İlahiyyat faküLTƏSİNİn elmi MƏcmuəSİ



Yüklə 3,06 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/40
tarix28.04.2017
ölçüsü3,06 Mb.
#16009
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   40

 

1

 



 

 

 



БАКЫ ДЮВЛЯТ УНИВЕРСИТЕТИ 

 

 



 

İLAHİYYAT 

FAKÜLTƏSİNİN  

ELMİ MƏCMUƏSİ

 

 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

№ 21 


 İYUN (HAZİRAN) 2014



 

 

 



 

2

 



BAKI DÖVLƏT UNİVERSİTETİ 

İLAHİYYAT FAKÜLTƏSİNİN  

ELMİ MƏCMUƏSİ 

 

 



REDAKTOR / EDİTÖR 

akademik Vasim Məmmədəliyev 



 

REDAKTOR MÜAVİNİ 

Yrd. Doç. Dr. Ali Bulut 

i.f.d. Mübariz CAMALOV 

 

REDAKSİYA HEYƏTİ (HAKEM KURULU) 



 

Akademik Vasim Məmmədəliyev 

● Prof. Dr. Celal Erbay ● Prof. Dr. Bedrettin Çetiner ● Prof. Dr. Saffet Köse ● 

Prof. Dr. Süleyman Toprak 

● Prof. Dr. Zekeriya Güler ● Prof. Dr. Abdullah Kahraman 

 

● Prof. Dr. Mustafa Altundağ ● Doç. Dr. Muammer Erbaş ● Dos. Salman Süleymanov ● Dos. Çimnaz Mirzəzadə ● 



Yrd. Doç. Dr. Ömer Aslan 

● Yrd. Doç. Dr. Akif Köten ● Yrd. Doç. Dr. Ali Bulut ● i.f.d. Namiq Abuzərov ● i.f.d. 

Qoşqar Səlimli 

● i.f.d. Adilə Tahirova ● i.f.d. Mübariz Camalov ● i.f.d. Mehriban Qasımova ● i.f.d. Aqil Şirinov ● 

Dos. Nigar İsmayılzadə 

● i.f.d. Elnurə Əzizova ● i.f.d. Ülkər Abuzərova ● Mirniyaz Mürsəlov 

 

MƏCMUƏ İLƏ ƏLAQƏ (HABERLEŞME) 

 

Əhməd Cəmil 41 A/Yasamal/Baku 



bduilahiyyat@yahoo.com 

Tel: 510 65 45, Faks: 510 39 62 



 

ISSN 2225-5567 

 

Tiraj: 1000 



 

Məcmuəmiz hakəmli bir məcmuədir. 

AAK tərəfindən təsdiq olunmuşdur. İldə iki dəfə nəşr olunur.  

Nəşr olunan məqalələrin elmi məsuliyyəti müəlliflərə aiddir. 

 

№ 21

 



 



İYUN (HAZİRAN) 2014 BAKI 

 

 

 

3

 



 

ИЧИНДЯКИЛЯР 

 

 

XƏLVƏTİYYƏ TƏRİQƏTİ 

Vasim Məmmədəliyev, Aqil Şirinov ........................................................................... 7 

 

SON DÖVR AZƏRBAYCAN MÜFƏSSİRLƏRİ 

Mirniyaz Mürsəl oğlu Mürsəlov .............................................................................. 21 

 

İSLAMDA MÜASİRLƏŞMƏ DÜŞÜNCƏSİNİN TARİXİ ASPEKTİ VƏ  

FƏZLUR RƏHMAN 

Mübariz Məhəmmədəli oğlu Camalov .................................................................... 37 

 

İLAHİ EŞQ VƏ TÜRK ƏDƏBİYYATINDA TƏCƏSSÜMÜ 

Nigar İsmayılzadə..................................................................................................... 47 

 

ƏRƏB ƏDƏBİ DİLİNDƏ MÜBTƏDA VƏ TAMAMLIQ BUDAQ CÜMLƏLİ  

TABELİ MÜRƏKKƏB CÜMLƏLƏR 

Solmaz Hüseynova ................................................................................................... 63 

 

İBN XƏLLİKANIN HƏYAT VƏ YARADICILIĞINDA MÜƏLLİMİ   

ŞEYX MUVAFFAQUDDİN ƏN-NƏHVİNİN ROLU 

Aslanov Süsən Yusif  qızı ......................................................................................... 71 

 

İSLAM AİLƏ HÜQUQUNDA MİRAS ÜZƏRİNDƏKİ HAQLAR,  

ƏHATƏ DAİRƏSİ VƏ VƏSİYYƏT 

Mirzəyeva Səbinə Həmid qızı  .................................................................................. 85 

 

STATUS OF NON-MUSLIM INHABITANTS IN AN ISLAMIC STATE 

Namig Abuzarov ....................................................................................................... 95 

 

İLK DÖVRLƏRDƏ İSLAMIN AZƏRBAYCANDA YAYILMASI 

Qoşqar Səlimli ........................................................................................................ 107 

 

 

 

 

4

TÜRKÇÜLÜK, İSLAMÇILIQ VƏ MÜASİRLİK İDEOLOJİ SİSTEMİ  



AZƏRBAYCAN DÖVLƏTÇİLİYİNİN ƏSAS  AMİLLƏRİNDƏN BİRİ KİMİ 

Rafail Ayvaz oğlu Əhmədli   .......................................................................................... 117 

 

MAHMUD KAŞĞARİNİN “DİVANÜ LÜĞAT- İT-TÜRK” ƏSƏRİNİN  

LEKSİK MƏNZƏRƏSİ 

Quliyeva Yaqut ....................................................................................................... 129 

 

ƏBDÜLKƏRİM AĞA BADKUBİNIN YARADICILIĞINDA MƏAD  

ETİQAD PRİNSİPİ KİMİ 

Zəkiyyə Ağababa qızı Əbilova  ............................................................................... 137 

 

ESBÂB-I NÜZÛL RİVAYETLERİ VE NÜZÛL ORTAMINI TESPİT  

ETMEDE YETERLİLİĞİ MESELESİ 

Sabuhi SHAHAVATOV ......................................................................................... 145 

 

БИОЛОГИЧЕСКИЕ РИТМЫ КАК ЭЛЕМЕНТАРНЫЕ ОСНОВЫ 

ЖИЗНЕДЕЯТЕЛЬНОСТИ (МЕТОДОЛОГИЧЕСКИЙ АСПЕКТ) 

Дашдамирова Ч.Ф. .............................................................................................. 157 

 

FƏLSƏFƏDƏ MATERİYA HAQQINDA TƏSƏVVÜRLƏRİN TƏKAMÜLÜ 

Rzayeva Xalidə İsrafil qızı  .................................................................................... 167 

 

KLASSİK AZƏRBAYCAN TARİXÇİSİ HACI ŞEYX   

HƏSƏN MOLLAZADƏ GƏNCƏVİ 

Elçin Kamal oğlu QASIMOV ................................................................................ 181 

 

BEYNƏLXALQ SƏNƏDLƏRDƏ DİN AZADLIĞININ ƏHATƏSİ MƏSƏLƏSİ 

Elnurə Əzizova ....................................................................................................... 189 

 

İBN HALDUN’UN ASABİYET KAVRAMINDA  

“KOLEKTİF HAFIZA” BOYUTU 

Behram Hasanov .................................................................................................... 199 

 

ƏL-QƏZALİ VƏ ARTUR ŞOPENHAUER ƏSRLƏRİ KEÇƏN PARALELLƏR 

Ç.C.Məmmədova .................................................................................................... 211 

 

 

 

5

BAĞLILIQ MƏRHƏLƏLƏRİ VƏ UŞAĞIN SOSİALLAŞMASI 



Monteziriniya Əkbər Firidun oğlu ........................................................................ 217 

 

HALAL-HARAMIN HAQSIZCASINA QARIŞDIRILMASI 

Xalidə Faiq qızı İslamzadə .....................................................................................  227 

 

T.KUN: ELMİN İNKİŞAF PROSESİNİN MƏRHƏLƏLƏRİ HAQQINDA 

N.N.Heybətova........................................................................................................ 239 

 

MƏDƏNİYYƏT SOSİALLAŞMA AMİLİ KİMİ 

Səlimov Ülviyyə Tacir qızı  ..................................................................................... 251 

 

İSLAMDAN ƏVVƏLKİ BƏZİ DİN VƏ CƏMİYYƏTLƏRDƏ AİLƏ 

Mənsur TEYFUROV ............................................................................................. 261 

 

ABBASİLƏR DÖVRÜ ƏRƏB ƏDƏBİYYATINDA POEZİYANIN DRUMU 

Məmmədova Könül Əbülfəz q. .............................................................................. 271 

 

AZƏRBAYCANLILARIN 1948-1953-CÜ İLLƏRDƏ QƏRBİ  

AZƏRBAYCAN TORPAQLARINDAN DEPORTASİYASINA DAİR 

Sadıqov Elbrus Cəlal oğlu, Vəliyeva Leyla Əli qızı ...............................................  279 

 

MƏDƏNİYYƏTLƏRARASI DİALOQ ÜMUMBƏŞƏRİ DƏYƏRLƏR  

SİSTEMİ KİMİ 

Gündüz Süleymanov .............................................................................................. 291 

 

TEXNİKANIN İNQİLABİ FUNKSİYASI 

Ləman Əliyeva ........................................................................................................  299 

 

ƏRƏB DİLÇİLƏRİ SİBƏVEYHİ VƏ İBN MALİKİN “MÜRACİƏT”LƏ  

BAĞLI GÖRÜŞLƏRİ 

Hümbətəliyeva Sevinc Mübariz ............................................................................. 309 

 

DÜNYA ÖLKƏLƏRİ ÜZRƏ İSLAMIN YAYILMA SƏBƏBLƏRİ 

Elnur Kərim oğlu MUSTAFAYEV ....................................................................... 315 

 

 

 



 

6

TEFSİRDE YAPISALCILIK: İMKÂNI VE SORUNLARI   



Muhammed COŞKUN ........................................................................................... 325 

 

TÜRK ƏDƏBİYYATINDA ROMANTİZM CƏRƏYANININ NÜMAYƏNDƏLƏRİ 

ƏBDÜLHƏQ HAMİD VƏ RƏCAİZADƏ MAHMUD ƏKRƏM 

Aydan XƏNDAN .................................................................................................... 337 

 

BEYZAVİ VƏ ONUN FÜZULİ ADINA ƏLYAZMALAR İNSTİTUTUNDA  

MUHAFİZƏ OLUNAN “ƏNVARUT-TƏNZİL VƏ ƏSRARUT-TƏVİL”  

TƏFSİRİNİN  ƏLYAZMA NÜSXƏLƏRİ 

Bayramova Sevinc  ................................................................................................. 345 

 

ƏTRAF MÜHİTƏ MÜNASİBƏTDƏ İSLAMIN XÜSUSİ MÖVQEYİ 

Xədicə Buturabi ...................................................................................................... 361 

 

İSLAMDA İNSAN VƏ ONUN ƏSAS MİSSİYASI 

Məryəm Zarei Əqdəm ............................................................................................ 371 

 

СЯДРЯДДИН КОНЙЯВИНИН ОНТОЛОЖИ БАХЫШЛАРЫ 

Seyed Camal Seyed Mehdi oğlu Gülşəni ......................................................... 383 

 

SOSİAL PROSESLƏRDƏ İNSAN RESURSLARI: MÜASIR BAXIŞ 

Xələfova Kamalə Rauf qızı .....................................................................................  393 

 

“ƏRƏB DİLİNDƏ KÖMƏKÇİ FELLƏR HAQQINDA BƏZİ QEYDLƏR” 

Qurbanəli Süleymanov ........................................................................................... 403 

 

QURANIN DÜŞÜNCƏ SISTEMİNDƏ “TƏDƏBBÜR” MƏFHUMU 

Şüca Cavanpərəst ................................................................................................... 409 

 

DİNİN CƏMİYYƏTDƏ YERİ VƏ ROLU: DİNİ ZİDDİYYƏTLƏR VƏ  

ONLARIN SOSİAL NƏTİCƏLƏRİ 

Vəsxanım Orucova ................................................................................................. 421 

 

РОЛЬ ФИЛОСОФСКИХ ИДЕЙ В КОНТЕКСТЕ РАЗВИТИЯ КУЛЬТУРЫ 

Ахмедова Хавер Сурхай гызы  ............................................................................ 431

Xəlvətiyyə təriqəti 

7

 

 

XƏLVƏTİYYƏ TƏRİQƏTİ 

 

Akad. Vasim Məmmədəliyev 

i.f.d. Aqil Şirinov 

 

 



Açar sözlər: Xəlvətiyyə, Seyid Yəhya Şirvani, təriqət, zöhd, xəlvət 

Keywords:  Khalwatiyya, Sayyid Yahya Shirvani, Sufi order (tariqa), zuhd, 

khalwa 

Ключевые слова: Халватиййа, Сейид Яхйя Ширвани, орден, зохд, халват 

 

Tarixən Azərbaycanda bir çox sufi təriqəti fəaliyyət göstərmişdir. Bunlardan bir 

qismi Orta Şərqin digər bölgələrində yaranmış, daha sonra isə ölkəmizdə intişar 

tapmışdır. Bəzi təriqətlər isə məhz Azərbaycanda təşəkkül tapmışdır. sührəvərdiliyi, 

səfəviliyi, nigariliyi buna misal göstərmək olar. Lakin Azərbaycanda yaranmış heç 

bir təriqət islam şərqinin digər ölkələrində yayılması baxımından xəlvətiyyə  qədər 

təsirli olmamışdır. 

Xəlvətiyyənin yaranma tarixi: Xəlvətiyyə  kəlməsi  ərəb dilindəki “xəlvət 

(ةولخ)”  sözündən törəmişdir. Lüğətdə “hər hansı bir yerin boş olması, tənha qalmaq”

1

 

mənalarına gələn xəlvət, təsəvvüf istilahında “günahdan qorunmaq və ibadət etmək 



üçün müəyyən bir müddətdə tənha yerlərdə guşənişin olmaq” mənasına gəlir.  Sufilər 

mənəvi yönünü nəzərə alaraq xəlvətin mahiyyətini bəzən “Başqa heç bir varlığı 

görməyəcək şəkildə Haqla gizli söhbət” kimi də açıqlayırlar.

2

 Təsəvvüf təriqətlərinin 



bir çoxunda xəlvət ənənəsi vardır. Sufilər həzrət Peyğəmbərin vəhy gəlməzdən əvvəl 

Məkkə yaxınlığındakı Hira mağarasında guşənişin olmağını, Ramazanın son on 

günündə  məsciddə etikafa çəkilməyini xəlvətin dində  bəyənilən bir əməl olmasına 

dəlil gətirmişlər.

3

  Bəzi təsəvvüf təriqətləri xəlvəti insanlardan uzaqlaşıb tənha bir 



yerdə Haqla birlikdə olmaq kimi qəbul etmişdir. Nəqşbəndiyyə silsiləsinin müəyyən 

mərhələsini təşkil edən Xacəqan silsiləsinin qurucusu sayılan Əbdülxaliq Ğücdüvani 

                                                 

1

 Cövhəri, İsmail ibn Həmmad, Əs-Sihah, Beyrut, tarixsiz, c. 4, s. 2330 



2

  :ةرھاقلا ،رفعج ميھاربا لامك دمحم روتكدلا:قيلعت و قيقحت ،ةيفوصلا تاحلاطصا ،قازرلا دبع نيدلا لامك ،يناشاقلا

 ،باتكلل ةماعلا ةيرصملا ةئيھلا

١٩٨١


 .ص ،

١٦١


 

 

.



 

3

 Bax. Süleyman Uludağ, “Halvet”, DİA, İstanbul, 1997, c. 15, səh. 386.  



 

Akad. Vasim Məmmədəliyev, Aqil Şirinov 

8

(ö.575/1179 və yaxud 617/1220)  isə “ نمجنا رد تولخ (xəlvət dər əncomən)-cəmiyyət 



içində xəlvət” anlayışını irəli sürərək insanlarla əlaqəni kəsmədən Haqq ilə birlikdə 

olmağı önə  çəkmişdir. Xəlvətin  əksi  cəlvətdir. Cəlvət salikin əldə etdiyi ilahi 

xüsusiyyətlərlə birlikdə  xəlvətdən çıxıb camaatla qaynayıb qarışmasıdır. Bəzən 

xəlvət yerinə  üzlət, cəlvət yerinə isə  xiltə terminlərindən istifadə olunur. Lakin 

sufilərin bir qismi xəlvətlə üzlətin bir-birindən fərqli olduğunu düşünmüşlər. Onlara 

görə xəlvət insanın başqa insanlardan (əğyar), üzlət isə öz nəfsindən uzaqlaşmasıdır.

4

 

Məşhur sufi Kələbazi özünün “ət-Təərrüf li-məzhəbi  əhlit-təsəvvüf” adlı  əsərində 



üzlətə  əhəmiyyət verənlərlə xiltanı seçənlərin dəlillərini müqayisə edərək geniş 

şəkildə  təhlil etmişdir.

5

 

Xəlvətiyyə adı bu təriqətin qurucusu hesab olunnan Siracəddin Ömər ibn 



Əkmələddin əl-Xəlvətinin (ö. 800/1397-98) nisbəsindən götürülmüşdür. Onun həyatı 

haqqında məlumat verən mənbələrə görə, Ömər ibn Əkmələddin xəlvət həyatını çox 

sevər, tənha bir yerə  çəkilərək Allahı zikr etməkdən xoşlanarmış. Hətta rəvayətə 

görə, yaşadığı yerin yaxınlığında içi oyuq olan bir ağacının içində tez-tez xəlvətə 

çəkilərmiş.

6

 



Xəlvətiyyənin bir təriqət kimi yaranma tarixini İbrahim Zahid Gilaniyə (ö. 

700/1301) qədər aparıb çıxarmaq mümkündür.  zahidiyyə təriqətinin qurucusu olan 

bu böyük sufi yaşadığı dövrdə Azərbaycanın, xüsusilə  də  Şirvan və  Ərdəbil 

bölgələrinin dini həyatında olduqca böyük təsirə malik olmuş, hətta  Şirvanşah 

Axsitan belə onun təriqətinə üzv olmuşdur. Zahid Gilani irşad fəaliyyətləri üçün bir 

çox mürid yetişdirmişdir. Lakin bu müridlərin içərisində iki şəxs xüsusi əhəmiyyətə 

malik olmuşdur. Bunlardan biri səfəviyyə təriqətinin qurucusu olan Şeyx Səfiyyəddin 

Ərdəbili


7

, digəri isə  xəlvətiyyənin qurucusu olan Ömər Xəlvətinin  əmisi  Əxi 

Məhəmməd Xəlvəti (ö. 780/1378-79) olmuşdur. Ömər Xəlvəti də öz əmisi  Əxi 

Məhəmməddən təsəvvüf yolunu öyrənmişdir. Demək ki, həm səfəvilk, həm də 

xəlvətilk zahidiyyədən törəyən iki qardaş təriqət olmuşdur. Zahidiyyə isə yenə başqa 

bir məşhur Azərbaycanlı sufi olan Əbun-Nəcib Sührəvərdiyə (1097–1168) nisbət 

                                                 

4

  ٨٢ .ص ،نانبل ةبتكم ،ةيفوصلا تاحلطصملا مجعم ،مازخ يبأ داؤف رونأ روتكدلا  



5

 ٣٤٥ -٤٣٦ .ص ،   ،ةيملعلا بتكلا راد ، فوصتلا لھأ بھذم ىلع فرعتلا ،قاحسإ نب دمحم ركب وبأ ،يذابلاكلا 

م١٩٩٣ – ه ١٤١٣ ،توريب 

6

 Bax. Sadık Vicdani, Tomar-ı Turuk-ı Aliyyeden: Halvetiyye Silsilenamesi, İstanbul 1338-



1341, səh. 19 

7

 Michel M. Mazzaoui, The origins of the safawids: shiism, sufizm and the gulatWiesbaden : 



Franz Steiner Verlag, 1972, s. 53. 

Xəlvətiyyə təriqəti 

9

edilən sührəvərdiyyə  təriqətindən törəmişdir. Belə ki, İbrahim Zahid Gilani Əbun-



Nəcibin tələbəsi olan Sədi Şirazinin müridi olmuşdur.

8

  



Hər ikisinin silsiləsi  Şeyx Zahid Gilanidə birləşən və bu baxımdan iki qardaş 

təriqət olan səfəviyyənin  Şeyx Zahiddən  Şah  İsmayıla, xəlvətiyyənin isə  təriqətin 

ikinci piri olan Şeyid  Yəhya Şirvaniyə qədər olan silsiləsi belədir: 

 

İbrahim Zahid Gilani 



 

Nur (Əxi) Məhəmməd  

Xəlvəti Səfiyyəddin Ərdəbili (Səfəviyyə) 

            

    

 



 

 

               

              

 

          Ömər Xəlvəti (Xəlvətiyyə) 



 

          Sədrəddin Ərdəbili 

            

    

 



 

 

               

              

 

        Əxi Mirəm 



 

 

                     Xacə Əli 

            

    

 



 

 

               

              

 

              Hacı İzzəddin Şirvani 



   Şeyx Şah İbrahim 

            

    

 



 

 

               

              

 

                  Sədrəddin Xiyavi   



 

 

    Şeyx Çüneyd 

            

    

 



 

 

               

              

 

  



  Seyid Yəhya Şirvani 

    

 

 

 

Şeyx Heydər 

            

      

 

 

               

              

 

        Şah İsmayıl Xətai 

 

Göründüyü kimi istər xəlvətiyyə, istərsə  də  səfəviyyə  sırf Azərbaycanda 



qurlumuş və şeyxlərinin də demək olar ki, Azərbaycanlıdır. 

Qeyd olunduğu kimi xəlvətiyyənin qurucusu (birinci piri) Ömər Xəlvəti hesab 

olunur. Mənbələrdə onun tam adı Siracuddin Ömər ibn Əkmələddin Gilani Lahici 

Xəlvəti kimi keçir.

9

  Bəzi müəlliflər  əslinin  Şirvandan olduğunu qəbul etməklə 



birlikdə onun İranın Lahican bölgəsindən olduğunu irəli sürüblər. Lakin xəlvətiliyi 

tədqiq edən Mehmet Rıhtım onun Şamaxının Avaxıl kəndindən olma ehtimalının 

böyük olduğunu qeyd edir.

10

  



                                                 

8

 Bax. Mustafa Bahadıroğlu, “İbrahim Zahid-i Geylani”, DİA, səh. 359 



9

 Mustafa Tatcı, “Elmalı’nın  İrfan Ocakları: Bektâşîlik ve Halvetîlik Üzerine Bir 

Değerlendirme”, Elmalı İrfan ve Sevgi Şehri, 2009,  s. 65 

10

 Mehmet Rıhtım, Seyid Yəhya Bakuvi, Bakı, 2013, s. 110. 



 

Akad. Vasim Məmmədəliyev, Aqil Şirinov 

10

Ömər Xəlvətinin ailəsi  Şirvanın qabaqcıl sufi ailələrindən omuşdur. O, ilk 



təhsilini atasından almış, daha sonra Xarəzmə gedərək əmisi Əxi Məhəmməd ibn Nur 

Xəlvətidən təsəvvüf yolunun incəliklərini öyrənmişdir.  Əmisi vəfat etdikdən sonra 

onun yerinə  təriqətin  şeyxi olmuşdur.

11

  Ömər Xəlvəti yuxarıda da qeyd olunduğu 



kimi xəlvəti çox sevmiş  və buna görə  də onun qurduğu təriqətin adına bu ad 

verilmişdir. O, xəlvətə  çəkildiyi müddət  ərzində Allahın yeddi adı ilə (La ilahə 

illallah, Allah, Hu, Haqq, Həyy, qəyyum, qəhhar) zikir edərdi. Bu zikir ənənəsi 

ondan sonra bəzi digər təriqətlər tərəfindən də mənimsənilmişdir. O, öz müridlərinə, 

xəlvət, üzlət və sükutu tövsiyə etmiş, təriqətin əsasını məşhur sufi Hatim əl-Əsammın 

bəhs etdiyi dörd ölüm növündən çıxış edərək izah etmişdir. Ona görə seyri-süluk 

yoluna girən şəxs həmişə öz nəfsi ilə mübarizə aparmalıdır. O, bunu “mövti-əhmər 

(qızıl ölüm)” termini ilə ifadə etmişdir. İkincisi, salik hər növ bəlalara səbr etməlidir. 

Bu da “mövti-əsvəd (qara ölüm)” termini ilə izah olunmuşdur. Üçüncüsü, əlində 

olanla kifayətlənməli, heç bir şikayət etməməlidir. Bu prinsip “mövti-əxzərdir (yaşıl 

ölüm)”. Axırıncı prinsip isə salikin az yeməsi və mütəmadi olaraq riyazatla məşğul 

olmasıdır. Ömər Xəlvəti bunu “mövti-əbyəz (ağ ölüm)”   termini ilə ifadə etmişdir.

12

 

Xəlvətiyyənin qurucusu Ömər Xəlvəti olsa da, təriqəti sistemləşdirən və intişar 



tapmasını  təmin edən  əsas  şəxsiyyət Seyid Yəhya Bakuvi Şirvani olmuşdur. Məhz 

buna görə də o, Xəvətiyyənin ikinci piri sayılır. Hətta demək olar ki, təriqətin həqiqi 

qurucusu məhz Şirvani olmuşdur. 


Yüklə 3,06 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   40




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin