İnformatika (MÖvzular və testləR) yeniDƏN İŞLƏNMİŞ NƏŞR

Maşınyönlü
sistemlərdə proqramlaşdırmanın dili müəyyən kompüterlə və 
ya kompüterlər ailəsi ilə əlaqəli olur. 
Proseduryönlü
sistemlərdə istifadə olunan proqramlaşdırma dilləri 
maşınyönlü dillərdən fərqli olaraq, konkret tip kompüterlə əlaqəli olmayıb, 
istənilən alqoritmlərin (proseduraların) proqramlaşdırılmasını və bu proqramların 
istənilən tip kompüterdə icrasını təmin edirlər. 
Dillərin əsasən üçündən istifadə edilir: 

alqoritmik dillər; 

prosedura dilləri; 

direktiv dillər. 
Ümumən onlara yüksək səviyyəli proqramlaşdırma dilləri də deyilir. 
Yüksək səviyyəli proqramlaşdırma dilləri
universal xarakter daşıyıb, 
istənilən sahəyə aid məsələlərin kodlaşdırılmasını təmin edir. Lakin 
proqramlaşdırma təcrübəsində çox vaxt proseduryönlü dil tətbiq sahəsinin 
xarakterinə uyğun yaradılır. 
Bu baxımdan proseduryönlü dilləri şərti olaraq dörd qrupa ayırmaq olar: 

elmi-texniki məsələlərin proqramlaşdırılması üçün istifadə olunan dillər; 

iqtisadi məsələlərin proqramlaşdırılması üçün istifadə olunan dillər; 

texnoloji proseslərin idarəetmə alqoritmlərinin və modelləşdirmə 
məsələlərinin proqramlaşdırılması üçün dillər; 

informasiya-məntiq məsələlərinin həlli üçün dillər. 
Problemyönlü sistemlərdə həll olunan məsələnin alqoritmini qürmağa 
ehtiyac olmur. Bu sistemlər dar çərçivədə eyni tip məsələlərin həllinə yönəldilir. 

---

İ N F O R M A T İ K A 
____________________________________________________________ 
178 
Problemyönlü dillərə misal olaraq mühəndis məsələlərinin həlli üçün yaradılan 
xüsusi dilləri göstərmək olar. 
Köməkçi sistemlər məlumatların işlənməsi zamanı bir sıra köməkçi 
funkisyaları yerinə yetirmək üçün əvvəlcədən hazırlanmış proqramlar toplusundan 
ibarət olur. 
Assembler
– assembler dilindəki proqramı kompüter dilinə çevirən 
proqramdır. Assembler işçi proqramı bir gedişlə və ya çox gedişlə maşın dilinə 
çevirə bilər. Daha səmərəli işçi proqram çoxgedişli assemblerlərdən istifadə 
etməklə alınır.