“Boshlang’ich ta’lim pedagogikasi” – boshlang’ich sinf o’quvchilarining
yosh, psixologik xususiyatlarini inobatga olgan holda ularni o’qitish va tarbiyalash
jarayonining mazmuni, qonuniyatlari, tamoyillari, tarkibiy tuzilmasi, shakl, metod
va vositalarini o’rganadigan fan bo’lib, u oilada bolalar tarbiyasini tashkil etishda
boshlang’ich ta’lim yoshidagi bolalarning yosh, psixologik xususiyatlariga
tayanish imkoniyatini ta’minlaydi. Boshlang’ich sinf o’quvchilarini maktab
ta’limiga samarali moslashishlarini ta’minlashda ona-onalarga yaqindan yordam
beradi. Bu yosh davri bolalarini to’g’ri tarbiyalashda ularning qat’iy belgilangan
kun tartibiga ega bo’lishlari, o’qish va o’yin faoliyatini uyg’unlashtira olish
maqsadga muvofiqdir.
“Pedagogika nazariyasi va amaliyoti” – muayyan tizim asosida tashkil
etiladigan pedagogik faoliyat, ta’lim-tarbiyaning mazmuni, shakli, metod va
vositalari, shuningdek, pedagogik fikrlarning paydo bo’lish va rivojlanish tarixini,
turli davrlarda bola tarbiyasini tashkil etishga oid bilimlarning shakllanishini
tadqiq qiluvchi fan. Ushbu fan oilada farzandlar tarbiyasini tashkil etishda ota-
onalarni insoniyat, xususan, o’zbek xalqi tomonidan to’plangan tarixiy tajriba bilan
yaqindan tanishtirishga xizmat qiladi. Xususan, xalq pedagogikasining etakchi
g’oyalari, bolalarda ijobiy sifatlarni tarbiyalash, ulardagi salbiy odatlarni bartaraf
etishda qo’llaniladigan xalqona pedagogik faoliyatning samarali, shakl, metod
hamda vositalar, oilada farzandlar tarbiyasini tashkil etishga nisbatan milliy
yondashuvning o’ziga xos jihatlariga oid ma’lumotlar bilan ota-onalarni
tanishtirishda “Pedagogika nazariyasi va amaliyoti” fani o’ziga xos o’rin tutadi.
“Ijtimoiy pedagogika” – shaxsni ijtimoiylashtirish qonuniyatlari, voyaga
etmaganlar bilan bog’liq ijtimoiy muammolar (pedagogik qarovsizlik, bolalar
ichkilikbozligi, voyaga etmaganlar, jinoyatchiligi, giyohvandligi va fohishabozligi
kabilar)ni pedagogik nuqtai nazardan hal qilish, ijtimoiy pedagogik faoliyatni
samarali tashkil etish texnologiyalarini yaratish masalalarini o’rganadigan fan. Oila
tarbiyasini tashkil etishda ota-onalarning “o’tish davri” – o’smirlikning o’ziga xos
xususiyatlari, bu davrda o’smirlar xulqida kuzatiladigan pedagogik og’ish,
o’smirlarni to’g’ri tarbiyalash yo’llari, shakl, metod, vositalari, shuningdek,
ularning shaxsida ko’zga tashlanadigan salbiy sifatlarni bartaraf etishga oqilona
yondashuv, o’smir hamda o’spirinlarni ijtimoiy-foydali mehnatga jalb etishning
pedagogik afzalligi kabilardan xabardor qilishda “Ijtimoiy pedagogika” fani
muhim ahamiyatga ega. Qolaversa, mazkur fan ota-onalarni pedagogik
qarovsizlik,
bolalar
ichkilikbozligi,
voyaga
etmaganlar,
jinoyatchiligi,
13
giyohvandligi va fohishabozligi kabi salbiy ijtimoiy illatlardan muhofaza qilish,
voyaga etmaganlarda sog’lom turmush tarzi ko’nikmalarini muvaffaqiyatli
shakllantirishga oid nazariy hamda amaliy bilimlar bilan qurollantiradi.