sub’ektlarning turli ijtimoiy guruhlardagi 
xulq-atvori va faoliyati qonuniyatlarini, shuningdek, ushbu guruhlarning 
psixologik xususiyatlari o’rganuvchi fan. Mazkur fan asoslari ota-onalarga ijtimoiy 
hamkorlikka asoslangan munosabatlar jarayonida sub’ektlarda yuzaga keladigan 
g’oya, tasavvur, kechinma, his-tuyg’u hamda kechinmalar, shakllanadigan xulq-
atvor mohiyatini anglash imkoniyatini yaratadi. Mazkur bilimlarga tayangan holda 
ota-onalar oila a’zolari o’rtasidagi ijtimoiy munosabatlarning farzandlar ongi va 
xulq-atvoriga ta’sirini etarlicha baholay oladi. Har qanday ijtimoiy munosabatning 
bola shaxsiga ko’rsatadigan ta’siri yuqori ekanligini anglagan holda bu jarayonda 
imkon qadar oila a’zolari tomonidan salbiy hissiyotlarni ifodalanishining oldini 
olish tadbirlarini ko’radilar. Aksincha, ijobiy – o’zaro yordam, bir-birini qo’llab-
quvvatlashga, hamdardlikka asoslangan munosabatlarni yanada rivojlantirish 
choralarini belgilashga urinadilar. Fan asoslarini o’rganish orqali ota-onalar oila 
muhitida namoyon bo’ladigan har bir munosabatning sabab va oqibatlari 
o’rtasidagi aloqani anglashni o’rganadilar. Bu boradagi bilimlarning takomillashib 

---

15 
borishi esa oila hayotini, faoliyatini to’g’ri, oqilona tashkil etishga doir tajribaga 
ega bo’lishlarini ta’minlaydi.