Belgilar
|
Rahbarlik turlari
|
|
|
Avtokratik rahbar
|
Demokratik rahbar
|
Liberal rahbar
|
1.
|
Qaror qabul qilishda
|
Yakkabosh, jamoa fikri bilan hisoblashmaydi
|
Jamoa fikri bilan hisoblashadi
|
Ko’rsatmaga binoan ish tutadi
|
2.
|
Qaror yechimlarini bo’ysinuvchilarga etkazishda
|
Yozma va og’zaki buyruq, ko’rsatma orqali
|
Taklif orqali
|
Iltimos qilish, yalinish orqali
|
3.
|
Ma’suliyatni taqsimlash orqali
|
To’la to’kis rahbar qo’lida
|
Vakolatiga binoan
|
To’la-to’kis ijrochilarning fikriga binoan
|
4.
|
Bo’ysinuvchilarning tashab-buskorligiga
|
Yo’l qo’yadi
|
Rahg’batlan-tiradi va foydalanadi
|
To’la- to’kis tayanadi
|
5.
|
Kadrlarni tanlashda
|
Kuchli raqobat-doshlardan qutilish tarafdori
|
Ishchan, bilimdon xodimlarga mo’ljal oladi va ularning o’sishiga yordam beradi
|
Beparvo
|
6.
|
Bilimga bo’lgan munosobatda
|
Hamma narsani o’zim bilaman deb hisoblaydi
|
Mutassil o’qiydi va qo’l ostidagi bo’ysinuvchilardan ham shuni talab qiladi
|
E’tiborsiz, baribir, beparvo
|
7.
|
Muomalada
|
Salbiy, masofa saqlaydi
|
Ijobiy muloqatda kirishimli va faol
|
Tashabbus ko’rsatmaydi
|
8.
|
Bo’isinuvchilariga nisbatan
|
Kayfiyatiga qarab muomala qiladi, asabli
|
har xil, talabchan, xayrihoh
|
Talabchan emas, muloyim
|
9.
|
Intizomga nisbatan
|
Qattiq, formal, yuzaki
|
Maqsadga muvofiq talab qiladi
|
Yumshoq yuzaki
|
10.
|
Rag’batlantirish-ga nisbatan
|
Onda sonda rag’batlantirib tez-tez jazolash tarafdori
|
Onda-sonda jazolab tez-tez rag’batlantirish tarafdori
|
Aniq mo’ljali yo’q
|
Ucell kompaniyasi.
Ucellda xodimlarni boshqarish uslubi avtokratik usul hisoblanadi.
Avtoritar shaxs (lot. Auctoritas - kuch, ta'sir) - bu muhokama qilishni, e'tiroz bildirishni va undan ham ko'proq qarshilik ko'rsatishni yoqtirmaydigan hukmron shaxs. Rahbarning bunday boshqaruv uslubi - avtoritar - stressli vaziyatlarda oqlanadi: urushlar, inqirozlar, epidemiyalar va hokazo, chunki bunday odam tez harakat qiladi va mas'uliyatni o'z zimmasiga oladi. Suhbatlarda qattiq va murosasiz. Avtoritar rahbarlar hukumatning eng yuqori pog'onasiga ko'tarilib, o'z pozitsiyalarini muvaffaqiyatli saqlab qolishadi. Bunday etakchilik uslubi Rossiyada boshqalarga qaraganda ko'proq tarqalgan. Buni yirik kompaniyalar, fabrikalar, ijodiy jamoalar va armiyada to'liq oqlash mumkin. Xarid qilish yoki tasdiqlash bo'yicha muzokaralar qattiq rejimda, chegaragacha qizigan muhitda amalga oshiriladi. Avtoritar rahbar butun hokimiyatni o'z qo'lida to'playdi va hatto hech kimga uning tomonidan tajovuz qilishiga yo'l qo'ymaydi. Qo'l ostidagilar qattiq nazorat ostida va doimiy ravishda turli tekshiruvlardan o'tadilar.
1968 yilda Boston konsalting guruhining asoschisi Bryus Xenderson barqaror foyda o‘sishi strategiyasini taklif qildi.
Strategiyaning mohiyati: kompaniya katta investitsiyalarni talab qilmaydigan foydali sohalardan pul olib, tez rivojlanayotgan yangi loyihalarga sarmoya kiritishi kerak.
Boston matritsasi metodologiyasiga ko'ra," yulduzlar " eng yaxshi savdo ko'rsatkichlari va bozor ulushiga ega kompaniyalar hisoblanadi. Ular eng ko'p daromad keltiradilar va bunday firmalar uchun asosiy vazifa bozor ulushini saqlash va oshirishdir. Biroq, "yulduzlar" yuqori o'sish sur'atlarini saqlab qolish uchun jiddiy investitsiyalarni talab qiladi. Ushbu toifadagi kompaniyalar qimmat bo'lsa-da, ko'pincha ular kengayishni qo'llab-quvvatlash uchun olingan kreditlar bilan yuklanadi.
"Sog'in sigirlar", shuningdek," pul sumkalari " ham yuqori bozor ulushiga ega, biroq ayni paytda sotishning past o'sish sur'atlarini ko'rsatmoqda. Bunday kompaniyalar barqaror yuqori foyda keltiradi, bu deyarli o'smaydi: ma'lumki, bozorning etarlicha katta qismini egallab olgach, ulushni ko'paytirish juda qiyin. Mutaxassislarning ta'kidlashicha, "sog'in sigirlar" biznesini juda kengaytirishga urinmaslik kerak, chunki bu teskari ta'sirga olib kelishi mumkin. Bunday kompaniyalar ehtiyotkorlik va ehtiyotkorlik bilan nazorat qilinishi kerak. "Pul sumkalari" deyarli hech qanday investitsiyalarni talab qilmaydi, ammo ularning daromadlari egasining portfelidagi boshqa istiqbolli kompaniyalarni, masalan, yulduzlar toifasidan foydalanish uchun foydalidir.
Boston matritsasi metodologiyasiga ko'ra, kompaniyalarning eng umidsiz guruhi "itlar" ("cho'loq o'rdak", "o'lik yuk") deb ataladi. "Itlar" ning o'sish sur'ati past, ularning nazorati ostida bozor ulushi past va odatda bunday kompaniyalar past rentabellikdagi mahsulotni ishlab chiqaradilar. Bunday biznesni boshqarish juda qiyin va Boston guruhining maslahatchilari"itlardan" qutulishni tavsiya qiladilar.
Kompaniyalarning eng qiziqarli toifasi - "qiyin bolalar", ular" qorong'u otlar "("yovvoyi Mushuklar","savol belgilari"). Bunday kompaniyalar hali ham kichik bozor ulushi bilan ajralib turadi, ammo yuqori o'sish sur'atlari. Kelajakda ular "yulduzlar" va "itlar" ga aylanishi mumkin, shuning uchun "qiyin bolalar" ga sarmoya kiritishdan oldin ularni diqqat bilan o'rganish kerak. Bu venchur investorlar katta ishtiyoq bilan investitsiya qilgan kompaniyalar kategoriyasidir, moliyalashtirish ehtimoli esa kompaniya "yulduzlar"ga qanchalik yaqin bo'lsa, shuncha yuqori bo'ladi.
Ucell kompaniyasi xizmat ko’rsatuvchi kompaniya bo’lganligi uchun daromadi abonentlarga xizmat ko’rsatishdan keladi. Uning Boston modelini ham qulayroq xizmatiga nisbatan tuziladi.
Dostları ilə paylaş: |