İnformatika (MÖvzular və testləR) yeniDƏN İŞLƏNMİŞ NƏŞR

İ N F O R M A T İ K A
 
 
____________________________________________________________ 325 
VERİLƏNLƏR BAZASININ STRUKTURU 
 
Verilənlər bazasının strukturu, onların kompüterdə saxlanılması üsuludur və 
o, elə seçilməlidir ki, verilənlərdən səmərəli istifadəni təmin etsin. 
Faylın verilənlər bazasının olması üçün onda olan informasiya struktura 
malik olmalıdır və elə formatlaşdırılmalıdır ki, sahələr bir-birindən asanlıqla 
fərqlənsinlər. 
Verilənlər bazası struktura görə üç cür ola bilər: 

iyerarxik; 

səbəkə; 

relyasion. 
İyerarxik 
verilənlər 
bazasında 
verilənlər 
arasındakı 
tabeçilik 
münasibətlərindən asılı olaraq budaqlanma olur. Odur ki, bu struktura bəzən 
budaqlanan struktur da deyirlər. Budaqlanan struktur aşağıdakı şəkildə 
verilmişdir. 
 
Verilənlər bazasının iyerarxik strukturu 
QEYD
: 
İyerarxiya
yunan sözüdür, “müqəddəs” və “idarəetmə” sözlərinin 
birləşməsindən əmələ gəlmişdir, aşağı səviyyənin yuxarı səviyyəyə tabe olmasını, 
bu asıllığın ağacvari strukturunun təşkilini və bu strukturun mərkəzləşdirilmiş 
idarəetmə prinsipini əks etdirir. 
Verilənlər bazasının 
şəbəkə
modelində verilənlərə müraciət ona gələn yollar 
vasitəsi ilə həyata keçirilir və bir verilənə bir neçə yol ilə gəlmək olar. Bu zaman 
hər bir verilən faktiki olaraq bir neçə verilən ilə bağlı olur və onlar arası əlaqələr 
iyerarxik olmaya da bilər. Model aşağıdakı şəkildə göstərilən kimidir. 
2 
2
1
 
2
2
 
2
3
 
1 
3 

---

İ N F O R M A T İ K A 
____________________________________________________________ 
326 
Relyasion
strukturlu verilənlər bazası cədvəl şəkilində təqdim olunur və 
onlarda verilən sətir və sütunların kəsişməsi ilə müəyyən olunur. Verilənlər 
bazasında sütunlar sahələr, sətirlər isə yazı (kortej) adlanır.