I bob. Bola rivojlanishida o’yin terapeyaning ilmiy asoslari o’yin terapeyasining maqsad va vazifalari

I BOB. BOLA RIVOJLANISHIDA O’YIN TERAPEYANING ILMIY ASOSLARI

1. O’yin terapeyasining maqsad va vazifalari

O'yin terapiyasi, psixologiya sohasida boshqa usullar bilan birga ishlov beriladigan terapiya turi hisoblanadi. O'yin terapiyasi, o'yin va o'yin elementlarini ishlatib, kishilarga yordam berish yoli bilan psixologik, o'qishmaqom va o'z-o'zini o'zlashtirish jarayonlarini o'zgartirishga yordam beradi. Bu terapiya usuli, qiziqarli, motivatsiyali va o'rganishga mos keladigan o'yinlarni ishlatadi.

O'yin terapiyasinin asosiy maqsadlari va vazifalari quyidagilardir:

1. Kommunikatsiya va aloqalar qurish: O'yinlar, kishilarning bir-biriga qarshi ehtiromli, samarali va foydali aloqalar qurishini o'rgatishda yordam beradi. Bu terapiya usulida o'yinlar orqali kishilar o'rtasidagi muloqot va kommunikatsiya qobiliyatlarini rivojlantirishga intiladi. Kommunikatsiya va aloqalar qurish, o'yin terapiyasining asosiy maqsadlari va vazifalaridan biridir. Bu terapiya usuli, kishilarni bir-biriga bog'liq, o'zaro ehtiromli va samarali aloqalar qurishda yordam beradi. Kommunikatsiya va aloqa o'rnatishning terapiya jarayonida o'ziga xos vazifalari va maqsadlari mavjud:

1. Aloqalarini rivojlantirish: O'yin terapiyasida o'yinlar o'rtasida hamkorlik, o'yin yoldaşligi va jamoatchilikni ta'lim etish orqali, kishilarga o'zaro aloqalar qurish imkonini beradi. Bu aloqalar, kishilarning do'stlar, oila a'zolari, o'qituvchilar yoki terapevtlar bilan o'rtacha muloqotni o'z ichiga oladi.

2. Ijtimoiy qatnashishni oshirish: Kommunikatsiya va aloqalar qurish, kishilarni ijtimoiy muhitga integratsiya qilishda muhim ahamiyatga ega bo'ladi. O'yin terapiyasi, kishilarga ijtimoiy o'yinlarda, jamoatchilikda va guruh faoliyatlarida qatnashishni o'rganish orqali, ularni ijtimoiy qatnashishni oshirishga yordam beradi.

3. Empatiya va tushunishni rivojlantirish: O'yinlar o'rnatish jarayonida, kishilar o'zaro munosabatlarni tushunish, boshqalarning hissiyotlariga e'tibor berish va ularga o'zaro empatiya qilishni o'rganishadi. Bu, kishilarning o'zlarini boshqalarining o'zgaruvchanliklari bilan bog'liq hissiyotlarga oid qilishga yordam beradi.

4. Muloqot ko'nikmalari va qobiliyatlarini oshirish: Kommunikatsiya va aloqalar qurish, kishilarni muloqot qobiliyatlarini rivojlantirishda muhim rol o'ynaydi. O'yin terapiyasi, muloqot ko'nikmalarini, muloqot tushunchalarini, gapirish, eshitish va qayta qayta javob berish qobiliyatlarini oshirishga intiladi.

5. Konflikt va muammo yechish: O'yin terapiyasi orqali, kishilar muammo va konfliktlarni o'zlarining o'rniga olish, ularni hal qilish va yechish usullarini o'rganishlari mumkin. O'yinlar, muammo va konfliktlarni simulyatsiya qilish va ularni o'zgartirish jarayonlarini o'rganishga imkon beradi.

Kommunikatsiya va aloqalar qurish, o'ninchi o'yin terapiyasi prinsipi sifatida tanilgan "o'yin terapevti" va kishilarning o'zlarini qayta tiklashda yordam berish uchun bajariladigan o'yinlar orqali amalga oshiriladi. Bu terapiya usuli, kishilarning o'zaro aloqalarini mustahkamlash, o'zlarini ifodalash va o'zlarini boshqalarga ta'lim etish orqali, psixologik va shaxsiy o'sishga intiladi.

2. Stresni kamaytirish: O'yinlar, stres va o'zroqqa qarshi kuchli bir vosita bo'lib, kishilarni stres bilan kurashish va uni kamaytirishda yordam beradi. O'yinlar, kishilarga o'zlarini rahat his qilish va qayta tiklash imkoniyatini beradi. O'yin terapiyasi, stresni kamaytirishda etkisiz va foydali bir usul bo'lib taniladi. O'yinlar, stres va g'alaba bilan bog'liq holatlarda kishilarni qo'ziqorinlarga qo'yish, ularga qulaylik va qo'ziqorinlik hissiyatini berish orqali stresni kamaytirishda yordam beradi. Stresni kamaytirishning o'yin terapiyasidagi maqsadlari va vazifalari quyidagilardir:

1. Rahatlash va xursandlikni oshirish: O'yinlar, kishilarga stresli holatlardan chiqish, rahatlashish va xursandlik hissiyatini oshirishda yordam beradi. O'yinlar o'ynash orqali endorfinga olib keladi, bu esa mutlaqoqiyah xursandlik hissiyatini oshiradi.

2. Emotsional tizimni tasfiyalash: Stres o'zgarishlarga, g'alabaga yoki emotsional qo'rqinchlarga olib kelishi mumkin. O'yin terapiyasi, kishilar o'rtasidagi emotsional tizimni tasfiyalash, stressizlik va qo'ziqorinlik hissiyatini oshirishga qaratilgan o'yinlar orqali muvaffaqiyatli bo'lishga yordam beradi.

3. Problem hal qilish qobiliyatini rivojlantirish: O'yinlar, kishilarning problem hal qilish qobiliyatini rivojlantirishda o'ziga xos usuldir. O'yin terapiyasi orqali, kishilar o'zlarini o'zgaruvchan va tartibsiz holatlarga qarshi tayyorlashadi, muammolarni hal qilish uchun yangi yondashuvlarni topish va amaliyot qilish umidini oshiradi.

4. Stres bilan kurashish va qo'lga kiritish: O'yinlar, kishilarni stres bilan kurashish va uni qo'lga kiritishda yordam beradi. O'yinlar orqali kishilar, stresli holatlarda ham yaxshi qarorlar qabul qilish, mukofotlantiruvchi tushunchalar olish va qo'ziqorinlik hissiyatini yo'qotishni o'rganishadi.

5. O'z-o'zini qayta tiklash: Stres, kishilarda o'z-o'zini yo'qotish, o'z-rahmlikni o'zgartirish va o'z-o'zini hursand qilishga olib kelishi mumkin. O'yin terapiyasi, kishilarga o'z-o'zini qayta tiklashni o'rganishda yordam beradi. O'yinlar, stresli holatlarda o'z-o'zini boshqarish, stressizlik va o'zgina xursandlik hissiyatini oshirishga imkon beradi.

Stresni kamaytirish uchun o'yinlar, o'rtacha qulaylik, jiddiylik va o'z-o'zini o'zlashtirishni talab qiladi. O'yin terapevti yoki terapevt, kishini stresli holatlarda qanday o'yinlarni o'ynash va qanday o'yin elementlarini ishlatish kerakligini aniqlayadi. Bu usul, kishilar uchun qiziqarli, motivatsiyali va xavfli bo'lishi mumkin, shuning uchun o'yinlar va qo'llanmalar o'zgirishlarga mos kelishi kerak. O'yin terapiyasi, stresni kamaytirish va psixologik yaxshilanishni oshirishda qo'llaniladigan mashqlar va o'yinlar orqali kishilarga yordam beradi.

3. Kreativlik va o'rganish: O'yin terapiyasi, kreativlikni rivojlantirish va o'rganishning o'z-o'zini o'zlashtirish jarayonlarini oshirishga yordam beradi. O'yinlar, kishilarning o'zlarini ifodalash, yaratuvchanlik va problem hal qilish qobiliyatlarini rivojlantirishga xizmat qiladi. Kreativlik va o'rganish bir-biriga yaqin bo'lgan iki muhim konseptdir. Kreativlik, yangi va o'ziga xos ideyalar, hulosa va yechimlar yaratish, o'zining o'ziga xos va innovatsion qobiliyatlarni namoyon etishdir. O'rganish esa, yangi bilimlarni olish, tajribalarni o'zgartirish va o'zlashtirish, yangi malakalar olish va o'zining shaxsiy va professional rivojlanishni oshirishga qaratilgan jarayonlarni o'z ichiga oladi.

Kreativlik va o'rganish o'rtasidagi bog'lanishlar quyidagicha bo'lishi mumkin:

1. O'rganish kreativlikni oshiradi: O'rganish, insonlarni yangi bilimlarni olishga, yangi ideyalarni qabul qilishga va o'z fikrlarini rivojlantirishga imkon beradi. O'rganish jarayoni orqali, insonlar o'zlarini yangi bilimlarga, muammolarga yechim topishga, qiziqishlarga qarshi kelishga va o'z o'zgaruvchanliklarini qo'llashga qaratilgan bo'lishadi.

2. Kreativlik o'rganishni oshiradi: Kreativlik, o'zining o'ziga xos va innovatsion fikrlarni yaratish va ularni amalga oshirish orqali o'rganish jarayonlarini o'zlashtirishga yordam beradi. Kreativlik, har qanday sohada yangi yondashuvlarni topish, muammolarga yangi yechimlar qo'llash, o'zining o'ziga xos usullarni qo'llash va yangi mahsulotlar yaratishga imkon beradi.

3. O'rganish kreativlikni kuchaytiradi: O'rganish, insonlarni yangi bilimlarni olish va o'z bilimlarini o'rganish orqali kreativlikdar bo'lishga yo'naltiradi. Yangi bilimlar va tajribalar o'rganish, kishining o'zining g'oyaviy va fikraviy rivojlanishini kuchaytiradi, yangi ideyalarni olishda va ularni amalga oshirishda yordam beradi.

4. Kreativlik o'rganishda manfaatli bo'lishi mumkin: Kreativlik, o'rganish jarayonida foydali bo'lishi mumkin. Kreativlik, yangi yondashuvlarni topish, muammolarga yechim topish va innovatsion g'oyalar yaratish orqali o'rganishni oshiradi. Bu esa insonlarni yangi bilimlarga bosish, o'z rivojlanishlarini yaxshilash va yangi hal qilish usullarini topishga imkon beradi.

Kreativlik va o'rganishni oshirish uchun quyidagi ko'rsatmalarni amalga oshirishingiz mumkin:

Qiziqishlarni oshiring yangi fikrlarni qidirish uchun qiziqishlarni oshiring va yangi bilimlarni olishga intilish uchun o'z bilimingizni kengaytiring.
Jamiyat bilan aloqada bo'ling boshqa odamlar bilan muloqotda bo'ling, ularning tajribalaridan foydalaning va ular bilan ko'p muhokama qiling. Bu, o'z fikrlar va yondashuvlaringiztashkil etishda kreativlikni oshiradi. Boshqalar bilan hamkorlik qiling. Boshqalar bilan hamkorlik qilib, jamoada o'z fikrlaringizni o'rganish va ularga yordam berish imkoniyatlarini yaratishingiz mumkin. O'rganish uchun vaqtni ajratib oling: Kendi o'zlashtirish va yangi bilimlarni olish uchun vaqtni ajratishga intilish. O'z bilimingizni rivojlantirish uchun kitoblar o'qing, kurslarga yoziling, veb-saytlardan va onlayn resurslardan foydalaning.
Kreativlik va o'rganish jarayonida yangi ideyalarni bajarishning asosiy qismi risk olishdir. Yangi tajribalar o'rganishda va o'z fikrlaringizni amalga oshirishda xatolar va muammoni ko'rishning normal ekanligini tushuning. O'zlashtirish uchun o'zingizga vaqtingizni berishingiz o'zlashtirish va kreativlik jarayonlarini rivojlantirish uchun o'zingizga vaqtingizni berishingiz. Bu, o'zingiz bilan bo'lgan vaqtga, yangi g'oyalar yaratishga, o'rganish va amalga oshirish uchun o'zlashtirishga imkon beradi. Kreativlik va o'rganish hayotning muhim aspektlari bo'lib, ularni oshirish va rivojlantirish jarayonida insonlar o'zlarini yaxshiroq tashkil etish, yangiliklarga moslashtirish va o'z potensiallarini barcha sohalarda namoyon etish orqali yuksak natijalarga erishishlari mumkin.
O'yin terapiyasi, psixologik mashqlar, o'yinlar, rol o'ynash, san'at terapiyasi va qo'shimcha metodlarni ishlatadi. Bunda kishilarning o'z o'zini o'zlashtirish, o'z-o'zini tahlil qilish va muhokama qilish jarayonlarini o'zgartirishga yordam beruvchi maqsadlarga erishish uchun terapevt yoki o'yin terapevti bilan ishlash tavsiya etiladi.