İnformatika (MÖvzular və testləR) yeniDƏN İŞLƏNMİŞ NƏŞR

İ N F O R M A T İ K A
 
 
____________________________________________________________ 385 
QEYD
: Orta əsr rahibləri latın dilində olan “ad” önluyünü qısa şəkildə 
yazmaq üçün @ işarəsini icad edirlər (müasir ingilis dilində “at” önlüyü “hara”, 
“doğru”, “hara yanaşma” anlamını verir). İşarə haqqında sonralar, XV əsr 
əlyazmalarında ispan tacirlərinin tərəzi və ya qapanlarda aparılmış ölçüləri – 
“arroba” - qısa şəkildə şəhr etməkdən ötrü @ işarəsindən istifadə etdikləri barədə 
xatırlamalar vardır (arroba təxminən 11,52 kiloqrama və ya 25,40 funta bərabər 
ölçüdür). Kapitalizm dövründə işarə yeni tətbiq sahəsi tapır. Ondan hesablama 
işlərində qiyməti göstərmək üçün istifadə olunur. Bu ərəfədə bütün sahələrdə 
geniş istifadə edilən çap makinalarında @ işarəsi ilə yanaşı digər işarələrdə - #, 
$, % özünə tutarlı səviyyədə yer tutur. 1960-cı illərin axırlarında BBN Technology 
şirkətində işləyən Rey Tomlinson ABŞ Müdafiə Nazirliyinin sifarişi ilə hazırlanacaq 
ARPANET şəbəkəsinin yaradılmasında fəal iştirak edir və 1971-ci ildə ARPANET 
şəbəkələrində bir-birindən uzaq məsafələrdə yerləşən kompüterlər arasında əlaqə 
yaratmaq üçün elektron poçtundan 
istifadə etməyi təklif edir. Şəbəkədə 
istifadə olunan “ad-işarə-yer” universal 
alqoritmini 
tamamlamaq 
üçün 
R.Tomlinson “@” işarəsini təklif edir. 
Buna 
əsas 
səbəb 
işarənin 
çap 
makinasının klaviaturasında təsadüfü 
istifadə edilməsi idi. 
İşarənin “sobaçka” adlandırılması da 
çox dolaşıq hadisədir. Müxtəlif mənbələr 
hesab edirlər ki, ancaq ruslar işarəni belə 
adlandırırlar. 
Digər xalqların dilində işarə müxtəlif 
çür: məsələn, koreyalılar “ilbiz”, finlər 
“yatmış 
pişik 
balası”, 
macarlar 
“soxulcan”, çinlilər “balaca sican”, 
isveçlər 
“darçınlı 
bulka” 
və 
s.
adlandırırlar.
Rey Tomlinson
İstənilən E-mail sistemi iki əsas altsistemdən: istifadəçinin bilavasitə 
ünsiyyətdə olduğu proqram təminatı (client) və istifadəçidən informasiyanı qəbul 
edən, məlumat ötürən, adresantın e-poçtda həmin məlumatı tələb edilənə qədər 
saxlayan proqram təminatından (server) ibarətdir. Server proqram təminatı 
məlumatların ötürülməsində standart proqramlardan istifadə etdiyi üçün müxtəlif 
client proqramlar tərəfindən hazırlanmış poçtu (məlumatı) işləyə və ünvana 
göndərə bilər. Client proqramlar müxtəlifliyindən asılı olmayaraq eyni funksiyalara 
malikdirlər. Elektron poçtunun aşağıda göstərilən variantlarından istifadə edilir: 

Adi məktublaşma. Burada e-mail insanlar arasında məlumatların və 
faylların mübadiləsini təmin etmək üçün istifadə edilir; 

---