Ilm-fan va ta’lim

Foydalanilgan adabiyotlar: 
1. Myasishchev V.N. Munosabatlar psixologiyasi: A. A. Bodalev tomonidan 
tahrirlangan / Kirish maqolasi.
2. Axborot portali.-URL: 
http://communication_psychology.academic.ru
 
3. Psixologik lug’at.-URL: 
http://psi.webzone.ru
 
4. Elektron ensiklopediya.-URL: http://www.wikipedia.org 
5. 
Psixologik 
server.-URL: 
http://www.psyoffice.ru/6-1095-povedenie-
yekspresivnoe.htm 

---

“Ilm-fan va ta’lim” ilmiy jurnali
2181-4325 
| 
https://ilmfanvatalim.uz/
 
| 
№ 6
~ 141 ~ 
TA’LIMDA KREATIVLIK - ZAMON TALABI 
 
Mahkamova Malohat Abdulazizovna 
Namangan viloyati To’raqo’rg’on tuman 24-maktab psixologi 
Annotatsiya:
Mazkur maqolada ta’lim jarayonlari samaradorligini oshirishda 
kreativ o’quvchilar bilan olib boriladigan ta’limiy, psixologik ishlar haqida fikrlar 
yoritilgan. 
Kalit soʻzlar:
Kreativlik, qobiliyat, ko’nikma, mahorat, yaratish. 
Globallashgan zamonda nafaqat pedagoglar balki, har bir shaxs olg’a yurish 
uchun albatta zamon bilan hamohang bo’lish kerak. Ayniqsa hozirgi zamon yoshlari 
juda tirishqoq va bilimli. Bunday yoshlarga ta’lim beradigan o’qituvchilar xam kreativ 
sifatlarga ega bo’lishi va o’quvchi yoshlardan albatta bir qadam oldinda yurishi, o’z 
ustida tinmay mehnat qilishi, o’quvchilarning bilimiga tashna ekanligini hisobga olib 
jarayonga yangilik bilan kirishishi lozim. Kreativlik-ijodkorning yangi g’oyalarni 
ishlab chiqarishga tayyorlikni tavsiflovchi va mustaqil omil sifatida iqtidorlilikning 
tarkibiga kiruvchi ijodiy qobiliyatidir. Kreativ ijodkorlikda pedagog ijtimoiy 
ahamiyatga ega bo’lgan yangi nazariyalarni yaratadi, o’z firklari va takliflari bilan 
chiqadi, mohir va tajribali, layoqatli pedagoglargina bunga erishishi mumkin. 
J.Gilford kreativlikni tavsiflaydigan qator individual qobiliyatlarni ko’rsatadi: 
•fikr ravonligi; fikrni maqsadga muvofiq yo’llay olishi; 
•o’zigaxoslik (originallik); qiziquvchanlik; farazlar yaratish qobiliyati; 
• xayol qila olish, fantastlik (fantaziya.) 
Kasbiy faoliyatda pedagogning kreativligi quyidagi shakllarda namoyon bo’ladi. 
1. Me’yoriy hujjatlar (o’quv fanlari bo’yicha DTS, o’quv dasturi va rejalari)ni 
tayyorlash; 
2.O’quv manbalari (darslik, o’quv-metodik va metodik qo’llanma, tavsiyanoma, 
lug’at, entsiklopediya, atlas, ish daftari va b.)ni yaratish ; 
3.Ta’lim jarayoni va ma’naviy-ma’rifiy ishlar loyihalarini tayyorlash; 
4.O’quv axborotlari, nazorat hamda sinov
topshiriqlarini shakllantirish; 
5.Ta’lim jarayonini qiziqarli, jonli, jo’shqin tashkil etish; 
6.Ilmiy-tadqiqotlarni muvaffaqiyatli olib borish; 
7.Ilmiy va metodik anjumanlarda faol ishtirok etish, chiqishlar qilish; 
8.Ilmiy, ilmiy-metodik va metodik ishlarni chop ettirish; 
9.Davriy hisobotlarni topshirish, attestatsiyadan o’tish; 
Pedagogik ijodkorlik quyidagi ikki holatni kafolatlay olishi zarur: 
O’quv fanlarini past o’zlashtirayotgan va ularini o’rganishni zerikarli deb 
hisoblayotgan talabalar e’tiborlarini fan asoslarini o’zlashtirishga jalb etish; 

---

“Ilm-fan va ta’lim” ilmiy jurnali
2181-4325 
| 
https://ilmfanvatalim.uz/
 
| 
№ 6
~ 142 ~ 
O’qituvchilarga! o’quvchilarda kreativ fikrlash va ijodiy faoliyat natijalarini 
rag’batlantirishga xizmat qiladigan strategiya va vositalarni tavsiya etish orqali 
auditoriyada ulardan samarali foydalanish. 
Pedagogning kreativ sifatlari: 
Ijodkorlik – muayyan yangilikning ahamiyati va foydali ekanligini belgilovchi 
shaxs faoliyati va uning natijasi; 
Ijodkor shaxs – ijodiy jarayonni muvaffaqiyatli amalga oshira oladigan hamda 
aniq ijodiy natija (mahsulot)larga ega shaxs ; 
Kreativ shaxs – jarayon yoki natija sifatida ijodkorlikni namoyon etuvchi, 
masalalarni yechishga nostandart usullar bilan yondosha olishga moyil, o’ziga xos 
harakatlarni tashkil etish, yangiliklarni ilgari surishga, ijodiy mahsulotlarni yaratishga 
layoqatli shaxs; 
Yuqoridagi fikrlardan kelib chiqib shuni aytish mumkinki, hozirgi butun dunyo 
bo’yicha shiddat bilan kirib kelayotgan o’zgarishlar va rivojlanish davrida har bir 
pedagog o’z sohasi bo’yicha zamonaviy bilimlarni egallashi, o’z ustida tinimsiz 
izlanishi va o’quvchilarni ham mana shu o’zgarishlar davriga tayyorlay olishi lozim.