Ijtimoiy-iqtisodiy fakultet iqtisodiyot va servis kafedrasi mijozlarga xizmat ko

 
 
5.2. Qo’shiqchilik- 
da baxshilar 
faoliyati 
5.2.1 Qashqadaryo- 
Surxondaryo usuli 
Qashqadaryo 
viloyati, 
Surxondaryo viloyati, 
5.2.2.Zarafshon – 
Nurota usuli 
Samarkand 
Navoyi viloyati 
viloyati, 
5.2.3. Xorazm usuli 
Xorazm 
Qoraqalpog’iston 
viloyati, 
 
 
 
5.3 Raqs san‟ati 
5.3.1. Xorazm usuli 
Xorazm, Buxoro viloyatlari 
5.3.2. Qoraqalpoqcha 
usuli 
Qoraqalpog’iston 
5.3.3. Buxorocha usul 
Buxoro viloyati, Tojikiston 
Respublikasi 
5.3.4. Farg’onacha usul Farg’ona viloyati, Toshkent 
viloyati, 
5.4 Askiyalar, 
aytishuvlar 
5.4.1. Askiyalar 
Farg’ona vodiysi 
5.4.2. Aytishuvlar 
Qoraqalpog’iston, Xorazm 
 
5.5 Milliy 
rassomchilik 
va haykal- 
taroshlik 
5.5.1. Rassomchilik 
Samarkand, Buxoro, Xiva, 
Toshkent 
5.5.2 Haykaltaroshlik 
Samarkand shaxri, 
Toshkent shaxri 
5.6.1. «Boysun» 
Surxondaryo 
viloyati, 

---

46 
5.6. Milliy 
folklor 
san‟ati 
folklori 
Boysun tumani 
5.6.2 «Lazgi» 
folklori 
Xorazm viloyati 
5.6.3 «Besh qarsak» 
folklori 
Samarkand viloyati Urgut 
tumani 
5.6.4 «Oyguloyim» 
folklori 
Qoraqalpog’iston 
6 Tabiiy-tarixiy 
tasvirlar turizmi 
 
6.1 Tabiat 
muzeylari 
6.1.1.Sharsharalar 
«Arslonbob»-Farg’ona 
6.1.2. Qadimiy 
buloqlar 
“Baxmal”, “Forish”, 
«G’allaorol» tumanlari 
Jizzax viloyati, 
«Nurota»tumani, 
Navoiy viloyati va hok. 
6.2 Qoyatoshlar- 
dagi qadimiy 
rasmlar 
6.2.1.Tabiat 
haykallari 
Urgut tumani, Nurobod 
tumani, 
Samarkand 
viloyati, 
«G’allaorol» 
tumani 
Jizzax 
viloyati, 
Nurota 
tumani 
Navoiy 
viloyati 
6.3 Hayvonot 
bog’lari 
6.3.1.Noyob 
hayvonlar 
yashash tarzi 
Toshkent shahri Termez 
shaxri 
6.4.O’lkashunoslik 
muzeylari 
6.4.1. Dunyo tabiatidagi 
hayvon va 
parrandalar 
kolleksiyasi 
Viloyatlar markazi bo’lgan 
shaharlar 
7 Milliy 
hunarmandchilik 
turizmi 
 
7.1.Duradgorlik 
va uning 
maktablari 
7.1.1.Yog’ochga o’yma 
shakl solish 
Xorazm usuli, Urgut usuli, 
Samarkand usuli, Buxoro 
usuli, Farg’ona usuli 
7.1.2.Sovg’alar, 
shkatulkalar 
Buxoro usuli, 
Samarkand usuli 
7.2. Kulolchilik 
va uning 
maktablari 
7.2.1. Sopol 
buyumlar yasash 
Xorazm 
usuli, 
Buxoro 
usuli, Samarkand usuli, 
Farg’ona usuli 
 
 
7.3.Kashtachilik 
7.3.1.Matoga rangli 
Gul solish 
Buxoro usuli, Samarkand 
usuli, 
Jizzax 
usuli, 
Cho’lliklar usuli 
7.3.2.Zardo’zi 
kashtachilik 
Urgut usuli, 
Buxoro usuli, Samarkand 
usuli, Farg’ona usuli 
7.4.1. Milliy do’ppi 
Farg’ona viloyati, 

---

47 
 
 
7.4. Milliy 
liboslar 
Namangan viloyati, 
Buxoro viloyati, 
Xorazm viloyati 
7.4.2. Milliy to’n 
Xorazm viloyati, 
Surxondaryo viloyati, 
Toshkent viloyati, 
Farg’ona viloyati, 
Jizzax viloyati 
7.4.3.Atlas va 
beqasam 
buyumlar 
Marg’ilon shaxri 
7.4.4. Baxmal 
buyumlar 
Samarkand shahri 
 
 
 
 
 
 
7.5 Milliy 
ustachilik 
7.5.1.Temirchilik, 
qadimiy 
asboblar 
Respublikadagi tumanlar 
7.5.2.Misgarlik 
Samarkand, Buxoro, 
Farg’ona, Xiva 
7.5.3. Musiqasozlik 
Samarkand 
Xorazm, Farg’ona 
vodiysi 
7.5.4.Beshiksozlik 
Samarkand, 
Buxoro, 
Farg’ona vodiysi, Urgut 
7.5.5. Aravasozlik 
Qo’qon 
7.5.6. Sandiqsozlik 
Urgut, Samarqand, 
Buxoro, Farg’ona 
vodiysi 
7.5.7.Egarsozlik 
Baxmal Tumani, Jizzax 
viloyati,
Qashqadaryo 
viloyati 
7.5.8. Mahsido’zlik 
Namangan 
7.5.9. Gilamchilik 
Xorazm viloyati, Jizzax 
viloyati, Nurota tumani 
Navoiy viloyati, 
7.5.10.Palos to’qish 
Cho’l xalqi, Jizzax 
va 
Navoiy viloyati 
8 Milliy 
o’yinlar 
turizmi 
8.1.Ko’pkari – 
uloq 
8.1. Chavandoz ot 
ustidagi 
tortishuvda 
marraga uloq 
olib borishi- 
ko’pkari 
Qashqadaryo, 
Jizzax, 
Navoiy 
9 
 
8.2. Milliy 
8.2.Polvonlar 
kurashi 
Buxoro 
viloyati, 
Qashqadaryo 
viloyati, 

---

48 
kurash 
musobaqasi 
Surxondaryo viloyati 
10 
 
8.3. Qo’chqor 
urishtirish 
8.3. Qo’chqor 
urishtirish 
musobaqasi 
tomoshasi 
Xorazm, Qoraqalpog’iston, 
Buxoro viloyatlari 
11 
 
8.4. Xo’roz 
urishtirish 
8.4. Xo’rozlar jangi 
tomoshasi 
Samarkand shahri, Buxoro 
shahri, 
Farg’ona 
vodiysidagi shaharlar 
12 8.5. Bedana 
urishtirish 
8.5. Bedanalar jangi 
tomoshasi 
Samarkand, 
Buxoro, 
Farg’ona 
vodiysidagi shaharlar 
12 
 
8.6.Dorbozlik 
8.6 Baland tortilgan 
arqonda yurish, 
o’yin ko’rsatish 
Toshkent viloyati, Farg’ona 
viloyati 
14 G’orshunoslik turizmi 
9. 
Tabiatdagi yer osti 
qasrlariga sayohat. 
9.1 Amir Temur g’origa 
qiziqish 
O’zbekiston 
hududidagi 
g’orlar (400 makonda), 
Qashqadaryo viloyati 
15 Agroturizm 
10.Xalqimizning 
dehqonchilik 
usullariga 
qiziqish(xalqaro 
turizm uchun) 
O’zbekistonning 
sug’oriladigan 
yerlar 
hududlari 
 
 
Bunday maqsadlarni, rejalarni amalga oshirish uchun shaharlardagi maxsus 
turlarning jahon andozalari bo’yicha shakllantirilgan, sifatli naqshlangan buklov 
reklamalarini O’zbek-rus va ingliz tillarida axborot va tushuntirishlar bilan 
mehmonxonalar, turistik firmalarga tarqatish va bu buklovlarni xorij davlatlardan 
kelgan turistlar bepul yoki sovg’a sifatida olishlarini taminlash amalda kutilgan 
usullardan bo’lishi shubhasizdir. Bu buklovlar turist vataniga qaytganidan keyin 
uning ko’plab vatandoshlarini qiziqtirishi mumkin. 
Ma‟lumki, xalqaro turistlar oqimi Samarqand, Buxoro, Toshkent, Xiva, Farg’ona 
vodiysi va Shahrisabz shaharlarida kuzatilmoqda. Bu turistlar asosan tarixiy va 
madaniy obidalarga va ziyoratgoh joylarga tashrif qilmoqdalar. Ana shu turistlarni 
ushbu shaharlardagi maxsus turizm turlariga takliflar qilish, qiziqtirish usullarini 
qo’llash vaqti keldi nazarimda. 

---

49 
Xulosalar va takliflar 
Turizm sohasi jahon hamjamiyatining ajralmas tarkibiy qismi bo’lib, 
mamlakatlar va mintaqalar iqtisodiyotini rivojlantirish uchun muhim ahamiyat kasb 
etishini va u XXI asr jahon xo’jaligining ustuvor tarmoqlaridan biri ekanligini 
alohida ta‟kidlash lozim. 
Turizm insoniyat tamaddunining mahsuli. Ushbu tushuncha o’zining nazariy va 
amaliy talqiniga ega. Shu tufayli uni atroflicha izohlash uchun unga odamlarning 
harakati, iqtisodiy kategoriya, siyosiy vaziyat, faol dam olish kabi jihatlardan qarash 
va izohlanishni talab qiladi. 
Men “Turistlarning sayohat maqsadlari” mavzusini yoritish jarayonida 
turizmning maqsadlariga alohida ahamiyat qaratdim. Chunki, maqsadsiz turizm 
bo`lmaydi. Uni o`rganish muhim masala hisoblanadi. Har bir sayohat yoki tur 
zamirida unga sabab bo`luvchi asosiy maqsad yotadi, unga ko`ra bu sayohatdan 
turizmning biror turiga mansubligi aniqlanadi, turist va uning turi statistikaning u 
yoki bu turiga kiritiladi, unga turli xil imtiyozlar beriladi. 
Keyingi “Turizmning turlari va ko’rinishlari”mavzusida esa turizm turlari va 
uning turli ko`rinishlari bayon qilinib, unda turizm shakllari, safar maqsadi, 
harakatlanish usuli, turistilarni joylashtiruv vositalari, ishtirokchilar soni bo’yicha 
va boshqa tasniflar haqida fikr yuritilgan. Hamda yurtimiz mutaxassislari tomonidan 
ushbu mavzu bo’yicha ilmiy qarashlari yoritib o’tilgan. 
Sayohat qilishni tug‟diruvchi motivlarni bilish, samarali turistik siyosat va 
turizm iqtisodiyotning o’sishiga yordam beradi. Men ”Sayohatga bo'lgan 
ehtiyojni tug'diruvchi omillar” mavzusida sayohat qilish motivlari - turistik 
maqsadida ma‟lum joylarga kelishga undaydigan va ularning xohishlarini 
qondiradigan psixologik va jismoniy talablar va boshqa o’ziga xos motivlar haqida 
chuqurroq to’xtalib o’tishga harakat qilganman. 
Bilamizki Turizm kelajagi porloq va juda qiziqarli sohalardan biri bo’lib, unda 
doimiy ravishda o’zgarishlar va yangilanishlar bo’lib turadi. “Turizmning 
zamonaviy turlari” mavzusida bu sohadagi zamonaviy turizm turlari va ular haqida 
chuqurroq ma‟lumot berishga harakat qilganman. 

---

50 
O’zbekiston turizm sohasida ulkan salohiyatga ega. Mamlakatimizdagi noyob 
tarixiy yodgorliklar, ziyoratgohlar, xushmanzara tabiat va fayzli go’shalar, 
xalqimizning betakror madaniyati, an‟analari butun dunyodan sayyohlarni o’ziga 
rom etmoqda. Men ”O’zbekistonda mavjud sayohat turlari va turistlarning sayohat 
maqsadlari” mavzusida yurtimizdagi mavjud turizm turlari, tashrif buyurgan 
turistlar va ularning sayohatdan asosiy maqsadlari haqida kengroq fikr yuritganman. 
Shuni alohida ta‟kidlash joizki, turizmni taraqqiy ettirish, sayyohlar oqimini 
ko’paytirishda zamonaviy turizm turlarini yaratish, yuqori sifatdagi xizmatni taklif 
etish muhim omillardan biri hisoblanadi. “O’zbekistonda sayohatning yangi 
turlarini rivojlantirish istiqbollari” mavzusida men ekologik turizm, agroturizm, 
muzey turizmi, tibbiy turizm va turizmning maxsus turlari, yurtimizda ushbu sohada
qilinayotgan istiqbolli ishlar borasida ma‟lumot berishga harakat qilganman. 
O’zbekiston turizm sohasini rivojlantirish uchun barcha zarur manbalarga ega. 
Buyuk Ipak yo’li ustida joylashgan Vatanimiz qulay tabiiy-iqlim sharoitlariga, boy 
tarixiy, madaniy merosga va ayni paytda ham ichki, ham xalqaro turizmni 
rivojlantirish uchun yuqori salohiyatga ega. O’ylaymanki, yaqin kelajakda 
Yurtimiz ham turizm olamida ulkan yutuqlarga erishib, rivojlangan davlatlar 
qatoridan shak – shubhasiz o’rin oladi. 

---

51