İnformatika (MÖvzular və testləR) yeniDƏN İŞLƏNMİŞ NƏŞR

İ N F O R M A T İ K A
 
 
____________________________________________________________ 277 
Burada maraqlı sual meydana gələ bilər. Eyni şeyi iki yerdə əks etdirmək 
nəyə lazımdır? Məsələ ondadır ki, bəzən bu zəruri olur. Məsələn, cədvələ qiymətin 
hesablanması üçün formula daxil ediləndə formula sətrində formulanın özü, 
cədvəlin oyuğunda isə hesablamanın nəticəsi görünür.
Microsoft Excel 2010-un əsas iş sahəsində xətlənmiş iş vərəqi yerləşir. İş 
vərəqinin yuxarı hissəsində (formula sətrindən altda) cədvəlin sütunlarının 
işarələri yerləşir. Bunlar əlifba qaydasında yazılan latın hərfləridir. İş vərəqinin sağ 
tərəfində sətrlərin işarələri yerləşir. Bu artan istiqamətdə yazılan ədədlərdir. Bu 
işarələrin köməyi ilə cədvəlin istənilən oyuğunu (xanasını) müəyyən etmək olur. 
Oyuqların (xanaların) işarələnməsi şahmat taxtasındakı işarələməyə çox bənzəyir. 
Bu formulalarla iş zamanı və Microsoft Excel 2010-un bir sıra digər alətləri ilə 
işləyərkən zəruri olur.
Aşağı sağ küncündə kiçik kvadrat olan duzbucaqlı çərçivə yerləşən oyuq 
cədvəlin cari xanası (oyuğu) adlanır (şəkil 70.). 
 
Şəkil 70. İş vərəqində cari xana 
İş vərəqinin aşağı sol küncündə vərəqlərin adı qeyd edilir. Bu müxtəlif iş 
vərəqləri ilə eyni zamanda işləməyə imkan verir. Məsələ ondadır ki, Microsoft 
Excel-də istifadəçinin işlədiyi sənəd Book (Книга-Kitab) adlanır. İş kitabına bir 
neçə iş vərəqi daxil ola bilər. İstifadəçi iş kitabına iş vərərləri əlavə edə bilər və 
lazım olmayan iş vərəqlərini kitabdan çıxara bilər. İş vərəqinin adı üzərində sol 

---

İ N F O R M A T İ K A 
____________________________________________________________ 
278 
düyməni sıxmaqla iş vərəqindən digər iş vərəqinə keçmək olar. Susma prinsipi ilə 
iş vərəqləri (Лист1-Vərəq1), (Лист2-Vərəq2), (Лист3-Vərəq3) və i.a. adlanır. 
Həm iş kitabının bütün iş vərəqlərinə, həm də istənilən iş vərəqinə fərqli ad 
vermək olar. Bundan ötrü adı dəyişdirilməli olan iş vərəqinin adı üzərində sağ 
düyməni sıxıb, açılan kontekst menyudan (Переименовать-Yenidən adlandırma) 
əmrini seçmək və lazım olan adı daxil etmək lazımdır. Bundan sonra iş vərəqinin 
ixtiyari xanası (oyuğu) üzərində sol düyməni sıxmaqla təzə adı görmək 
mümkündür. 
Microsoft Excel 2010 pəncərəsinin aşağı sağ kuncündə yerləşən 
sürüşdürmə düyməsini (məkiyi) hərəkət etdirməklə vərəqdəki təsvirin miqyasını 
dəyişmək olur. Məkiyi minus işarəsi yazılan dairəyə yaxınlaşdıranda vərəqin təsviri 
kiçilir (iş vərəqi istifadəçidən uzaqlaşır), plyus yazılan dairəyə yaxınlaşdıranda isə 
iş vərəqinin təsviri böyüyür (iş vərəqi istifadəçiyə yaxınlaşır). 
Microsoft Excel 2010-da üfqi fırlatma zolağı sağ aşağı küncdə yerləşir.