HƏZİNİ “HƏDİSİ-ƏRBƏİN” TƏRCÜMƏSİ

یا ایها الذین آمنوا قوا انفسکم واهلبکم نار اوقودها

الناس و الحجارة علیها ملایکهَ غلاظ شداد لایعصون

الله ما امرهم و یفعلون ما یوَمرون^

Qullara eylər xitab ol müstəan

Kim, əya möminlər, eşidiŋ əyan.

Nəfsiŋizlən əhliŋizi der İlah,

Qorxub oddan hifz ediŋ, qılmıŋ günah.

Tutruği adəmdür damunuŋ qamu,

Dəxi daşlardır,-dedi,-ol fərdi-Hu.

Dari-mülklər anıŋ üstində yəqin,

Hər birisidür bəqayət səhmgin.

Asi olmazlar Həqq əmrinə olar,

Kim, qılurlar hər nə der ol dadgər.

Oxıdım bu ayəti çün ol zəman,

Bir ucadan nə’rə urdı nagəhan.

Bir necə hayxırdı, əpsəm oldı pəs,

Gəlmədi heç dəxi andan sonra səs.

Getdim andan yoluma ol dəm rəvan,

Sübh irişdi, aləm oldı çün əyan.

Ol yerə gəldim ki, əhvalı biləm,

Ol nə halətdir, anı mə’lum edəm.

Bir cəmaət oldı, gördüm aşikar,

Ağlaşurlar cümləsi üryanü zar.

Bir əcuzə orada eylər büka,

Gögə dutub yüzini, eylər nida

Kim, o şəxsiŋ anəsi imiş məgər,

Göz yaşını töküb edər növhələr.

Söylər idi ağlayub ol binəva,

Həqq-təala görəyim versün cəza.

Ol kişi kim, oğlum öldürdi mənim,

Odə düşmiş uş yanar canü tənim.

Oğluŋı kim öldürüpdür?-dedilər,

Anıŋ əhvalın bizə vergil xəbər.

Dedi ki, durmışdı, qılurdı nəmaz,

Eylər idi Xaliqə ərzü niyaz.

Bir kişi gecə içində nagəhan,

Oxıdı bu ayəti kim, ol zəman

Kim, içi dolu əzab idi anıŋ,

Möhnətü xövfü iqab idi anıŋ.

Ol xitabi çün eşitdi aşikar,

Düşdi can ismərlədi biixtiyar.

Dedi Mənsur ibn Əmmar ol gecə,

Düşdə gördüm ol cəvani gör necə.

Söylədim ki, Həqq səniŋlə neylədi?

Halını durdı maŋa ərz eylədi.

Dedi: Həqq verdi məratib kim, maŋa

Kim, şəhidi-Bədrə qılmışdı əta.

Bədr günində şəhid olanlara,

Ol səvabi yazmış idi anlara.

Həm məni dəx qıldı anlardan biri,

Aqil isəŋ aŋləgil sən bu sirri.

Mən aŋa sordum yenə ki, nə səbəb,

Həqq saŋa qıldı bu lütfi, ey əcəb?

Dedi ki, anlar şəhid oldı yəqin,

Cümlə kafir qılıcında, ey əmin

Taŋrı şəmşirilə mən oldum şəhid,

Ol səbəbdən ötrü mən oldum səid.

Ver səadət qullarıŋa, ey qəni,

Qılma məhrum axirətdə sən məni.
HEKAYƏT MİN-

“BEHCƏTÜL- HƏDAYİQ”

Guş qılgil bir dəm, ey arami-can,

Bir hekayət edəyim şimdi bəyan.

Hər kim muni eşidürsə sidq ilə,

Ol gərək özini cənnətlik bilə.

Bəhicdəndir nəqli bu sözüŋ yəqin,

Diŋlə muni sidq ilən, ey pakdin.

Otururdu bir gün ol fəxri-cəhan,

Ol şəfii-mücrimani-insü can.

Həm Əbu Bəkrü Ömər, Osman dəxi,

Həm yenə ol şiri-rəhman, ey əxi.

Fatiməvü Ayişə dəxi bilə,

Otururlardı Rəsulüllah ilə.

Ol güzini-ənbiya ol dəm nigah,

Dutdi yüzini gögə, qıldı bir ah.

Növhə qıldı, ah edübən ağladı,

Cümlə əshabıŋ yürəgin dağladı.

Ağladı ol növə kim, fəxri-cəhan

Cümlə ağlatdı oları ol zəman.

Gərçi ağlaşurdı anlar dəx qamu,

Leyk bilməzlərdi halı, ey ulu,

Kim, nə içün ağladı ol dəm rəsul,

Ol səbəbdən oldılar qatı məlul.

Ol Siddiqi-ğar gəldi ilərü,

Mustəfayə dedi ki, ey mahru.

Nə səbəbdən ağladıŋ qatı-qatı,

Bizə mə’lum eyləgil bu hikməti.

Kim, saŋa olsun fəda canü başım,

Uş yaxıldı dərd ilə içim-daşım.

Pəs dedi ol dəm Məhəmməd Mustəfa:

Ey mənim doğru rəfiqim basəfa,

Söyləgil kim, mən necə ağlamayım?

Həsrət odilə cigər dağlamayım?

Ümmətim ögində var çox dürlü kar,

Anıŋ içün ağlaram mən zar-zar,

Yükləri ağırdurur, mənzil irağ.

Ol səbəbdən vardurur canımda dağ.

Yolları sə’b, günəhləri yögüş,

Bilməzlər ki, necə olasıdır iş?

Dedi ol dəm ol Siddiqi-basəfa,

Yolıŋa canım fəda, ya Mustəfa,

Xatiriŋi xoş dutgil, ya rəsul,

Şol mübarək köŋliŋi qılma məlul.

Ol zəman ki, ədlü mizan qurıla,

Damuyə kim, asi qullar sürilə,

Ümmətiŋ asiləriniŋ ol zəman

Yarı cürmin boynuma aldım həman.

Yanduralar anlarıŋ içün məni,

Ta edəm təxfif olarıŋ yükini.

Çün eşitdi, şad oldı Mustəfa,

Eylədi Siddiqə sidqlə dua.

Yüzini döndərdi Ömərdin yaŋa,

Dedi: Sən dəx söyləgil, ey Müctəba,

Ümmətim içün sən nə işlərsəŋ, degil,

Sən məni qayğudən azad eyləgil.

Söylədi Ömər ki, ey fəxri-cəhan,

Yoluŋa, billah, fədadur başü can.

Yox mənim Siddiqə nisbət taqətim,

Ol edən işə irişməz qüvvətim.

Ümmətiŋ asiləriŋ mən yəqin,

Cürmiŋ üçdən birin aldım həmin.

Ömərə qıldı dua, döndi yenə,

Baxdı Osmanıŋ həman dəm yüzinə.

Dedi: Sən dəx söylə, ey sabibhəya,

Ey şəfi olan behişt içrə maŋa.

Dedi Osman: Neyləyim, ya Mustəfa,

Yox Ömərcə taqətim, eyrəhnəma.

Cürmiŋi ümmətləriŋ mən, ya rəsul,

Dört ülişdən birini qıldım qəbul.

Çün aŋa qıldı dua fəxri-cəhan,

Döndi aydır: Ya Əli, eylə bəyan.

Sən nə işlərsəŋ, maŋa doğru degil,

Ümmətim həqqində bir cud eyləgil.

Açdı ağzın ol əmirülmöminin,

Ya rəsulüllah,-dedi,-bilgil yəqin,

Mən dəxi daŋla əlimdən gəldügin

Anlarıŋ içün işləyəm, ey pakdin.

Der: Əliŋdən gəldügi nədir, degil,

Köŋlimi şad eylə bir, tez söyləgil.

Söylədi ol dəmdə ol şiri-Xuda,

Diŋləgil aydım sana, ya Mustəfa.

Ol zəman ki, həqqü batil sorıla,

Duzəxə kim asi qullar sürilə^,

Eyləyəm damu qapusində məqam,

Ümmətiŋdən qoymayam mən xassü amm.

Cümləsini mən gerüyə döndərəm,

Ol zəman görsəm ki, ya xeyrül-bəşər,

Kim, məni ol dəm məlaiklər yeŋər.

Düşəm qəvvas olub od içinə,

Çıxaram damudən bir-bir yenə.

Cümləsini gerüyə mən döndərəm,

Anları darünnəimə göndərəm.

Anları mən döndərüb gerü qalam,

İstəyüb yenə birisin dəx bulam.

Cümlə anlar çıxmayınca damudən,

Çıxmayam mən dəxi, ey xəlqi-həsən.

Pəs aŋa qıldı dua xeyrül-bəşər,

Fatiməyə qıldı ol dəmdə nəzər.

Dedi: Sən dəx söyləgil, ya Fatimə,

Düşmişəm bu iş üçün qatı qəmə.

Ümmətim həqqində sən dəx nə qədər,

Sə’y edərəsəŋ, söylə, ey nuri-bəsər.

Pəs dedi ol dəmdə xeyrün-nisa,

Ya Rəsulüllah, saŋa canım fəda.

Ol zəman ki, qurula sorğu-hesab,

Sorıla yaxşı-yaman, xeyrü səvab.

Bir zəman anda təvəqqüf eyləgil,

Mən gəlincə anda möhlət diləgil.

Mən gəlincə verməsün anlar hesab,

Qoymagil sorulmağa cürmü səvab.

Çünki hazır olam anda ol zəman,

Mən əlimdən gəldügin edəm həman.

Mustəfa aydır: Əya çeşmimdə nur,

Cismimiŋ ruhivü köŋlümdə sürur.

Hazır olğac sən nə işlərsəŋ, degil

Diŋləyim bir-bir, əyan et, söyləgil.

Fatimə dedi ki, diŋlə, ya ata,

Ol zəmandə kim, irişəm həzrətə,

Ümmətiŋ görəm günahın mən həman,

Ağır ola taətindən ol zəman.

Mən Həsəniŋ ağulu pirahənin

Ol dəm alurəm ələ, ey pakdin.

Saluram anı tərazu gözinə,

Gər anıŋla dəxi olmasa yenə,

Həm Hüseyniŋ dəxi qanlu köŋləgin,

Qoyaram üstinə anıŋ mən həmin.

Gər anıŋlan dəxi olmazsa təmam,

Açaram başımnı ol dəm vəssəlam.

Tökərəm saçımnı ol dəm yüzimə,

Doldurub həsrət yaşını gözimə,

Yenə tərazu gözinə ol zəman,

Miqnəəmni dəx qoyaram mən rəvan.

Ta gələ ağır olarıŋ taəti,

İrə Allahıŋ olarə rəhməti.

Döndi andan dəxi ol xeyrül-bəşər,

Ayişəyə pəs rəvan qıldı nəzər.

Dedi ki, ey ümmətimiŋ anəsi,

Mən bu işdə qayğulu oldum bəsi.

Ümmətim asilərinə bu zəman

Sən nə dersəŋ, qıl maŋa bu dəm bəyan.

Söylədi ki, ya nəbilər sərvəri,

Cümlə aləm xəlqiniŋ sən behtəri,

Eylə olurmı ki, ol gündə maŋa

Xəlq möhtac olub edə iltica.

Dedi: Gər möhtac olurlarsa, degil,

Sən nə qılursan maŋa bir söyləgil.

Söylədi pəs Ayişə, ey yüzi gül,

Söyləmək anı saŋa layiq dögül.

Mustəfa dedi: Deməzsən sən maŋa,

Söyləgil şimdi sözüŋi ataŋa.

Dedi ki, demən aŋa dəx, ya rəsul,

Mən aŋa dəx deməgi qılman qəbul.

Pəs dedi ki, var Əliyə de anı,

Qurtarurmısaŋ görəm qəmdən məni.

Pəs aŋa dəx söyləmən,-der,- Ayişə,

Mustəfa qıldı təəccüb bu işə.

Dedi: Barı Fatiməyə qıl bəyan,

Söylə şimdi, anı eylə əyan.

Dedi ki, demən aŋa da, ya nəbi,

Bu sözə təprətməzəm hərgiz ləbi.

Pəs dedi: Kimə dersən anı sən,

Söyləgil ta biləm halıŋı mən.

Dedi kim, anı Xudayə söylərəm,

Hacətimŋi mən aŋa ərz eylərəm.

Muni dedi, durdı, girdi xəlvətə,

Yüzini döndərdi ol dəm həzrətə.

Miqnəəni aldı başdan ol zəman,

Saçını yüzinə dağıtdı rəvan.

Həm yenə gisulərin aldı ələ.

Dərdi-dillən ol zəman gəldi dilə.

Pəs dedi ki, ya İlahi seyyidi,

Böylə dedi, zari-zari ağlədi.

Ya İlahi, həzrətiŋdən dilərəm,

Qıl məni möminlər anası derəm.

Hacətim məqbul qılgil, ey qəni,

Köŋlümə saldıŋ olarıŋ mehrini.

Xoş gəlürmi anəyə, ey padşah,

Oddə yanub uşağı ola təbah.

Varə yalquz cənnətə özi girə,

Ya İlahi, kim muni caiz görə?

Ya İlahülaləmin, lütf işləgil,

Anlarıŋ suçin maŋa bağışləgil.

Sən məni dəx yoxsa damuyə apar,

Anlarıŋla yanəyəm, ey Kirdigar.

Anları göndər mənimlə cənnətə,

Cənnət içində irişə ne’mətə.

Vəh gərəkməz bu maŋa kim, ey kərim,

Varəm anlarsız görəm darünnəim.

Muni dedi, zari-zari ağladı,

Ah edübən canü cigər dağladı.

Anca^* qıldı ol zəman fəryadü zar.

Cümlə ağlaşdı mələklər biqərar.

Peyki-həzrət ol zəman gəldi yerə,

Həqq səlamin iltübən peyğəmbərə.

Pəs dedi kim, ya Məhəmməd, şad ol,

Qəm yemə sən, qayğudən azad ol.

Dedi kim, Allah saŋa verdi səlam,

Pəs səlam ardınca başladı kəlam.

Ayişə həqqində Allah söylədi,

Qayğuŋi, ya Ayişə, rəf’ et,-dedi.

Biz səni qıldux rəsulə çün həlal,

Layiq olmaya maŋa kim, bu məcal

Damu odilən verəm saŋa cəza,

Bu saŋa, ya Ayişə, olmaz rəva.

Dəxi həm mən görməzəm layiq anı,

Kim, uşağıŋdan cüda qılax səni.

Köŋliŋi ya Ayişə, şad eyləgil,

Özüŋi qayğudən azad eyləgil.

Söylədi lütfilə Rəbbülaləmin,

Daŋla məhşər olıcax bilgil yəqin,

Mən səni övladıŋa irişdürəm,

Anləriŋlən mən səni görüşdürəm.

Göndərəyim bəhəm səŋlən cənnətə,

Anları qərq eyləyəm mən rəhmətə.

Cümləsinə verəlüm hurü qüsur,

Cənnət içrə qılalar eyşü sürur.

Başlərinə nurdən tac urəlüm,

Hər birinə hüllələr geydürəlüm.

Cənnət içində müəbbəd olalar,

İşrət edüb xoş təmaşa qılalar.

Muni eşitdi, nəbi durdı uru,

Xaliqə şükr eylədi ol mahru.

Həm səhabə cümləsi şad oldilər,

Xürrəm olub əvlərinə gəldilər.

Şükr dərgahinə kim, ey dadgər,

Bizi qıldıŋ ümməti-xeyrül-bəşər.

Ya İlahi, rəhmət ilən qıl mədəd,

Bizi ayırma olərdən ta əbəd.

Bizi anlarə irişdir ənqərib,

Rəhmətiŋdən qılma bizi binəsib.

Lütf qılgil sən bizə, ey padşah,

Bizi imandən ayırma, ya İlah.

Qəlbimizi qillü qişdən eylə saf,

Köŋlimizdə qoyma zərqü dildə laf.

Pak qıl bizi küdurətdən qamu,

Yəni döndər özünə, ey fərdi-Hu.

Ol zəman ki, soralar bizdən hesab,

Dilimizə ver cəvabi- basəvab.

Bu HƏZİNİ acizi rədd eyləmə,

Yolinə ə’malini sədd eyləmə.



ƏL-HƏDİSÜL-HADİ ƏŞƏR
قال اخبر نی علی قال جاء علی الی بیته من عند النبی صلی الله تعالی علیه وسلم حتی دخل علی فاطمة بنت رسول الله فراها قاعدة وسلمان الفارسی بین یدیها ینقش لها صوفا فهی تغزل فقال لهایا کریمة النساء اعندک شی تطعمنی بعلک قالت والله ماعندی شی ولکن هذه وستة دراهم اتانی بهاسلمان غزلت بها صوفا وارید ان اشتری بها طعاما للحسن وا لحسین رضی الله عنهما 11
Guş qılgil bu hədisi, ey bəşər,

Ərbəindən budurur hadi əşər.

Cəfəri-Sadiq rəvayət eylədi,

Dedi kim, atam hekayət eylədi.

Ol dəxi həm verdi cəddindən xəbər,

Yəni ol, şiri-Xudadən, ey bəşər.

Böylə dedi ol əmirülmöminin,

Ol Əliyyül-Murtəzavü pakdin.

Dedi bir gün Mustəfa qatdan məgər,

Mən əvə gəldim, eşit, ey mötəbər.

Fatimə qatinə girdim içərü,

Oturur Salman ilə ol xubru.

Fatiməyə söylədim ol dəm əyan,

Varmıdır yanıŋda yeygü, qıl bəyan.

Fatimə dedi ki, billah, ey hümam,

Yanimizdə yoxdurur hərgiz təam.

Leyk vardır altı dirhəm, ey əmin,

Bil, anı Salman gətürmişdir yəqin.

Yuŋ gətürmişdir əgirməkçün maŋa,

Ücrətidür bu, anıŋ, ya Murtəza.

Ya Əli, şimdi Həsən birlə Hüseyn

Acdurur qayət ol iki nuri-eyn.

Dilərəm ki, anlarə yeygü alam

Kim, olarıŋ köŋlini xürrəm qılam.

Pəs Əli dedi ki, ya xeyrün-nisa,

Axçanı şimdi bərü vergil maŋa.

Varayam bazarə, bilgil bu zəman,

Anda yeygü alayam mən rəvan.

Fatimə verdi Əliyə axçanı,

Yeygü almağə alub getdi anı.

Gedər ikən yolda gördi bir kişi,

Gör ki, nə dedi, necə oldı işi.

Çağırur, söylər ki, kim ola bu gün,

Qərz verə Taŋrıya, ey rəhnəmün.

Kim təsəddüq edə bəeşqi-Xuda,

Yerinə əlli verə Xaliq aŋa.

Çün Əli eşitdi muni ol zəman,

Verdi ol dirhəmləri aŋa rəvan.

Ol kişiyə axçanı dabşurdi xoş,

Fatimə qatinə gəldi əli boş.

Fatimə gördi ki, boş gəldi Əli,

Qəmlü olub söylədi kim, ya vəli,

Sən əli boş nişə gəldiŋ bu zəman?

Ol Həsən birlə Hüseyn ağlar yaman.

Dedi, ya binti-nəbi, heç yemə qəm,

Həqq-təalaya anı borc vermişəm.

Fatimə eşitdi muni, oldı şad,

Yaxşı varmışsaŋ,-dedi, ey xoşnəhad.

Pəs Əli çıxdı əvindən ol zəman,

Mustəfa qatinə varmağa rəvan.

Bir kişi gördi ol dəmdə məgər,

Kim, əlinə bir dəvə almış yedər.

Çün yaxun gəldi Əliniŋ qatına,

Xoş səlam etdi Əliniŋ zatına.

Ol ərəb dedi aŋa, ya Bulhəsən,

Gəl mənimlən bu zəman lütf işlə sən.

Əksügim vardır, dəvəni satərəm,

Al, bəhasin ver maŋa, ey möhtərəm.

Ol əmirülmöminin dedi rəvan:

Yoxdurur nəqdim əlimdə, ey cəvan.

Bir qəribəm, bilgil ey şiri-Xuda,

Saxləyə bilmən muni, ey rəhnəma.

Əldə nəqdin yox isə bilgil yəqin.

Verürəm təxir ilən dəxi həmin.

Al muni məndən vəli bu şərt ilə,

Verəsəŋ həqqin xaçan düşsə ələ.

Dedi ki, söylə bəhasini rəvan,

Neçəyə verürsəŋ anı, qıl bəyan.

Dedi yüz dirhəmdürür, ya Bulhəsən,

Gər verürsəŋ, dut məharın şimdi sən.

Dedi aldım, ol əmirülmöminin,

Çün anı aldı, qayıtdı bəd əz-in.

Bir ərəb uğrar yenə yolda aŋa,

Ya Əli,-der,- bu dəvəŋi sat maŋa.

Sataram,-dedi,-Əli alsaŋ əgər,

Der: Bəhasin söyləgil, ey mötəbər,

Dedi: Üç yüz dirhəm versəŋ maŋa,

Bu dəvə bilgil ki, həqq olur saŋa.

Dedi aldım, saydı ol dəm axçanı,

Pəs Əliyə cümlə dapşurdı anı.

Pəs dəvəsini Əli təslim edər,

Noxtəsin dutdı, anı yeddi gedər.

Vardı bazarə Əli ala təam.

Ta qıla oğlanlarını şadkam,

Aldı anı çün əvə gəldi gerü,

Anı gördi güldi Zəhrayi-mahru.

Fatimə çün baxdı gördi axçanı,

Dedi kim, xandan gətürdin sən anı?

Bir dəvə aldım,-dedi,-mən bu zəman,

Verəcək yüz dirhəm, bilgil əyan.

Uş anı mən və’də ilə almışam,

Gör ki, bey’imdə nə assı qılmışam.

Qövl qıldım ki, ələ düşgəc verəm,

Diŋlə şimdi kim, yenə nə söylərəm.

Ol məhəl gəldi yenə bir müştəri,

Diŋlə kim, bu söz dögüldir sərsəri

Verdim üç yüz dirhəmi-nəqdə anı,

Gör işimni necə oŋardı qəni.

Böylə dedi çün muni şiri-Xuda,

Çıxdı yenə getdi bazardən yaŋa.

Ol dəvəniŋ sahibin eylər tələb,

Şərti ilə qılmış idi ol ərəb.

Verəsəŋ anı ələ düşgəc,-dedi,

Vardı ol ərəbi üştə istədi,

İstədi çox, anı bula bilmədi.

Heç kişi anıŋ nişanın vermədi.

Qayğulu köŋli Əli döndi gerü,

Məscidə gəldi rəvan ol səvgülü.

Mustəfayə gəldi, çün verdi səlam,

Mustəfa aldı səlamını təmam.

Pəs yüzinə baxdı, güldi Mustəfa,

Qayğuni rəf’ et,-dedi, ya Murtəza.

Qissəni şimdi səniŋ, ey Bulhəsən,

Sənmi verürsəŋ xəbər, yoxsa ki mən?

Der Əli: Ya Mustəfa, sən qıl bəyan,

Ləfzi-dürrbarıŋ ilə eylə əyan.

Ya Əli,-der,-diŋlə imdi söyləyim,

Nə idi hikmət, saŋa ərz eyləyim.

Ol ərəb kim idi, sən söylə maŋa

Kim, dəvəni və’dəyə satdı saŋa.

Dəxi bildiŋmi kim idi ol ərəb?

Kim anı səndən satun aldı əcəb?

Der Əli ki, bilməzəm mən, ya rəsul,

Sən məgər bildürsəŋ ki, kimdir ol.

Ol ki satdı anı, Cəbrail idi,

Həm alan dəx anı, İsrafil idi.

Altı dirhəm verdiŋ Allah yolinə,

Gör ki, ol Xaliq saŋa netdi yenə?!

Birisinə əlli verdi ol Xuda,

Altısinə qıldı həm üç yüz əta.

Dünyadə böylə əta qıldı kərim,

Kim bilür kim, daŋla neylər ol rəhim.

Böylə qılurdı süluk anlar müdam,

Anlarıŋ bu idi, virdi sübhü şam.

Əllərində quti-yövm olsa həman,

Sailə verürlər idi ol zəman

Biz xaçan buləsiyüz ol mənzili,

Döndərürüz yüz göricək saili.

Vəh məgər kim fəzli ilə ol Xuda,

Eyləyə rəhmət bizə yövmül-cəza.

HEKAYƏTİ-ÜXRA
Ayişə xatun ki, ümmül-möminin

Böylə qıldı ol rəvayət, ey əmin.

Gəldi bir övrət rəsuliŋ yaninə,

Necə idi halini diŋlə yenə.

Qurımışdı sağ əli anıŋ yəqin,

Söylədi kim, ya Məhəmməd, ya Əmin,

Lütf edüb qılgil duasın bu zəman,

Kim, əlim səhhət dapa, ey mehriban.

Mustəfa dedi aŋa kim, nə səbəb

Oldı ki, qoluŋ qurımışdır əcəb?

Dedi kim, gördüm düşümdə mən əyan,

Şöylə kim, qopmış qiyamət nagəhan.

Həm cəhənnəm qıbqızıl olmış yanar,

Bir yaŋadan cənnət olmış aşikar.

Cənnət əhli vasil olmış cənnətə,

Həm cəhənnəm əhli düşmiş möhnətə.

Yeddi qapusini gördüm aşikar,

Birisində anamı gördüm yanar.

Bir əlində var idi bir vəslə ət,

Yemiş idi od əlindən dürlü lət.

Birisində dəx bir əski parəsi,

Ol ikisi olmış anıŋ çarəsi.

Anlarıŋlan odı özindən qorır,

Halətini görəniŋ cismi ərir.

Söylədim aŋa ki, ey ana, nədən

Böylə yanərsəŋ bu od içində sən?

Sən həlalıŋa müti idin yəqin,

Razi idi dəxi səndən ol əmin.

Olmamışdıŋ asi həm Allahə sən,

Taət edərdiŋ həm ol dərgahə sən.

Ya ana, pəs söylə, nə oldı səbəb,

Kim, saŋa qılmışdurur Taŋrı qəzəb?

Dedi: Ya qızım, eşitgil, söyləyim,

Halımı saŋa hekayət eyləyim.

Mən bəxil idim fənadə bil qatı,

Anıŋ içün çəkərəm görərəm bu möhnəti.

Eyləmişdir Həqq bəxilləriŋ yerin,

Burada bilgil anı-bəllü yəqin.

Dedim: Ey, ana, eylə maŋa əyan,

Ol ət ilə əskini eylə bəyan.

Xandan almışsəŋ oları söyləgil,

Vəsfini bildür, maŋa şərh eyləgil.

Söylədi kim, ya qızım, bil muni sən,

Sədəqə vermiş idim fənadə mən.

Vermiş idim Həqq yolinə azü çox,

Leyk bu ikidən özgə dəxi yox.

Üştə anı verdilər maŋa bu dəm,

Özümi anıŋla oddən qorirəm.

Pəs yenə dedim ki, ey ana, degil,

Xancərüdədür atam, bir söyləgil.

Dedi ki, ataŋ səxi idi yəqin,

Qıldı rəhmət aŋa Rəbbülaləmin.

Ol varub cənnətə, qılmışdur qərar,

Uş səxilər mənzilində aşikar.

Ol aradan mən yenə qıldım güzər,

Getdim atam yaninə biləm xəbər.

Ya rəsulüllah, anı gördüm əyan,

Hövzi-kövsər qırağında nagəhan.

Cənnət əhlinə su verürdi sərbəsər,

Böylə gördüm anı, ya xeyrül-bəşər.

Alur idi Murtəzadən ol qədəh,

Su verübən xəlqi eylərdi fərəh.

Çünki gördüm atamı bu işdə mən,

Dedim, ata, Taŋrıŋ içün söylə sən.

Xatunuŋ saŋa müti idi yəqin.

Razi idi dəxi Rəbbülaləmin.

Uş cəhənnəmdə çəkər dürlü əzab,

Təşnəlikdən xud anıŋ bağrı kəbab.

Sən cəhan əhlin suvarursən qamu,

Ol susızlıqdan yanar əndər-damu.

Həqq rizasiçün nola sən, ya ata,

Bir içim su qılasan aŋa əta.

Dedi, ya qızım, bu sözi söyləmə,

Bilmədügiŋ nəstəyə sə’y eyləmə.

Nişə kim, anaŋ bəxil idi qatı,

Ol səbəbdir kim, çəkər bu zəhməti.

Uş bəxillər mənzilində, ey oğul,

Yanubən möhnət çəkər nar içrə ol.

Mustəfanıŋ hövzi olmışdur həram,

Kim, bəxilü mücrimə, ey niknam.

Dedi, ya ata, bir içim su maŋa

Vergil anı içübən bulam səfa.

Avcumi doldurdı atam ol zəman,

Aldım anı anəmə getdim rəvan.

Vardım içürdim çün ol suyi aŋa,

Qulağumə irdi nagah bir səda.

Dedi: Qurutsun əliŋi ol Çələb,

Dünyadə olsun saŋa Həqdən qəzəb.

Kim, suvardıŋ bir bəxili bu məhəl,

Mustəfa hövzindən, ey xain dəğəl.

Muni qılmışdır aŋa Allah həram,

Nişə suvardıŋ anı, ey natəmam?

Çün oyandım uyxudən mən, ya rəsul,

Qurımış gördim əlim, ey pürüsul.

Çün eşitdi, ah qıldı Mustəfa.

Dedi kim, anıŋ bəxilliği saŋa

Dünyadə böylə məzərrət qıldı çün,

Olarıŋ halı nola daŋlaki gün?

Mustəfa qoydı əsasını rəvan,

Övrətiŋ qolınıŋ üstinə ol zəman.

Dedi: Ey qəffarü həyyü zülcəlal,

Ey rəhim vey kərimi-bizəval,

Pak zatiŋ hörmətiçün, ya İlah,

Lütf qılgil bu zəman, ey padşah.

Həm dəxi bu vaqiəniŋ hörməti,

Bu zəifədən gidər bu zəhməti.

Qolını qılgil mübəddəl sihhətə,

Ta ki varə, şükr edə bu hikmətə.

Övrətin qolı sağaldı dər-zəman,

Yenə əvvəlki kimi oldı rəvan.

Sən olarıŋ hörmətinə, ya İlah,

Kim, bəxillərlə bizi qılma təbah.

Qəlbimizdən hübbi-dünyanı götür,

Sən yerinə öz məhəbbətüŋ gətür.

Ətəşi-məhşərdə sən, Rəbbi-qəni,

Qılma məhrum hövzi-Əhməddən məni.

Ol güruhdən qıl bizi sən, ey Xuda,

Şərbət içərlər bərhövzi-Mustəfa.

ƏL-HƏDİSÜS-SANİ ƏŞƏR
ونزعنا مافی صدورهم من غل قال النبی علیه السلام اذاکان یوم القیمة یًوتی سریر من یاقوتة حمراء عشرین میلاَ فی عشرین لیس فیه صدع ولافصل معلق بقدرةالله الجبار جل جلاله فیجلس علیه ابوبکر الصدیق رضی الله تعالی عنه ثم یوًتی سریر من یاقوتة صفرا ء علی صفة السر یر الاول فیجلس علیه عمر بن الخطاب رضی الله تعالی عنه ثم یوتی سریر من یاقوتة خضراء علی صفة الاول فیجلس علیه عثمان ابن عفان رضی الله تعالی عنه ثم یوتی سریر بیضا علی صفة الاول فیجلس علیه علی بن ابی طالب کرم الله وجهه 12
Dedi Salmandan rəvayət bir xəbər,

Dinlə muni sidq ilə, ey mötəbər.

İbn Abbasdan dedi kim, bir sual

Mən eşitdim söylədi ol bu məcal.

Kim, bu ayət mə’nisini sordılar,

Nədürür bu sözdə məqsud dedilər.

Söylədi “Fürqan” içində ol qəfur

Kim, “nəz əna” dedi, həm“ma fissüdur”.

İbn Abbas anlara verdi xəbər,

Dedi kim, diŋliŋ cəvabi-mötəbər.

Bir böyük təxti gətürələr rəvan,

Kim, yaqutdən ola, bil ol təxt əyan.

Geŋligi igirmi ağac ola həm,

Bəlkə, artuq ola ol, olmaya kəm.

Olmaya bir vəsl anda bil yəqin,

Cümlə qüdrətdən ola, ey pakdin.

(Ol Əli ibn Əbi Talibey yar,

Keçüb anıŋ üstinə qıla qərar.

Pəs gətürələr ki, bir təxtində həm

Yaşılü yaqutdən ola möhtərəm.

Geŋligi ola bunuŋ dəx ol qədər

Keçüb üstə otura Abbas məgər.

Bu dəxi yenə ola anlarcə həm,

Ol dəxi kimiŋdürür, diŋlə bu dəm,

Keçüb üstə otura anıŋ Həsən,

Mömin isəŋ, diŋləgil muni də sən.

Həm yenə bir təxt dəxi, ey xacə,

Ola ağ yaqutdan ol qayət uca.

Ola anlarcə böyükligi anıŋ

Yaxşı diŋlə kim, səfa bulsun canın.)^

Ol əmirülmöminiŋ– şiri-Xuda

Keçübən otura Murtəza aŋa.

Muni bildiŋ şimdi sən diŋlə yenə,

Nədürür məqsud anı aŋləyənə.

Təxtləri Həqq əmrilə ol zəman

Götürübən ərşə iltərlər rəvan.

Çünki varub anda edərlər qərar,

Pəs yenə əmr eylər ol dəm Kirdigar

Kim, tikərlər anda bir xeyməyi-əzim,

Anı dəx dürdən yaratmış ol qədim.

Diŋlə şimdi sən ululuğın anıŋ,

Söyləyim, ta kim səfa bula canıŋ.

Kim, ola ol xeymə bir növə ulu,

Yer-gög əhli içinə girsə qamu,

Dəxi hər nə xəlq edüpdür ol Xuda,

İçinə girsə anıŋ, ey xubliqa,

Bir bucağında ola anıŋ həmin,

Gör yenə neylər İlahülaləmin?

Pəs gələ həzrətdən ol dəm dört qədəh,

Diŋlə muni, ola canıŋ pürfərəh.

Ala Siddiq ol qədəhiŋ birisin,

Ala birin dəx Ömər anda yəqin.

Həm yenə Osman ala birin dəxi,

Birisin dəx şiri-Rəhman, ey dəxi.

(Əli ala ol qədəhiŋ birisin,

Ala Abbas dəxi anıŋ birisin.

Həm ala birin yenə Həsən dəxi,

Birisin də ala Hüseyn dəxi.)^

Ol qədəhlərdən içələr yer-yerin,

Suvarurlar cənnət əhlin bəd əz-in.

Budurur bilgil ol ayətdən murad

Kim, “nəz əna” dedi ol Rəbbül-ibad.

Buyurur ol dəmdə Rəbbülaləmin,

Kim, açarlar ol cəhənnəm qapusin.

Götürürlər kafir ögindən hicab,

Həm rəvasilər ögindən dəx niqab.

Pəs görələr baxub anlar ol zəman,

Ol səhabə mənzilin bəllü bəyan.

Biz bulara anda inkar eylədük,

Kəndümizi munda dər-nar eylədük

Kim, sevənlər munda oldılar kərim,

Sevməyənlər uş yanar əndər-həcim.

Damu ağzına çəkərlər sədd-bənd,

Pəs yanarlar anlar anda ta əbəd.

Pəs dedi sultani-cəm’i-ənbiya,

Sədrü bədri-aləmi-sahibvəfa.

Hər kişidə olsa bir zərrə iman,

Mən şəfaət eylərəm aŋa əyan.

Ol cəhənnəmdən çıxub azad olur,

Rəf ’olub ənduh anda şad olur.

Ya İlahi, lütfiŋ ilə, qıl mədəd,

Asi qullarə sən, ey fərdi-əhəd,

Qılma məhrum ol şəfaətdən bizi,

Anlarıŋlan eyləgil həşrimizi.