İlyas həSƏnov sağlamliq haqqinda düŞÜNCƏLƏr baki-2014

Şüyüd
100 qr məhsulda miqdarı:

Vitaminlər (mq)

Karotin –1,0,

Vitamin B₁ – 0,03,

Vitamin B₂ – 0,1,

Vitamin C-100,0,

Vitamin E – 0, 63,

Vitamin PP-0,6

Makroelementar elementlər (mq)

Kalium – 335,

Kalsium-223,

Maqnezium – 70,

Natrium – 43,

Fosfor – 93.

Mikroelementlər (mkq)

Dəmir – 1600,

Kobalt-1,

Manqan – 810,

Mis -244,

Molibden -37,

Nikel-50,

Sink -557.

Paxla
100 qr məhsulda miqdarı:

Vitaminlər (mq)

Karotin –0,4,

Vitamin B₁ – 0,1,

Vitamin B₂ – 0,2,

Vitamin C- 20,0,

Vitamin PP-0,5

Makroelementar elementlər (mq)

Kalium – 260-1100,

Kalsium-65-150,

Maqnezium – 26-103,

Natrium – 12-40,

Fosfor – 44-541.

Mikroelementlər (mkq)

Dəmir – 11000,

Yod -24,

Kobalt-8,

Manqan – 1390,

Mis -400,

Molibden -80,

Nikel-70,

Flüor – 24,

Sink -1800.
Qıtığotu (kökü)
100 qr məhsulda miqdarı:

Vitaminlər (mq)

Vitamin B₁ – 0,08,

Vitamin B₂ – 0,01,

Vitamin B₆ – 0,7,

Vitamin Bc – 37,0,

Vitamin C-55,0,

Vitamin PP-0,4.

Makroelementar elementlər (mq)

Kalium – 579,

Kalsium-119,

Maqnezium – 36,

Natrium – 140,

Fosfor – 130.

Mikroelementlər (mkq)

Dəmir – 2000,

Yod -5-35,

Kobalt-1,

Manqan – 1288,

Mis -304.

Gilas
100 qr məhsulda miqdarı:

Vitaminlər (mq)

Karotin –0,15,

Vitamin B₁ – 0,01,

Vitamin B₂ – 0,01,

Vitamin C-15,0,

Vitamin PP-0,4.

Makroelementar elementlər (mq)

Kalium – 223,

Kalsium-33,

Maqnezium – 24,

Natrium – 13,

Fosfor – 28.

Mikroelementlər (mkq)

Dəmir – 1800.

Qaragilə
100 qr məhsulda miqdarı:

Vitaminlər (mq)

Vitamin B₁ – 0,01,

Vitamin B₂ – 0,02,

Vitamin C-10-44,

Vitamin PP-0,3.

Makroelementar elementlərlər (mq)

Kalium – 51,

Kalsium-16,

Maqnezium – 6,

Natrium – 6,

Fosfor – 13.

Mikroelementlər (mkq)

Dəmir – 7000.

Sarımsaq

100 qr məhsulda miqdarı:

Vitaminlər (mq)

Vitamin B₁ – 0,08,

Vitamin B₆ – 0,6,

Vitamin C-10,0,

Vitamin PP-1,2

Makroelementar elementlər (mq)

Kalium – 260,

Kalsium-90,

Maqnezium – 30,

Natrium – 120,

Fosfor – 140.

Mikroelementlər (mkq)

Dəmir – 1500,

Kobalt-8,

Manqan – 370,

Nikel-23,

Sink -1240.
İspanaq
100 qr məhsulda miqdarı:

Vitaminlər (mq)

Karotin –4,5,

Vitamin B₁ – 0,1,

Vitamin B₂ – 0,25,

Vitamin B₅ – 0,3,

Vitamin B₆ – 0,1,

Vitamin Bc – 80,0,

Vitamin C-55,0,

Vitamin E –2,5,

Vitamin PP-0,6.

Makroelementar elementlər (mq)

Kalium – 774,

Kalsium-103,

Maqnezium – 82,

Natrium – 62,

Fosfor – 83.

Mikroelementlər (mkq)

Dəmir – 3000.
Turşəng
100 qr məhsulda miqdarı:

Vitaminlər (mq)

Karotin –2,5,

Vitamin B₁ – 0,15,

Vitamin B₂ – 0,1,

Vitamin C-43,0,

Vitamin PP-0,3

Makroelementlər (mq)

Kalium – 500,

Kalsium-47,

Maqnezium – 85,

Natrium – 15,

Fosfor – 90.

Mikroelementlər (mkq)

Dəmir – 2000,

Yod -39,

Kobalt-3,0,

Manqan – 980,0,

Mis -61,0

Molibden -19,

Nikel-62,

Flüor – 13,0,

Sink -150.
Almalar
100 qr məhsulda miqdarı:

Vitaminlər (mq)

Karotin –0,03,

Vitamin B₁ – 0,03,

Vitamin B₂ – 0,02,

Vitamin B₅ – 0,07,

Vitamin B₆ – 0,08,

Vitamin Bc – 2,0,

Vitamin C-2,0-17,0,

Vitamin E – 0, 63,

Vitamin H-0,30 mkq,

Vitamin PP-0,3

Makroelementlər (mq)

Kalium – 248,

Kalsium-16,

Maqnezium – 9,

Natrium – 26,

Fosfor – 11.

Mikroelementlər (mkq)

Dəmir – 2200,

Yod -5-35,

Kobalt-1,

Manqan –354,

Mis -177,

Molibden -4,

Nikel-8,

Sink -240.

VİTAMİN ŞİRƏLƏRİ VƏ HƏLİMLƏRİ
Vitamin şirə və həlimlərinin, əsasən soyuq dövrdə hazırlayıb və qəbul edirlər, orqanizmdə vitamin çatışmazlığını aradan qaldırmaq üçün və soyuqdəymə xəstəliklərinin istifadəsi üçün.

Vitamin şirələri əsasən C və P vitaminlərindən ibarətdir. Belə ki, vitamin C (650 mq%) ilə zəngin olan və bir sıra şirələrin tərkibinə daxil olan, itburnunun quru meyvələrini qaynadarkən, 10 dəqiqə ərzində məhlula təxminən 80% vitamin C hasil olunur və P aktiv maddələr tamamilə azad olunurlar.

Tez-tez meyvə və giləmeyvələrin yerinə, tərkibində daha çox askorbin turşusu olan, yarpaqlar istifadə olunur. Belə ki, qara qarağatın yarpaqlarında, meyvələrə nisbətən, C vitamini 2 dəfə çoxdur, çiyələyin yarpaqlarında isə 280 280 mq % vitamin C mövcuddur. Müqayisə üçün: qaragilənin yarpaqlarında 155 mq% vitamin C, meyvələrində isə 44 mq% var.

Bu fəsildə biz bitkilərdə olan bütün faydalı maddələri nəzərdən keçirməyəcəyik (üzvü turşular, aşı maddələr və s.). Söhbət ancaq vitaminlər haqqında gedəcək.

Vitamin şirələrinin hazırlanma qaydaları:

İtburnu meyvələri (vitaminləri saxlamaq üçün 80-90 dərəcədə olan hava ilə qurutmaq lazımdır).

1 x.q. meyvənin üzərinə bir stəkan qaynar su tökülür, 10 dəqiqə ərzində yavaş-yavaş ocaqda qaynadılır. Alınmış həlim dəmlənir (dəsmal və ya termosda) 12 saat ərzində, sonra isə cunadan keçirilir.

0, 5-1 stəkan yeməkdən əvvəl, gündə 2-3 dəfə qəbul olunur. Zövqə uyğun şəkər, bal artırıla bilər.

İtburnu meyvələri eyni miqdarda başınağacının meyvələri ilə qarışdırılır (yaxud quşarmudu, moruq və ya mərsin meyvələri ilə).

Alınmış maddələrdən 1 x.q. götürülür, bir stəkan qaynar suyu üzərinə töküb, zəif ocaqda 10 dəqiqə ərzində qaynadılır. 4 saat ərzində dəm alır ( isti dəsmal və ya termosda), sonra isə cunadan keçirilir.

0,5 stəkan yeməkdən əvvəl qəbul olunur, şəkər qatıla bilər.

İtburnu və qara qarağatın meyvələri eyni miqdarda qarışdırılır.

Bu tərkibi 2 ç.q.-nın üzərinə 2 stəkan qaynar su tökülür və bir saat ərzində termosda dəm alır, sonra isə cunadan keçirilir.

Çay kimi gündə 3-4 dəfə 0,5 stəkan içilir, şəkər zöqə görə artırılır.

İtburnu meyvələrindən

ibarət vitamin toplantıları:
a) İtburnu (meyvələri) – 3 hissə,

gicitkən (yarpaqlar) – 2 hissə,

qara qarağat (meyvələri) – 2 hissə.

Qarağatın 1x.q. üzərinə 2 stəkan qaynar su tökülür. Bir saat ərzində (termosda) dəmləmək və cunadan süzmək.

Gündə 3-4 dəfə 0,5 stəkan içmək.

b) itburnu (meyvə) -3 hissə,

gicitkən (yarpaqlar) 3 hissə,

mərsin (giləmeyvələr) – 1 hissə.

Qarışığın 1 x.q. Üzərinə qaynar su tökmək və yavaş ocaqda 10 dəqiqə ərzində qaynatmaq: saat ərzində dəmləmək və cunadan keçirtmək.

Gündə 2-3 dəfə 0,5 stəkan içmək.

c) itburnu (meyvələr)- 3 hissə.

gicitkən (yarpaqlar) 3 hissə.

kök (kökü) – 3 hissə.

qara qarağat (meyvəsi) – 1 hissə.

Xırda qarışığın 1 x.q. üzərinə 0,5 qaynar su töküb, 10 dəqiqə ərzində, yavaş ocaqda qaynatmaq. Kip bağlanmış qabda 4 saat ərzində dəmləmək (termosda) və cunadan keçirtmək.

Gündə 2-3 dəfə 0,5 stəkan içmək.

d) itburnu (meyvə) – 3 hissə,

gicitkən (yarpaqlar) – 3 hissə,

mərsin (meyvə) – 2 hissə.

c bəndindən fərqli olaraq, şirə yox, həlim alınır.

4 ç. q. yaxşı qarışdırılmış və xırdalanmış qarışığın üzərinə qaynar su tökülür və 3-4 saat ərzində dəmlənir. Cunadan süzülür.

Gündə 3-4 dəfə bir stəkan içilir.

e) itburnu (meyvələr),

qarağat (yarpaqlar),

moruq (yarpaqlar),

mərsin (yarpaqlar) – hamısı eyni miqdarda.

Qarışığın 2 x.q. üzərinə qaynar su tökülür və 10 dəqiqə ərzində yavaş odda qaynadılır. Kip bağlanmış qabda 1-2 saat ərzində dəmləmək və cunadan keçirtmək.

Gündə 2-3 dəfə 0,5 stəkan içilir.