portal.guldu.uz-individual rivojlanish biologiyasi
Tuban umurtqalilar metamorfozi To‘garakog‘zlilar, ikki xil nafas oluvchi va suyakli baliqlar hamda amfibiyalar
lichinkalari jinsiy voyaga yetgan formalardan farq qiladi. Ularning o‘sishi va
rivojlanishi davrida keskin o‘zgarishlar sodir bo‘ladi. Masalan, ikki xil nafas
oluvchi baliqlar rivojlanishida o‘ziga xos lichinka hosil bo‘ladi. Minoganing tuxum
qobig‘dan chiqqan lchinkasi-qumteshar jinsiy voyaga yetgan formasidan farq
qiladi. Ularning stomodeumi ichaklarga yetib bormaydi va lichinka sitomodeumi
ichaklargacha yetib borguncha sariqlik qoldig‘I bilan oziqlanadi. Bu davrda normal
jabra bilan nafas olish paydo bo‘ladi, jabra yoriqlari halqumi ochiladi.
Qumtesharning ko‘zlari kichik, to‘liq taraqiy etmagan, teri ostida yashiringan
bo‘ladi. Lichinkalik davri 3-4 yil davom etib, ko‘plab o‘zgarishlar sodir boladi.
Pronefroz mezonefrozga aylanadi. Birlamchi buyrak ham lichinkalik , ham jinsiy
voyaga yetgan formalarida asosiy ayiruv organi hisoblanadi. Metamorfoz davrida
qalqonsimon bez asosiy ichki sekretsiya bezi hisoblanadi. Bu bez ichakda hosil
bo‘lib, halqum bilan aloqasi yo‘qoladi va gormonlarni bevosita qonga quyadi.
Qumteshar gavdasining oldingi qismi o‘zgaradi, ko‘zi kattalashadi. Boshidagi
tog‘ay to‘qimasi suyak to‘qimasiga aylanadi, boshining halqum qismi
differensiallashadi, og‘iz ichida teridan iborat bo‘lgan yangi paypaslagichlar paydo
bo‘ladi. Bu paypaslagichlardan minoganing tshlari hosil bo‘ladi. Shuning bilan bir
vaqtda gipofiz bezi ham rivojlanadi. Odatdagi ichakda katta o‘zgarishlar sodir
bo‘ladi va definitive tuzilishiga keladi. Bir birining ustida joylashgan naysimon
qzilo‘ngach va jabra bo‘lmi hosil bo‘lib, ularning har ikkalasi ham og‘iz
bo‘shlig‘iga ochiladi. Metamorfoz davrida qo‘shilib ketgan yelka va qorin suzgich
qanotlaridan yelka , dum va qorin suzgich qanotlar hsil bo‘ladi. Sariqlik haltasi va
uning kanali yo‘qoladi.
