Himoyaga ruxsat etaman” O’quv va uslubiy ishlar bo’yicha prorektori

Maktabgacha ekologik ta`lim va tarbiya tushunchasi, mazmuni va mohiyati...........................................................................................................22

II BOB. MTTDA TASHKIL ETILADIGAN EKOLOGIK TA’LIM TARBIYANING SHAKL, METOD VA VOSITALARI
2.1 Maktabgacha yoshdagi bolalarni ekologik tarbiyalashning mohiyati va mazmuni………………………….………………………………………….........32
2.2 Maktabgacha ta`lim tashkilotlarida ekologik ta`limning barqaror rivojlanishida zamonaviy va an`anaviy o`yinlarning o`zaro ta`siri ..............38
XULOSA…………………………………………………………………………45
ILOVALAR……………………………………………………………………..47
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR………………………………………..50
KIRISH
Kurs ishining dolzarbligi: O`zbekiston Respublikasining Prezidentimizning 2019 yil 8 mayda “O`zbekiston Respublikasi maktabgacha ta`lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to`g`risida”gi PQ-4312-sonli, 2019 yil 16 dekabrdagi “Maktabgacha ta`lim va tarbiya to`g`risida”gi qonuni, Vazirlar Mahkamasining 2019 yil 25 apreldagi “Maktabgacha hamda umum ta`lim tashkilotlari faoliyatini tekshirish ishlarini tartibga solish chora-tadbirlari to`g`risida”gi 352-son, 2019 yil 27 maydagi «O`zbekiston Respublikasida ekologik ta`limni rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to`g`risida”gi 434-sonli qarorlari hamda Maktabgacha ta`lim vazirligining 2018 yil 30 apreldagi 20/1-sonli, 2018 yil 30 avgustdagi 701-son qarorlari ijrosini ta`minlash maqsadida Favqulodda vaziyatlar vazirligi qoshida tuzilgan idoralararo Kengashi tomonidan milliy ta`lim tizimi, jumladan maktabgacha ta`lim tizimi uchun ekologik ta`lim-tarbiya va hayot faoliyati xavfsizligi bo`yicha “yo`l xaritasi”ni ishlab chiqish va uni malaka oshirish kurslarining umuta`lim fanlariga joriy etish vazifasini muntazam oshirib borishni nazarda tutadi.
Respublikamiz mustaqillikka erishgan dastlabki davrlardayoq ta`lim-tarbiya sohasini isloh qilish va kadrlar tayyorlash masalasiga davlat siyosatining eng muhim ustuvor yo`nalishlaridan biri sifatida e`tibor qaratildi. Davlatimiz rahbari ta`kidlaganidek, oldimizda turgan eng ezgu maqsadlarimiz - mamlakatimizning buyuk kelajagi ham, ertangi kunimiz, erkin va farovon hayotimiz ham, O`zbekistonning XXI asrda jahon hamjamiyatidan qanday o`rin egallashi ham - bularning barcha-barchasi, avvalambor, yangi avlod, unib-o`sib kelayotgan farzandlarimiz qanday insonlar bo`lib voyaga etishiga bog`liqdir.
Maktabgacha yoshdagi bolalarning ekologik ta`lim muammolari bugungi kunda yuqori darajada bo`lib, ularga tobora ko`proq e`tibor qaratilmoqda. Bu muammo, turli xil o`yin-kulgilar bilan o`ralgan bolalarning atrofdagi tabiatga kamroq e`tibor berishlari bilan bog`liq. Ota-onalar o`z farzandlarining aql-zakovatiga intilib, bilim manbalaridan biri sifatida tabiatga tobora kamroq murojaat qilmoqdalar.
Insonning tabiat bilan munosabati asosiy muammolardan biri bo`lib, hozirgi vaqtda insoniyat jamiyatining atrof-muhit bilan o`zaro ta`siri sezilarli miqyosga ega. Tabiat qonuniyatlarini chuqur anglash, tabiiy jamoalardagi ko`p sonli o`zaro ta`sirlarni hisobga olgan holda, inson tabiatning faqat bir bo`lagi ekanligini anglash asosidagina inson faoliyati orqali sayyorani saqlab qolish mumkin. Bu shuni anglatadiki, ekologik muammo bugungi kunda nafaqat atrof-muhitni ifloslanishdan va yerdagi inson xo`jalik faoliyatining boshqa salbiy ta`siridan saqlash muammosi sifatida paydo bo`ladi. U odamlarning tabiatga o`z-o`zidan ta`sirini oldini olish, u bilan ongli, maqsadli, tizimli ravishda rivojlanayotgan o`zaro munosabatlar muammosiga aylanadi. Bunday o`zaro ta`sir har bir insonda etarli darajada ekologik madaniyatga, ekologik ongga ega bo`lsa, amalga oshirilishi mumkin, uning shakllanishi bolalikdan boshlanadi va butun hayot davomida davom etadi.
Hozirgi vaqtda tabiat va insonning o`zaro ta`siri masalalari global ekologik muammoga aylandi. Agar yaqin kelajakda odamlar tabiatga g`amxo`rlik qilishni o`rganmasalar, ular o`zlarini yo`q qilishadi. Va buning oldini olish uchun ekologik ta`limni maktabgacha yoshdan boshlash kerak, chunki maktabgacha bolalik bosqichida bolada ekologik fikrlash, ongning asosiy tamoyillari shakllanadi va ekologik madaniyatning boshlang`ich elementlari shakllanadi. yotqizilgan. Agar bola tarbiyalayotgan kattalar hamma odamlarga xos muammolarni tushunib, ular haqida qayg`ursa, bolalariga tabiatning go`zal olamini ko`rsatsa, ular bilan munosabatlarni o`rnatishga yordam bersa, bu sodir bo`ladi.
Ekologik ta`lim insonning butun hayotini qamrab oladigan yaxlit tizim bo`lib, dunyoqarashning birinchi asoslari va sub`yekt -tabiiy muhit bilan o`zaro munosabatlarning axloqiy va qadriyat tajribasiga asos solingan erta bolalikdan boshlanishi kerak. Bolalarning tabiatga ijobiy va ehtiyotkor munosabatining barqarorligi yo`qligi tabiat bilan muloqot qilish tajribasining kamligi bilan bog`liq. Bu bolalar uchun ehtiyoj, quvonch manbai, ularning yangi tajribalarini doimiy ravishda boyitishi kerak.
Ekologik dunyoqarash ta`lim mahsulidir; uning shakllanishi inson hayoti va ta`limotining ko`p yillar davomida asta-sekin sodir bo`ladi. Bu jarayonning boshlanishi maktabgacha yoshdagi bolalik davriga to`g`ri keladi, bu davrda dunyoqarashning birinchi asoslari va sub`yekt-tabiiy muhit bilan amaliy o`zaro munosabat shakllanadi.