Himoyaga ruxsat etaman” O’quv va uslubiy ishlar bo’yicha prorektori

O`yin “Tasvirlashga asosan top”
Maqsad: Bolalarda predmetga xos aytilgan xususiyatlarni hisobga olishni o`rgatish, kuzatuvchanlikni rivojlantirish, o`simliklar olamiga xos xilma-xillikni, xona gullari ularni parvarishlashni o`rganis
Jarayon: tarbiyachining stolida 5 ta xona o`simliklari mavjud. Ular bir biridan yaqqol farq qiladi (gullaydigan, gullamaydigan, yirik bargli, igna bargli ,poyasi yo`g`on, poyasi ingichka va x.k.z) Tarbiyachi har bir bolaga navbat bilan murjoat etib, o`simlikni og`zaki tasvirlaydi, bola esa uni boshqalari ichidan ajratib beradi. (Masalan, bu o`simlik gullaydi, uning barglari katta, bu o`simlikning esa poyasi yo`g`on).
O`yin “Xatoni top”
Maqsad: e`tiborni rivojlantirish, kuzatuvchanlik. Xayvonlar yashash muhiti to`g`risida bilimlarga ega bo`lish.
Jarayon: bolalarga turli xayvonlar rasmi va yashash muxiti tasviri ko`rsatiladi ( masalan o`rmon) Bolalar ushbu yashash muxitida yashay olmaydigan xayvonni ajratib, uning muhitini tasvirlashlari lozim.

Ekologik o`yinlar orqali bolalarda quyidagi xususiyatlarni shakllantirish mumkin.
Tabiatni to`g`ri tushunish va ko`ra bilish, unga nisbatan to`g`ri munosabatda bo`lish;
Tabiatga nisbatan insonparvar munosabatda bo`lish;
Atrofimizni o`rab turgan olamni o`ziga xos, o`xshashi yo`q, u bizning e`tiborimizga muhtoj ya`ni bular hammasi xonaki gullarga, tirik burchakda yashovchi hayvonlarga bo`lgan munosabat, amaliy faoliyat davomida shakllanadi.
Ekologik o`yinlar bolajonlarni tarbiyalash vazifasiga xizmat qiladi va qiziqarli, maroqli, tushunarli darajada olib boriladi. Bolalar g`olib chiqish maqsadida jonu dili bilan mashq qiladilar, berilgan har bir topshiriqni albatta bajarishga odatlanib qoladilar, natijada ularda didaktik topshiriqlarni bajarishga bo`lgan qiziqish orta boradi.



Xulosa
“Maktabgacha bolalik davrida ekologik tarbiya” muammosining ekologik-pedagogik tadqiqotlari tahlili shuni ko`rsatdiki, biz o`rganayotgan muammo ekologiya o`qituvchilarining ko`plab ilmiy ishlarida o`z aksini topgan. Pedagogika fani, maktabgacha ta`lim amaliyotida maktabgacha yoshdagi bolalarda ekologiya asoslarini shakllantirishda katta tajriba to`plangan.
Maktabgacha yoshdagi bolalik davrida atrofdagi dunyoning dastlabki tuyg`usi shakllanadi: bola tabiatning hissiy taassurotlarini oladi, hayotning turli shakllari haqida g`oyalarni to`playdi. Shunday qilib, bu davrda allaqachon ekologik tafakkur, ong va ekologik madaniyatning asosiy tamoyillari shakllanmoqda. Ammo faqat bir shart bilan - agar bolani tarbiyalayotgan kattalarning o`zlari ekologik tarbiyaga ega bo`lsalar: ular hamma odamlar uchun umumiy muammolarni tushunishadi va ular haqida qayg`uradilar, kichkina odamga tabiatning go`zal olamini ko`rsatsalar, u bilan munosabatlarni o`rnatishga yordam beradilar.
Maktabgacha yoshdagi bolalar bilan ularning ekologik ta`limi bo`yicha ishlashda ilmiy-tadqiqot faoliyatining o`zaro bog`liqligini, maktabgacha yoshdagi bolalarni o`qitishning turli shakllari va usullarini, musiqa, tasviriy san`at, jismoniy tarbiya, o`yinlar, teleko`rsatuvlarni tomosha qilish, ekskursiyalar, shuningdek, bolalarning mustaqil faoliyatini tashkil etish, ya`ni bolaning turli xil faoliyat turlarini ekologizatsiya qilish.
Muammo bo`yicha adabiyotlarni o`rganish jarayonida olingan nazariy va kasbiy bilimlar, qobiliyat va ko`nikmalar bizga yordam berdi: maktabgacha yoshdagi bolalarda ekologik tarbiyani, kognitiv sohani rivojlantirish xususiyatlarini o`rganish, o`rganish hajmi va mazmunini to`g`ri aniqlash. o`quv dasturi, bolalarning yosh xususiyatlari uchun standart talablarini hisobga olgan holda, butun o`quv materialini teng ravishda rejalashtirish.
Yuqorida aytib o`tilganidek, bolalar dars paytida tabiat bilan muloqot qilishdan ko`p narsalarni olishadi. O`z navbatida ular ham uni asrab-avaylash, tabiatni asrash ishiga, xalq xo`jaligiga foyda keltirish uchun barcha imkoniyatlarni ishga solishlari kerak. Buni kelgusida tabiatdan foydalanish va uni muhofaza qilishda yo`l qo`yilayotgan kamchiliklarni aniqlashda, landshaftning ajoyib go`zalligi va tabiatning alohida muhofaza choralarini talab qiladigan burchaklarining o`ziga xosligini aniqlashda mahalliy hokimiyat organlariga yordam berish istagida ifodalanishi mumkin.