1.2.Fiziologik darajada etilen oksinlarning harakatini boshqarish
Odatda, gibberellinlar kartoshka ildiz mevalari kabi urug'larning uyqusizlik davrini to'xtatish uchun ishlatiladi. Ular, shuningdek, shaftoli, shaftoli yoki olxo'ri kabi urug'larni sozlashni rag'batlantiradi. Etilen. Etilen o'simlik gormoni vazifasini bajaradigan gazsimon moddadir. Uning o'simlik ichidagi harakati to'qimalar orqali diffuziya orqali amalga oshiriladi va fiziologik o'zgarishlarni rag'batlantirish uchun minimal miqdorda talab qilinadi. Etilenning asosiy vazifasi gormonlar harakatini tartibga solishdir. Shu munosabat bilan uning sintezi o'simlikning fiziologik sharoitlariga yoki stress holatlariga bog'liq. Fiziologik darajada etilen oksinlarning harakatini boshqarish uchun sintezlanadi. Aks holda, oziq moddalar faqat meristematik to'qimalarga, ildizlarga, gullarga va mevalarga zarar etkazish uchun yo'naltirilgan bo'lar edi. Xuddi shu tarzda, u gullash va meva berish jarayonlarini rivojlantirish orqali o'simlikning reproduktiv etukligini boshqaradi.
Bundan tashqari, o'simlik yoshi ulg'aygan sayin, hosilning ko'payishi mevalarning pishishiga yordam beradi. Stressli sharoitda u salbiy sharoitlarni engishga imkon beradigan oqsillarni sinteziga yordam beradi. Haddan tashqari miqdor qarilik va hujayralar o'limiga yordam beradi. Umuman olganda, etilen barglar, gullar va mevalardan voz kechishga, mevalarning pishishiga va o'simlikning yoshiga ta'sir qiladi. Bundan tashqari, u o'simlikning turli xil reaktsiyalariga, masalan, yaralarga, suvning stressiga yoki patogenlar hujumiga ta'sir qiladi. Kislota abtsik Abscisic kislota (ABA) o'simlik gormoni bo'lib, o'simlikning turli organlarining abstsessiya jarayonida qatnashadi. Shu munosabat bilan, fotosintez to'qimalarining xlorozini kuchaytirib, barglar va mevalarning tushishini ma'qullaydi. Yaqinda o'tkazilgan tadqiqotlar shuni aniqladiki, ABA yuqori harorat sharoitida stomatlarning yopilishiga yordam beradi. Shu tarzda, barglar orqali suv yo'qotilishining oldi olinadi, shu bilan hayotiy suyuqlikka bo'lgan talab kamayadi. ABA boshqaradigan boshqa mexanizmlarga urug'lardagi oqsil va lipid sintezi kiradi.
Bundan tashqari, u urug'larning qurib ketishiga bardoshlik beradi va nihol va o'sish o'rtasidagi o'tish jarayonini osonlashtiradi. ABA har xil ekologik stress sharoitlariga, masalan, yuqori sho'rlanish, past harorat va suv tanqisligi kabi holatlarga bardoshliligini oshiradi. ABA K + ionlarining ildiz hujayralariga kirib borishini tezlashtiradi, bu suvning to'qimalarga kirishi va saqlanishiga yordam beradi. Xuddi shu tarzda, u o'simliklarning, asosan, poyaning o'sishini inhibe qilishda harakat qiladi, "mitti" ko'rinishidagi o'simliklar hosil qiladi. ABA bilan davolash qilingan o'simliklarning so'nggi tadqiqotlari ushbu fitoxormon vegetativ kurtaklarning tinchlanishiga yordam berishini aniqladi. Brassinosteroidlar Brassinosteroidlar - bu juda past konsentratsiyalarda o'simlik tarkibidagi o'zgarishlarga ta'sir qiluvchi moddalar guruhi. Uning ishlatilishi va qo'llanilishi juda yaqinda, shuning uchun qishloq xo'jaligida foydalanish hali keng tarqalmagan. Uning kashfiyoti sholg'om polenidan Brasinólida deb nomlangan birikmani sintez qilish orqali amalga oshirildi. Juda past konsentratsiyalarda ishlatiladigan steroidal strukturaning ushbu moddasi meristematik to'qimalar darajasida strukturaviy o'zgarishlarni keltirib chiqaradi. Ushbu gormonni qo'llashda eng yaxshi natijalar o'simlikdan samarali javob olishni xohlaganingizda olinadi. Shu munosabat bilan Brasinolida hujayraning bo'linishi, cho'zilishi va differentsiatsiyasi jarayonlariga aralashadi, uni qo'llash gullash va meva berishda foydali bo'ladi.
Fitogarmonlar klassifikatsiyasi. O’simliklar o’sishi va rivojlanishini boshqarishda sun’iy regulyatorlar. O’simliklarning gormonal tizimi. Fitogarmonlar ta’sirining molekulyar mexanizmi. Fitogormonlar va fitoregulyatorlar olishning biotexnologik usullari. Fitogormonlar va fitoregulyatorlardan qishloq xo’jaligida foydalanish. O’sishini boshqaruvchi moddalar qo’llanilishining ekologik va genetik xavfsizligi.
Fermentlarni ajratish.Fermentativ reaktsiyalar kinetikasi. Fermentlarni oqsil muxandisligi. Izofermentlar. Multifermentli oqsillar. Fermentlar biosintezini boshqarish. Ferment produtsentlarini selektsiyasi va ularni o’stirish. Produtsientlar selektsiyasi. Fermentatsiya uchun oziqa muhitlari tarkibi. Ekuv kulturasini oziqa muhitiga solish. Produtsentlarni o’stirish usullari. Hujayradan tashqaridagi fermentlar. Ferment preparatlarini ajratib olish. Tabiiiy birikmalarni ajratishning asosiy usullari. Oqsillarni cho’ktirish. Oqsillarni fraktsiyalarga ajratish usullari. Ion almashuvchi sorbentlar. Affin xromatografiya. Gidrofob xromatografiya.. Gel-filtratsiya. Ferment preparatlarini ishlatilishi. Fermentlarni detergentlar bilan ishlatish. Imobilizatsiya qilingan fermentlar. Fermentlar ishlatiladigan sohalar.
Tuproq biotexnologiyasi va uning vazifalari. Tuproq unumdorligini oshirishda bakterial o’g’itlardan foydalanish. O’zbekistonda ishlab chiqarilayotgan mikrobli o’g’itlar.
O’simliklarni kasalliklardan ximoya qilishda biotexnologiya. O’simliklarning zararkunanda xasharotlariga qarshi kurashda bakteriya, zamburug’ va virusli entomopotogen preparatlar. Qishloq xo’jaligi o’simliklarini kasalliklariga qarshi kurashda mikrob- antagonistlarini qo’llash. Mikrob antogonistlari turlari. Mikrob antagonistlarini fiziologik va biokimyoviy xususiyatlari. O’simliklarning asosiy spetsifik kasalltklariga nisbatan mikrob antogonistlarning ta’siri.
Qishloq xo’jalik ekinlari kasalliklariga qarshi kurashda antibiotiklardan foydalanish to’g’risida tushuncha. Bakteriyalardan sintezlanadigan antibiotiklar va ulardan foydalanish. Aktinomitsitlardan olinadigan antibiotiklar va ularning ahamiyati. Zamburug’lar asosida antibiotiklar olish va ularni qo’llash.
Zararkunanda xasharotlarga chidamlilik xususiyatni paydo qilish. Zamburug’li infektsiyalarga chidamli transgen o’simlik shakllarini olish. Bakteriya va viruslarga chidamli o’simliklarni yaratish.
Shtammning spetsifikligi. O’simlik Bilan simbioz munosabatlarga kirishish mexanizmi. Azotbakteriyalar to’g’risidagi ma’lumot. Nitragin tayyorlash texnologiyasi. Tuganak bakteriyalar sof kulturasini yuqtirish.
Qishloq va o’rmon xo’jaligi zararkunandalariga qarshi kurashishda mikroorganizmlardan foydalanish . Yadro, poliedroz virusi preparatini zararkunanda, xasharotlarga qarshi kurashda ishlatilishi. Xasharotlar ichak tizimidagi bakteriyalar va ularni kasal qo’zg’atishdagi roli. “Boverin” va boshqa zamburug’ preparatlari.Bacillus thuringiensis bakteriyasida toksin hosil bo’lishi. Bacillus thuringiensis TOX-genni (toksin hosil bo’lishiga javobgar genni) qishloq xo’jalik o’simliklari hujayralariga genetik muxandislik usullari yordamida o’tkazib transgen o’simlik olish muammolari va istiqbollari. TOX-genini o’simliklar bilan simbioz va assotsiativ holda xasharotlarga chidamli qilish istiqbollari.
Qishloq xo’jalik ekinlari chiqindilarini qayta ishlash. Qishloq xo’jalik ekinlari chiqindilarini qayta ishlash mahsulotlari to’g’risida tushuncha. Chiqindi mahsulotlarining tabiati va miqdori. Chiqindi mahsulotlarini qayta ishlashning iqtisodiy samaradorligi.
Qishloq xo’jalik ekinlari chiqindilaridan substrat tayyorlash. Fermentativ gidroliz. Achitqilar ishlab chiqarishda gen muxandisligi usullaridan foydalanish.
Pivo suslosini tayyorlash. Pivo achitqisini substratda tanlab olish. Qishloq xo’jalik ekinlari chiqindilari asosida pivo ishlab chiqarishning yangi texnologiyalaridan foydalanish.
Dostları ilə paylaş: |