İlk Yardım Yusuf Fikret umur ilk Yardım

Soru 8: 
.......................................................................................................................................................................................
o  Bilinci kapalı ise soğutmak için hastayı banyoya almayın ve çok miktarda 
suyu yüzüne dökmeyin.
o  Soğutmak için alkollü sıvılar (kolonya vb.) kullanmayın.
o  Ateş düşürücü ilaçlar vermeyin.
o  Alkol, kahve gibi içecekler içirmeyin.
Soru 9: 
.......................................................................................................................................................................................
o  Sıcak havalarda açık renkli ve hafif giysileri tercih edin.
o  Şapka, şemsiye gibi güneşten koruyabilecek eşyalar kullanın.
o  Egzersizleri sabah 08.00’den önce veya akşam 06.00’dan sonra yapmaya 
çalışın.
o  Egzersiz yapmadan önce bir bardak su veya izotonik sporcu içeceği için. 
Egzersiz sırasında her 30 dakikada bir bu işlemi tekrarlayın.

İ l k   Y a r d ı m
106
S A Ğ L I K

Y a n ı k l a r d a   İ l k   Y a r d ı m
107
Deri, vücudun dış yüzeyini kaplayarak zararlı madde ve 
organizmaların vücuda girmesini önler. Bu sayede en-
feksiyon oluşmasını engellemede önemli bir rol oynar. 
Yanıklar vücudun dış cephesi olarak öncelikle deride 
ve yanığın ağırlığına göre bazı iç organlarda sorunlar 
oluşturur.
Bu bölümde;
•  yanıkların dereceleri,
•  yanma şekilleri ve
•  bunlarda uygulanması gereken ilk yardım
hakkında bilgi verilmektedir.
ünite
 
10
Yanıklarda
İlk Yardım

İ l k   Y a r d ı m
108
Yanık, yüksek sıcaklık, kimyasal maddeler ve elekt-
rik akımı ile oluşan, başta deri ve yüzeysel organlar 
olmak üzere tüm vücudu etkileyebilen bir yaralan-
madır. Yanık sonucu şiddetli ağrı ve şok tablosu 
gelişebileceği gibi; ciddi su kaybı, enfeksiyon ve 
vücutta kalıcı izler de oluşabilir. Bu sebeple yanık 
vakalarında ilk yardımın amacı öncelikli olarak ya-
nık alanını daraltmak, ağrıyı azaltmak, enfeksiyon 
ve şok gelişmesini engellemeye yönelik önlemler 
almak olmalıdır.
Kaza Geldim Demeden…
• Soba ve ocak üzerindeki kapların saplarını 
çocukların erişemeyeceği şekilde içeriye dönük 
koyun.
• Elektrikli aletler çalışırken kablolarının tehlike 
oluşturmayacağından emin olun.
•  Çocuğunuzun banyo yapacağı suyun sıcaklığını 
mutlaka kontrol edin.
•  Yanıcı maddeleri kapalı ve çocukların ulaşamayacağı 
yerlerde muhafaza edin.
Yanık Yapan Etkenler
Yüksek sıcaklık
•  Ateş
•  Kızgın cisim
Yaş ısı
•  Kaynar su, yağ vb. sıvı
•  Buhar
Aşırı güneş ışığı
Kimyasal etkenler
•  Asitler
•  Alkaliler
Elektrik çarpması
Radyasyon
Yanıklarda
İlk Yardım

Y a n ı k l a r d a   İ l k   Y a r d ı m
109
•  Ütü, tost makinesi, fırın vb. aletleri sıcakken çocuk-
ların erişebileceği yerde bırakmayın.
•  Çocukları soba yanan odada asla yalnız bırakmayın.
•  Sıcak yiyecek ve içecekleri çocuğun önüne koymayın.
•  Piknik tüpünü kullanırken çocuklardan uzak tutun.
•  Sigara içerken çocuğunuzu kucağınıza almayın, koltuk 
ya da yatağından kaldırmak için üzerine eğilmeyin. 
Yanıkların Derecelendirilmesi
Yanığın ciddiyeti yanığın derinliğine ve yanık yüzeyi-
nin genişliğine bağlıdır. Yanığın şiddetinin belirlenme-
sinde etkilenen deri katmanlarının hasar düzeyi göz 
önünde bulundurulur.
Birinci derece yanık: Cildin kızarık ve kuru olarak 
görüldüğü yanıklardır. Nadiren, cilt üzerinde çok 
küçük kabarcıklar görülebilir. Oldukça ağrılı bir 
durumdur. Güneş ışınlarına maruz kalma, sıcak 
maddelerle kısa süreli temas, sıcak su veya buhar ile 
temas genellikle birinci derece yanığa sebep olur. Bu 
tür yanıklar, bir hafta içinde, çoğunlukla iz bırak-
madan iyileşir.
İkinci derece yanık: Cildin pembe veya alacalı kır-
mızı görüldüğü yanıklardır. Cilt üzerinde sıvı dolu 
kesecikler görülür. Cilt yüzeyi ıslaktır. Çok ağrılı 
bir tablodur. Güneş ışınları veya sıcak sıvılar ikinci 
derece yanıklara sebep olabilir. Bu tip yanıkların 
iyileşmesi üç hafta kadar sürebilir ve iyileşirken yara 
izi kalabilir.
Üçüncü derece yanık: Cilt beyaz görünüm-
dedir. Cildin altındaki dokular görülebilir. 
Cildin esnekliği kaybolmuştur. Sinirlerde 
ağır hasar oluştuğundan üçüncü derece 
yanıklarda ağrı hissedilmez fakat hayatı 
tehdit eden bir durumdur. Uzun süreli ola-
rak sıcak maddelerle temas, alev ve elektrik 
bu derece yanıklara sebep olabilir. 
Duman, buhar, 
çok sıcak hava veya bazı 
zehirli gazların solunmasıyla 
solunum yollarında da yanıklar 
oluşabilir. Bu tip durumlarda so-
lunum zorlaşır ve hayatı tehdit 
eden bir durum ortaya 
çıkabilir.

İ l k   Y a r d ı m
110
Alev ve Sıcak Su ile Oluşan Yanıklarda 
İlk Yardım İçin Neler Yapabiliriz?
•  İlk yardımın temel basamaklarını dikkatli bir şekilde 
uygulayın.
•  Tıbbi yardım isteyin. Bunun için telefonla 112’yi 
arayabilirsiniz.
•  Yanmakta olan giysi varsa, alev almayacak türden 
yün battaniye veya giysi, ıslak havlu veya varsa yan-
gın battaniyesi ile sararak söndürün.
•  Kaynar su veya yağ ile ıslanmış giysi varsa derhal 
çıkarın. Bilezik, yüzük gibi takıları da çıkarın.
•  Yüzdeki ve gözdeki yanık bölgelerini 15 dakika süre 
ile akan suyun altında tutun. Daha sonra gözleri 
temiz bir bezle kapatın.
• Yanık; el, ayak, kol veya bacakta ise akan soğuk 
suyun altında en az 10 dakika süre ile tutun.
• Soğuk uygulama, vücudun %10’undan daha 
azını kaplayan yanıklarda ve yalnızca ağrı 
azalana dek yapılmalıdır.
• Deri tamamen sıyrılmışsa soğuk suya tutun 
ve üzerine buz koyun. Fakat buzu doğrudan 
yanık bölgeye yapıştırmayın.
• Yanık bölgesinin üzerini temiz ve kuru bir sargı bezi 
ile kapatın. El ve ayak parmakları ayrı ayrı sarılmalıdır. 
Sargı için kullanılan bezin steril ya da en azından temiz 
olması, enfeksiyondan korunmak için önemlidir.
•  El ve ayaktaki yanık bölgeleri mümkün olduğunca 
kalp seviyesinin üzerinde tutulmalıdır.
•  Yanık ağızda, burunda veya burun bölgesinde oluş-
muşsa ya da duman, buhar vb. solunmuşsa solunum 
sorunları oluşabilir. Böyle bir durumda kişiyi hızla 
bir sağlık kuruluşuna ulaştırın.
•  Erişkinlerde vücut yüzeyinin %15’inden, çocuklarda 
%10’undan fazlası yanmış ise veya eller, ayaklar ve 
yüzde yanık varsa kişiyi acil olarak bir sağlık kurulu-
şuna ulaştırın.
•  Yaralının sakinleşmesine ve kendini güvende hisset-
mesine yardımcı olun.
İlk 10 dakika 
içinde soğuk uygulama 
yapılması doku sıcaklığını 
azaltarak yanığın derinleş-
mesini engelleyebilir. Soğuk 
uygulama yaparken suyun 
fazla tazyikli olmamasına 
dikkat edin. 

Y a n ı k l a r d a   İ l k   Y a r d ı m
111
Bunları Asla Yapmayın!
•  Kıyafetleri yanmakta olan birini, alevi söndürmek 
için yerde yuvarlamayın. Bu şekilde vücudun yan-
mamış yerlerinin de yanmasına neden olabilirsiniz.
•  Cilde yapışmış durumda olan kıyafetleri çıkarmaya 
çalışmayın.
•  Yanan kişinin elbiselerini çekerek çıkarmayın. Mut-
laka keserek çıkartın.
•  Yanmış olan cilt bölgelerinin üzerine doğrudan buz 
uygulamayın.
•  Çocuklar buzlu suda tehlikeli olabilecek kadar soğu-
yabilirler.
•  Yanık üzerine kirli bez koymayın. 
•  Ciltte oluşan içi su dolu kabarcıkları kesinlikle pat-
latmayın. Patlatılması enfeksiyon gelişmesini kolay-
laştırabilir.
•  Yanık bölgeye su dışında (yoğurt, patates, diş macu-
nu, salça, tereyağı, krem, losyon vb.) hiçbir madde 
sürmeyin.
•  Yanığa tentürdiyotla pansuman yapmayın. 
•  Vücudunda yanıklar bulunan kişiye yiyecek ve içe-
cek vermeyin.
•  Yanık, vücudun % 15’inden fazlasını kaplıyorsa 
yaralıyı soğutmaya çalışmayın. Bu durumda yaralıyı 
soğutmak şok gelişmesine sebep olabilir.

İ l k   Y a r d ı m
112
Kimyasal Yanıklarda İlk Yardım İçin 
Neler Yapabiliriz?
Kimyasal maddelere maruz kalma sonucu yanıklar 
meydana gelebilir. Yanığın derinliği kimyasal madde-
nin temas süresine ve yoğunluğuna bağlıdır. Kimyasal 
yanıklar, en sık evde temizlik amacı ile kullanılan tuz 
ruhu, çamaşır suyu vb. maddelere maruz kalma sonu-
cu oluşur. Kimyasal maddeler doku içerisine sızarak 
yanığa sebep olurlar. Bu sebeple ilk yardımın süresi 
oldukça önemlidir.
•  İlk yardımın temel basamaklarını dikkatli bir şekilde 
uygulayın.
•  Tıbbi yardım isteyin. Bunun için telefonla 112’yi 
arayabilirsiniz.
•  Ayakkabılar ve eldiven dâhil yaralının tüm giysileri-
ni çıkarın.
•  Kimyasal maddeye maruz kalan bölgeyi bol su ile en 
az 30 dakika süre boyunca yıkayın. Yanık kireç, ağar-
tıcı, lavabo açıcı, fayans temizleyici, tuvalet temizle-
yici, havuz temizleyici gibi çözücü özelliği arttırılmış 
maddeler ile oluşmuşsa yıkama işlemine en az bir 
saat devam edilmelidir.
•  Islak bezler uygulayarak ağrıyı azaltmaya çalışın.
•  Kimyasal maddenin göz ile temas etmesi hâlinde 
gözü derhal su ile yıkayın.
•  Gerekliyse temel yaşam desteği basamaklarını uygulayın.
•  Yaralının vakit kaybetmeden bir sağlık merkezine 
başvurmasını sağlayın.
Bunları Asla Yapmayın!
•  Yanmış olan cilt bölgelerinin üzerine doğrudan buz 
uygulamayın. 
•  Yanık bölgeye su dışında (yoğurt, patates, diş macu-
nu, salça, tereyağı, krem, losyon vb.) hiçbir madde 
sürmeyin.
•  Kimyasal madde bulaşmış olan bölgeye çıplak el ile 
dokunmayın. Mümkünse eldiven kullanın.

Y a n ı k l a r d a   İ l k   Y a r d ı m
113
Elektrik Çarpmasına Bağlı Yanıklar
Elektrik çarpması sonucunda oluşabilecek yaralanma-
nın şiddeti elektriğin voltajına, akım tipine (alternatif 
veya doğru akım), akımın vücutta izlediği yola ve 
akımın temas süresine bağlıdır.
Yanma derideki temas yerinde veya yerlerinde 
belirgin olmakla birlikte, akımın ilerlediği tüm 
dokularda hasar oluşturabilir. Bu sebeple, küçük 
bir yanık oluşmuş olsa bile bütün elektrik çarpması 
vakalarında vakit kaybedilmeden bir sağlık kurulu-
şuna gidilmelidir. Elektrik çarpmasına bağlı yanık-
larda belirtiler, yanık bölgesinde hafif kızarıklık ve 
kaslarda istemsiz kasılmalardır.
Elektrik Çarpmasına Bağlı Yanıklarda 
İlk Yardım İçin Neler Yapabiliriz?
•  Elektrik akımını kesin ve yaralıyı elektrik kaynağın-
dan uzaklaştırın. Yüksek akım var ise yaralıyı en az 
20 metre uzaklaştırın.
•  Yüksek voltaj ile gerçekleşen yaralanmalarda kal-
bin ve solunumun duracağını unutmayın. Mutlaka 
yaralının solunumunu kontrol edin. Gerekli hâllerde 
temel yaşam desteği basamaklarını uygulayın.
•  Yanık olan bölgeyi temiz ve kuru bir bez ile sarın.
•  Vücudun diğer bölgelerinde yanma ya da yaralanma 
olup olmadığını kontrol edin.
•  Vakit kaybetmeden yaralının bir sağlık kuruluşuna 
ulaşmasını sağlayın.
Bunları Asla Yapmayın!
•  Elektrik akımını kesmeden yaralıya dokunmayın.
•  Cilt üzerinde oluşabilecek su dolu kabarcıkları pat-
latmayın.

İ l k   Y a r d ı m
114
Güneşe Bağlı Yanıklar
Güneş ışınları genellikle birinci derece yanıklara, nadir 
olarak da ikinci derece yanıklara sebep olabilir. Genel 
olarak belirtileri şunlardır:
•  Kırmızı görünümlü deri
•  Ağrı
•  Nadir olarak su dolu kabarcıklar
Güneşe Bağlı Yanıklarda İlk Yardım İçin 
Neler Yapabiliriz?
•  Yaralıyı güneşten alın veya yanık sahasını ince bir 
bez ile örtün.
•  10 dakika süre ile yanık bölgesine soğuk su uygula-
yın.
•  Yaralının ağızdan bol sıvı almasını sağlayın.
•  Birinci derece yanık varsa güneşten koruyucu krem 
sürün.
Bunları Asla Yapmayın!
•  Yanmış olan cilt bölgelerinin üzerine doğrudan buz 
uygulamayın. 
•  Yanık bölgeye su dışında (yoğurt, patates, diş macu-
nu, salça, tereyağı, krem, losyon vb.) hiçbir madde 
sürmeyin.
•  Ciltte oluşan kabarcıkları patlatmayın.
Cildinde gü-
neşe bağlı yanıklar 
oluşan bir kişide, 
güneş çarpması veya 
sıcak bitkinliği de 
olabilir. 

Y a n ı k l a r d a   İ l k   Y a r d ı m
115
Evimde Tedbirler
Evinizi yanma ve yangın ihtimallerine göre değerlendirin. Nerelerde, ne gibi sorun 
kaynakları var? Gerekli önlemler neler? Ailece tartışıp tehlike sinyallerini belirleyin 
ve önlemleri kararlaştırın. Alınan kararları mutlaka uygulayın. Uygulanmayan 
önlemler, önlem değildir!
Mutfak
Banyo
Tuvalet
Yatak odası
Oturma odası
Diğer oda ve birimler
E T K i N L i K L E R

İ l k   Y a r d ı m
116
Kaza Geldim Demeden!
Yanıklara sebep olabilecek kazaların önlenmesi için uyarıcı bir el broşürü hazırlayın. 
Derece Derece
Yanıkların derecelendirilmesi ile ilgili etiketleri doldurun.
Cilt:
Ağrı:
İyileşme durumu:
Birinci derece yanık:
Cilt:
Ağrı:
İyileşme durumu:
İkinci derece yanık:
Cilt:
Ağrı:
İyileşme durumu:
Üçüncü derece yanık:

Y a n ı k l a r d a   İ l k   Y a r d ı m
117
Yap-Yapma
Yanıklarla ilgili bilgilerinizi gözden geçirin. Aşağıdaki tabloyu doldurun.
Alev ve sıcak 
su ile oluşan 
yanıklarda
Bunları Yap!
Bunları Asla Yapma!
Kimyasal 
yanıklarda
Elektrik çarp-
masına bağlı 
yanıklarda
Güneşe bağlı 
yanıklarda

İ l k   Y a r d ı m
118
S A Ğ L I K

D o n m a l a r d a   İ l k   Y a r d ı m
119
Vücudumuz, belirli sıcaklıkların üstünde ve altında nor-
mal işleyişini sürdüremeyecek bir yapıya sahiptir. Vücut 
sıcaklığı normal değerlerinin altına indiğinde vücut 
işlevleri bozulabilir.
Bu bölümde;
•  donma tehlikesi altındaki vücutta ortaya çıkan belir-
tiler,
•  donan kişiye uygulanacak ilk yardım 
hakkında bilgi verilmektedir.
ünite
 
11
Donmalarda
İlk Yardım

İ l k   Y a r d ı m
120
Vücudumuz, belirli sıcaklıkların üstünde ve altında 
normal işleyişini sürdüremez. Vücut sıcaklığı normal 
değerlerinin altına indiğinde vücut işlevleri bozulabilir.
Çevredeki sıcaklık düşüşlerinin vücut üzerindeki etki-
si, genel olarak iki şekilde görülebilir:
•  Vücudun bütününde soğuma
•  Bölgesel soğuk yaralanmaları (soğuk ısırığı)
Vücudun Bütününde Soğuma
Vücudun bütününde soğuma adı verilen durumda vücut 
sıcaklığında genel olarak bir düşüş söz konusudur. Vücut 
sıcaklığının birkaç derece düşmesi telafi edilebilir. Ancak 
35 derecenin altına inmesi, vücut işlevlerinde bozulmala-
ra neden olur. Vücut sıcaklığındaki düşüşler, dış ortamın 
sıcaklığının düşmesine bağlı olarak gelişebileceği gibi 
sıcaklığı düşük kapalı ortamlarda kalma veya soğuk suya 
girme sonucunda da gerçekleşebilir.
Donmalarda
İlk Yardım

D o n m a l a r d a   İ l k   Y a r d ı m
121
Hafif Derecede Soğuma: Vücut sıcaklığının 35–33 dere-
ce arasında olduğu durumlardır. Belirtileri şunlardır:
•  Titreme
•  Deride soğukluk ve beyazlık
•  Ellerde duyu kaybı ve uyuşukluk
•  Nabız ve kan basıncında artış
Orta Derecede Soğuma: Vücut sıcaklığının 33–30 de-
rece arasında olduğu durumlardır. Bu aşamada donma 
başlar. Etkin ilk yardım uygulaması ile herhangi bir 
problem yaşanmaksızın normal yaşama dönülebilir. 
Belirtileri şunlardır:
•  Titremenin azalması
•  Kas ve eklemlerde sertleşme
•  Deride mavileşme ve şişkinlik
•  Düşünmede yavaşlama
•  Anlamsız hareketler
•  Nabız ve kan basıncında düşme
•  Solunumda yavaşlama
Ağır Derecede Soğuma: Vücut sıcaklığının 30 derecenin 
altında olduğu durumlardır. Ölümcül bir durumdur. 
Belirtileri şunlardır:
•  Koma hâli oluşur.
•  Solunum ve dolaşım durabilir.
Vücut Bütününde Soğuma Durumunda 
İlk Yardım İçin Ne Yapabiliriz?
•  İlk yardımın temel basamaklarını dikkatli bir şekilde 
uygulayın.
•  Tıbbi yardım isteyin. Bunun için telefonla 112’yi 
arayabilirsiniz.
•  Gerekliyse temel yaşam desteği basamaklarını uygu-
layın.
•  Soğuk ve rüzgârlı ortamdan kişiyi uzaklaştırın. An-
cak sıcak değil, ılık bir ortama alın (20 derece). Yaşlı 
kişiler için ortam sıcaklığı biraz daha yüksek olarak 
ayarlanabilir (25 derece).
Sıcaklık düş-
mesi, bebeklerde 
ciltte soğukluk, sessiz-
leşme ve beslenmeyi red-
detme gibi belirtiler-
le seyredebilir.
Bazı kişiler, sıcaklık 
düşmelerine karşı 
daha tahammülsüz 
olabilir:
•  Çocuklar ve bebek-
ler
•  Yaşlılar
•  Obezler
•  Yaralılar
•  Yorgun ve bitkin 
olanlar
•  Alkol ve sigara 
kullananlar

İ l k   Y a r d ı m
122
•  Varsa, ıslak giysileri çıkarın.
•  Vücudu battaniye veya giysilerle sarın.
•  Tıbbi tedaviyi verecek sağlık merkezi 30 km’den 
uzaktaysa ısı kaynakları ile kişi ısıtılabilir. Ancak 
ısıtılırken kişiyi 20 derecenin, eğer yaşlıysa 25 
derecenin üzerinde sıcaklıklara doğrudan maruz 
bırakmak zararlıdır.
•  Bilinç kaybı yoksa kişiye ılık ve şekerli içecekler 
verin.
•  Kişinin en kısa sürede acil tıbbi müdahale alma-
sını sağlayın. 
Soğuk Isırığı
Vücudun sadece küçük bir parçasının sıcaklık düşüşü-
ne maruz kalması ile ortaya çıkan tablo bölgesel soğuk 
yaralanması veya soğuk ısırığı olarak adlandırılır. Bu 
tip yaralanmaların çoğu vücudun açıkta kalan bölgele-
rinde oluşur (eller, ayaklar, kulaklar ve özellikle burun 
ucu). Soğuk ısırığının bu bölgelerde daha sık gelişme-
sinin sebebi, sıcaklığın düşmesi ile birlikte ana organ-
lardaki sıcaklığı korumak için kanın bu bölgelerden 
çekilerek ana organlara yönlenmesidir. Söz konusu 
bölgelerde kan akımının azalması sonucu dokular 
soğumaya başlar.
Soğuk ısırığında aşağıdaki faktörler yaralanmanın 
şiddetini arttırır:
•  Sıcaklığın aşırı düşmesi
•  Düşük sıcaklığın rüzgâr ile birlikte görülmesi
•  Sıkı giysi ve ayakkabı gibi dolaşımı engelleyen başka 
nedenler
•  Yorgunluk
•  Kötü beslenme
•  Sigara, alkol ve uyuşturucu madde kullanımı
Elektrik sobasını 
tamamen açıp donan 
bir kişiyi karşısına oturt-
mayın ya da çok sıcak suya 
sokmayın.
Unutmayın, 20-25 
derece!

D o n m a l a r d a   İ l k   Y a r d ı m
123
Belirtileri Nelerdir?
Soğuk ısırığı durumlarında belirtiler etkilenen 
bölgenin yüzeysel ya da derin olmasına göre 
değişiklik gösterir.
Yüzeysel Soğuk Isırığı Belirtileri
•  Deri kırmızıdır.
•  Üst dokular sert, alt dokular daha yumuşaktır.
•  Yanıcı ve batıcı tarzda başlayan ağrıyı, böl-
gesel hissizlik takip eder.
Derin Soğuk Isırığı Belirtileri
•  Deri sarı-beyaz görünümdedir ve şişlik vardır.
•  Deri ve alttaki dokular serttir.
•  Donan bölgede his kaybı vardır.
•  Eklem hareketi kısıtlıdır veya yoktur.
Soğuk Isırığında İlk Yardım İçin Ne 
Yapabiliriz?
•  İlk yardımın temel basamaklarını dikkatli bir şekilde 
uygulayın.
•  Tıbbi yardım isteyin. Bunun için telefonla 112’yi 
arayabilirsiniz.
•  Gerekliyse temel yaşam desteği basamaklarını uygu-
layın.
•  Soğuk ve rüzgârlı ortamdan kişiyi uzaklaştırın. An-
cak sıcak değil, ılık bir ortama alın (20 derece civarı). 
•  Dar ve ıslak giysileri çıkarın. Yüzük, saat ve bileklik 
gibi kan akışını engelleyebilecek takıları çıkarın. 
•  El ve ayaklarda duyarsızlaşma başlamışsa ısıtmak 
için battaniyeye sarın veya koltuk altları, karın gibi 
sıcak yerlere temas ettirin.
•  Soğuk ısırığı olan bölgeyi sıcaklığı 37,5–40 derece 
arasındaki suya en az 30 dakika süre ile sokun. Uy-
gulama sırasında kontrol ederek suyun sıcaklığının 

İ l k   Y a r d ı m
124
sabit kalmasını sağlayın. Deri rengi veya sıcaklığı 
normale dönerse ısıtmayı bırakın.
•  Tıbbi tedavi merkezi çok uzakta olmadıkça ısı veren 
araçlar ile ısıtma yöntemini kullanmayın.
•  Isıtma sırasında yanıcı ağrı, şişme ve renk değişik-
likleri olabilir. Isınma ile birlikte, deri yumuşayabilir. 
Yumuşayan derinin olduğu bölgelerin yavaş hareket 
ettirilmesine dikkat edin.
•  Sudan çıkardıktan sonra temiz ve kuru bir sargı ile 
sarın. El ve ayak parmaklarını ayrı ayrı sarmaya özen 
gösterin.
•  Soğuk ısırığının olduğu bölgeyi, kalp seviyesinin 
yukarısında tutun.
•  Ağrı varsa ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir. 
•  Kişinin en kısa sürede acil tıbbi yardım almasını 
sağlayın ve bu süre içerisinde yalnız bırakmayın.
Bunları Asla Yapmayın!
•  Sağlık kuruluşunun yakın olduğu durumlarda ve 
tekrar soğuma ihtimali varlığında soğuyan bölgeyi 
ısıtmayın.
•  Isıtıcıyı soğuyan bölgeye doğrudan uygulamayın.
•  Masaj yapmayın.
•  Kişiye sigara ve alkollü içecekler vermeyin.
•  Vücudun bütününde soğumaya soğuk ısırığının eşlik 
ettiği durumlarda, öncelikle vücudun bütünündeki 
soğumaya yönelik ilk yardım basamaklarını uygulayın.
•  Deri üzerinde sıvı toplanmış bölümler var ise patlat-
mayın.
•  Özellikle yaşlı kişileri hızla ısıtmayın. Bu uygulama kalp 
ve beyin gibi organların hasar görmesine neden olabilir.

D o n m a l a r d a   İ l k   Y a r d ı m
125
Soğuktan Korunmak İçin…
•  Yünlü, pamuklu vb. soğuğu geçirmeyen kıyafetleri 
tercih edin.
•  Sıkı kıyafetler giymekten kaçının.
•  Elleri ve ayakları kuru tutun.
•  Deri ile doğrudan temas hâlinde olan metal eşyalar 
ve takılar kullanmaktan kaçının.
•  Çok soğuk havalarda dışarıda yalnız gezmeyin.
•  Bol miktarda sıvı alın.
•  Sigara, alkol ve sakinleştirici ilaç kullanmayın.

İ l k   Y a r d ı m
126
E T K i N L i K L E R
Numaraları Yerleştir