İnformatika (MÖvzular və testləR) yeniDƏN İŞLƏNMİŞ NƏŞR

İ N F O R M A T İ K A 
____________________________________________________________ 
388 
İNTERNETDƏ ÜNVANLAŞDIRMA (TCP/IP PROTOKOLU) 
 
TCP/IP-nin (Transmission Control Protocol/İnternet Protocol) iş prinsipi 
İnternetə qoşulmuş istifadəçinin məlumatını, sənədlərini və fayllarını kiçik 
informasiya paketləri vasitəsilə uzaq məsafədə yerləşən nöqtələrə göndərməkdir. 
Kiçik paketlərə bölünmüş informasiya İnternet xətlərində bir-birindən asılı 
olmadan göndərilir. Bundan başqa paketlərdə verilənlər nişanlanırlar ki, bunun 
köməkliyi ilə qəbul olunma ardıcıllığı pozulsa belə, nəticədə fərdi kompüter 
nişanlara uyğun informasiyanı qəbul edir. Əgər göndərilən informasiya müəyyən 
olunmayan səbəbdən xətdə itərsə, kompüter həmin informasiyanı nişanın 
köməkliyi ilə təkrar sorğu edir və göndərilən informasiyaya uyğun olan məlumatı 
və ya faylı bərpa edir. 
TCP/IP 1970-ci illərdə kompüterlərin və müxtəlif tip şəbəkələrin 
əlaqələndirilməsi məsələsinin öyrənilməsi nöqteyi-nəzərindən maliyyələşdirilərək 
yaradılmışdır. 
TCP/IP heç bir firma və ya şirkət tərəfindən konkret olaraq 
maliyyələşdirilmir. Bu səbəbdən də istənilən şəxs və ya firma İnternetə qoşularaq 
milyonlarla istifadəçi ilə əlaqə yaradır, informasiyanın göndərilməsində və ya 
qəbul olunmasında bilavasitə yaxından iştirak edir. 
Kompüter şəbəkələrində standartlaşmanın əsasını şəbəkə qarşılıqlı 
vasitələrinin yaradılmasında coxsəviyyəli yanaşma təşkil edir. Beləliklə, sistemin 
qovşaqlarının qarşılıqlı əlaqəsi üçün müxtəlif səviyyələrdə protokollar istifadə 
edilir. 
Protokol
müxtəlif qovşaqlarda eyni səviyyədə şəbəkə komponentləri ilə 
mübadilə edən xəbərlərin ardıcıllığını və formatını təyin edən qaydalardır. Sadə 
dildə desək, protokol şəbəkədə kompüterlərin bir-biri ilə ünsiyyət dilidir. 
Şəbəkələrin qovşaqlarında və bütün səviyyələrində onların qarşılıqlı əlaqəsini 
iyeararxik təşkil edən protokol yığını