İ N F O R M A T İ K A
____________________________________________________________ 169
1-ci mərhələdə heç bir əməliyyat yerinə yetirilmir. 2-ci
mərhələdə a, b, c
əmsalları maşına daxil edilir. 3-cü mərhələdə diskriminant hesablanır. 4-cü və 5-ci
mərhələlərdə diskriminantın müsbət, sıfır və ya mənfi olması şərti yoxlanılır və
uyğun olaraq budaqlanma gedir. D>0 olduqda 9-cu addıma, D=0 olduqda 7-ci
addıma, D<0 olduqda isə 6-cı addım yerinə yetirilir. Sonra hər budaqda alınan
nəticələr çap edilir və nəhayət alqoritm sona çatır.
Budaqlanan alqoritmlər
sadə və mürəkkəb budaqlanmaya
ayrılır.
Sadə budaqlanmaya
misal olaraq iki ədədin maksimumunun (
x=max
(A
1
B
) tapılmasını göstərmək olar. Alqoritmin blok-sxemi şəkildəki kimidir.
Bir neçə budaqlanmaya malik olan alqoritminin blok-sxemi mürəkkəb olur.
Mürəkkəb budaqlanmaya misal aşağıda verilmişdir
.
x
, əgər x≤19
2
1
x
, əgər x>19
7
x
Başlanğıc
A və B-nin daxil edilməsi
R≥0
Х=В
Son
Hə
R=A-B
Х=А
X-in çap edilməsi
Y(x)=
İ N F O R M A T İ K A
____________________________________________________________
170
Dəfələrlə təkrar olunan dövri prosesi təsvir edən alqoritm
dövri alqoritm
adlanır. Dövri prosesi təşkil edən operatorlar ardıcıllığı
dövr
adlanır. Dövrlər
sadə
və
mürəkkəb
ola bilər. Sadə dövrü alqoritmin bir dövrü olur.
Əgər hər hansı bir alqoritmdə bir neçə daxili dövr iştirak edərsə, onda belə
dövrlərə
mürəkkəb dövr
deyilir. Mürəkkəb dövrləri əmələ gətirən sadə dövrlər
heç vaxt kəsilə bilməz.
Dövrü
alqoritmlər hesabi dövri, indeksli dəyişənlərdən
istifadə etməklə
yerinə
yetirilən dövri,
inteqrasiya dövri, təkrar (çox qat) dövrlərdən və s.
ibarətdir.
Dövrü alqoritmləri aşağıdakı qruplara bölmək olar:
arqumentin qiymətləri təsadüfi dəyişən alqoritmlər;
arqumentin qiymətini verilən parçada verilən
qanunauyğunluqla dəyişən
alqoritmlər;
dövrlərin sayı əvvəlcədən məlum olan alqoritmlər;
dövrlərin sayı əvvəlcədən məlum olmayan alqoritmlər (iterasiyalı
alqoritmlər).
Başlanğıc
х≤7
х≤19
У=1/х
2
Nəticəni çap
etməli
Son
y=7-x
y=7-x
hə
hə
yox
yox
