zamon talabiga javob beradigan tinglab o’qitish texnologiyalarini ishlab chiqish va
rivojlantirish nihoyatda muhim hisoblanadi. Tinglash chet tilini o’rganishni
boshlaganlar uchun eng ko’p qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi. Boshqa tomondan,
nutq faoliyatining bu turi ingliz tilini o’rgatish uchun kuchli vositadir.
Tabiiy nutq aloqasi sharoitida nutq faoliyatining ushbu turining ulushi juda
katta, agar ta’sirni hisobga olsak zamonaviy odam radio va televideniya kabi
ommaviy axborot vositalari maktab sharoitida tinglash doirasi o’qituvchi nutqini
tinglash va tushunishni, sinfdoshlarning xabarlarini va lentada o’qilgan matnlarni o’z
ichiga oladi.
Tinglash jarayonida odamning barcha asosiy analizatorlari o’zaro ta’sir qiladi.
Nutqni tinglash jarayonida tinglovchi qabul qilingan ma’lumotni talaffuz qiladi,
vizual analizator esa nutqni idrok etishni sezilarli darajada osonlashtirishi mumkin.
Tinglashda analizatorlardan tashqari, chet tilini o’rganishning dastlabki bosqichida
ichki talaffuz shakliga ega bo’lgan ichki nutq muhim rol o’ynaydi.
Nutq faoliyatining ushbu turining ichki mexanizmining asoslari quyidagilar:
aqliy jarayonlar
eshitish sifatida idrok etish,
diqqat, til vositalarini tan olish,
ularni aniqlash, tushunish,
oldindan ko’rish,
guruhlash, umumlashtirish,
xotirada saqlash,
xulosa chiqarish, ya’ni birovning fikrini qayta tiklash va unga adekvat javob
berish.
Har qanday inson faoliyati singari, tinglash ham uch bosqichni o’z ichiga olgan
ko’p bosqichli, ierarxik tuzilishga ega:
Dostları ilə paylaş: |